«Εν Δήμω...», από τον Βαγγέλη Μητράκο

Μια πολύ ενδιαφέρουσα κι επεξεργασμένη πρόταση ενοποίησης αρχαιολογικών χώρων της Σπάρτης είναι και η πτυχιακή εργασία της σπουδάστριας (2010) του ΤΕΙ Πειραιά, Νικολακάκου Σταυρούλας, την οποία εισηγήθηκε κι επέβλεψε, ο Γ. Βαρελίδης,  Δρ. Αρχιτέκτονας-Μηχανικός-Πολεοδόμος-ΕΜΠ

Σύμφωνα με την εργασία αυτή, μνημεία εκτός Σπάρτης όπως: τα ποδαρικά της αρχαίας γέφυρας του Ευρώτα, ο Βωμός του Ευρώτα, το Ηρώο του Αστραβάκου, η Ρωμαϊκή Έπαυλη (οικ. Δικαίου), το Αρχαίο Ιερό (οικ. Σταυρόπουλου) το Ιερό της Ορθίας Αρτέμιδος,  ο Βωμός του Ψυχικού και το Μενελάϊον, τα οποία βρίσκονται σε κοντινή απόσταση μεταξύ τους, θα μπορούσαν εύκολα να συνδεθούν μέσα από ένα πρόγραμμα που θα περιλαμβάνει: απαλλοτριώσεις, αερογέφυρες πεζών, εξέδρες, πεζοδρομήσεις, χώρους σταθμεύσεων, διαπλατύνσεις οδών και χαράξεις νέων, πεζοδρόμια, στάσεις για mini bus στις εισόδους της διαδρομής, κιόσκια  αγορών - ενημέρωσης – ξεκούρασης και προστασίας των επισκεπτών από καιρικές συνθήκες, σημάνσεις, πληροφοριακές πινακίδες, χώρους αναμονής επισκεπτών, δημοτικά αναψυκτήρια, παγκάκια, δενδροφυτεύσεις και πράσινο,  αναβάθμιση και φωτισμό των μνημείων, επαρκή και καλαίσθητο φωτισμό των πεζοδρόμων και των άλλων χώρων, απομάκρυνση των καταυλισμών των Ρομά, πινακίδες με κάτοψη της διαδρομής κι ένδειξη τωρινής θέσης, δημιουργία παιδικού πάρκου, χώρους πολιτιστικών εκδηλώσεων κλπ, κλπ, με τελικό στόχο να δημιουργηθεί  «μια καλαίσθητη κυκλική διαδρομή που θα συνδέει τα μνημεία μεταξύ τους αλλά και τη πόλη …Ένα πάρκο Αρχαιοτήτων και μνημείων», που όταν ολοκληρωθεί «η  όλη περιοχή θα αποτελεί ένα χώρο έλξης … χώρο περισυλλογής, περιπάτου και αναψυχής για όλους τους κατοίκους της πόλης. Ένας χώρος συνάντησης του παρελθόντος με το παρόν, σε συμφωνία με τη φύση.»

Για τους εντός της πόλεως αρχαιολογικούς χώρους που έχουν ανασκαφεί, έχουν μπει σε καθεστώς προστασίας και ορισμένοι έχουν αναδειχθεί από την Αρχαιολογική Υπηρεσία, η εργασία προτείνει όπως, «… με αφετηρία τον «Τάφο του Λεωνίδα» και με τη χρήση mini bus θα ξεκινά η περιήγηση των μνημείων και των χώρων ιστορικού ενδιαφέροντος της πόλης,  η οποία θα καταλήγει στο χώρο του παλαιού μουσείου και αργότερα του νέου», όπου σε ειδικό χώρο προβολών «θα γίνεται προβολή επιλεγμένων θεματικών ενοτήτων με κύριο σκοπό τη παροχή ιστορικών στοιχείων και πληροφοριών για κάθε Μνημείο της διαδρομής. Παράλληλα θα παρουσιάζονται ενότητες εκθεμάτων με ιστορικά στοιχεία βοηθώντας τη αντίληψη της εποχής που ανήκουν και τη διαδρομή του πολιτισμού της πόλης μέσα από τα αναφερόμενα Ιστορικά γεγονότα.

Θα πρέπει να ανατεθεί μελέτη και δημιουργία έργου με ψηφιακή επεξεργασία προκειμένου να γίνουν οι αναπαραστάσεις της αρχικής μορφής των μνημείων με στοιχεία για τη καθημερινή τους λειτουργία στα χρόνια που άκμασαν, μέσα από αυτοματοποιημένες προβολές, ενοτήτων Ιστορικών χώρων.» 

Με παρόμοιους τρόπους η πτυχιακή εργασία της κ. Νικολακάκου προτείνει και την αναβάθμιση της προβολής κι επισκεψιμότητας της Ακρόπολης της Αρχαίας Σπάρτης και του Θεάτρου.

Τέλος η εργασία καταλήγει, μεταξύ άλλων, στα εξής:

«Εφόσον αναδειχθούν οι αρχαιολογικοί χώροι αποκτά (η Σπάρτη) την ταυτότητα πόλης αναφοράς και προορισμού μελέτης αρχαιοτήτων και πολιτισμού, που σημάδεψε τη παγκόσμια ιστορία.

Η οικονομική ανάκαμψη θα είναι ραγδαία κι εμφανής σε όλες τις κοινωνικές ομάδες της πόλης. Τα έργα θα αποφέρουν μεγαλύτερο εισόδημα, συμβάλλοντας στην ανάπτυξη των περιοχών, μέσω της αύξησης της επισκεψιμότητας και του τουρισμού, παράλληλα με την άνοδο των τιμών της γης …

Στόχος, ο χαρακτήρας της πόλης να μετατραπεί σε σύγχρονο πάρκο πολιτισμού μοναδικής σημασίας παγκόσμιας εμβέλειας, από μια άχρωμη πόλη χωρίς στίγμα.». 

Προτάσεις, λοιπόν, για να βγει ο δήμος Σπάρτης από τα λιμνάζοντα ύδατα της στασιμότητας, υπάρχουν και είναι ΚΑΙ πολλές ΚΑΙ σοβαρές. Εκείνο που χρειάζεται είναι να υπάρξουν «ευήκοα ώτα», όραμα για τη Σπάρτη, έμπνευση και θαρραλέα πολιτική βούληση, που θα σπάσει τις αλυσίδες του συντηρητισμού, οι οποίες κρατούν την Σπάρτη καθηλωμένη την ώρα που άλλες πόλεις καλπάζουν προς το Μέλλον και την Ανάπτυξη.

12-3-2019
Βαγγέλης  Μητράκος