17 Ιουνίου – Παγκόσμια Ημέρα για την Καταπολέμηση της Ερημοποίησης και της Ξηρασίας

Η Ερημοποίηση και η Ξηρασία είναι ο  αργός φυσικός κίνδυνος με σημαντικές κοινωνικοοικονομικές και περιβαλλοντικές επιπτώσεις που προκαλούν περισσότερους θανάτους και εκτοπίζουν περισσότερους ανθρώπους από οποιαδήποτε άλλη φυσική καταστροφή.

Η ερημοποίηση είναι η υποβάθμιση της γης που προκαλείται κυρίως από ανθρώπινες δραστηριότητες και συμβάλλει στην κλιματική κρίση. Η ερημοποίηση δεν αναφέρεται στην επέκταση υπαρκτών ερήμων. Συμβαίνει διότι ξηρά οικοσυστήματα, τα οποία καλύπτουν το ένα τρίτο της στεριάς της Γης, είναι ευάλωτα στην υπερεκμετάλλευση και την ακατάλληλη χρήση γης.

Η ερημοποίηση της γης έχει ως συνέπειες, την ανυπολόγιστη απώλεια στο γεωργικό και κτηνοτροφικό εισόδημα, τη ραγδαία χειροτέρευση του περιβάλλοντος και της ποιότητας ζωής.

Το ζήτημα της ερημοποίησης δεν είναι καινούργιο. Διαδραμάτισε σημαντικό ρόλο στην ανθρώπινη ιστορία, συμβάλλοντας στην κατάρρευση αρκετών μεγάλων αυτοκρατοριών και την εκτόπιση των τοπικών πληθυσμών.

200 χώρες του κόσμου συντονίζουν της ενέργειές τους για την καταπολέμηση του φαινομένου, μέσω του ΟΗΕ. Προς την κατεύθυνση αυτή καθιερώθηκε και η 17η Ιουνίου ως Παγκόσμια Ημέρα για την καταπολέμηση της Ερημοποίησης και της Ξηρασίας (World Day to Combat Desertification and Drought).

Είναι ένα παγκόσμιο και διαχρονικό ζήτημα, με σοβαρές συνέπειες για τη βιοποικιλότητα, την οικολογική ασφάλεια, την εξάλειψη της φτώχειας, την κοινωνικοοικονομική σταθερότητα και τη βιώσιμη ανάπτυξη.

Η Ατζέντα για τη Βιώσιμη Ανάπτυξη του 2030 δείχνει ότι η ανθρωπότητα έχει αποφασίσει να προστατεύσει τον πλανήτη από την υποβάθμιση, μαζί με την επείγουσα δράση για την κλιματική αλλαγή, ώστε να μπορεί να στηρίξει τις ανάγκες αυτής της γενιάς αλλά και των μελλοντικών γενεών.

Σύμφωνα με στοιχεία των Ηνωμένων Εθνών:

• 120 εκατομμύρια στρέμματα χάνονται κάθε χρόνο λόγω της ξηρασίας και της ερημοποίησης, δηλαδή 230 στρέμματα ανά λεπτό.
• 74% των φτωχών ανθρώπων επηρεάζονται άμεσα από την υποβάθμιση της γης παγκοσμίως.
• 30,3 εκατομμύρια στρέμματα δασικών εκτάσεων χάθηκαν το διάστημα 2000-2015.
• 1,6 δισεκατομμύρια άνθρωποι εξαρτώνται από τα δάση για την επιβίωσή τους.
• 2,6 δισεκατομμύρια άνθρωποι εξαρτώνται άμεσα από τη γεωργία.
• 1,8 δισεκατομμύρια άνθρωποι θα βιώσουν την απόλυτη λειψυδρία μέχρι το 2025.
• 135 εκατομμύρια άνθρωποι ενδέχεται να εκτοπιστούν εξαιτίας της απερήμωσης, μέχρι το 2045.
• 52% της γης που χρησιμοποιείται για τη γεωργία επηρεάζεται μέτρια ή σοβαρά από την υποβάθμιση του εδάφους.
• 80% όλων των χερσαίων ειδών ζώων, φυτών και εντόμων φιλοξενούνται στα δάση.
• 60% της ενεργειακής πρόσληψης του ανθρώπου παρέχεται από 3 καλλιέργειες δημητριακών: ρύζι, σιτάρι, αραβόσιτος.
• Από  8.300 είδη ζώων, 8% εξαφανίζονται και 22% κινδυνεύουν να εξαφανιστούν.
• Πάνω από 80% της ανθρώπινης διατροφής παρέχεται από τα φυτά. Μόνο τρεις καλλιέργειες δημητριακών -το ρύζι, ο αραβόσιτος και το σιτάρι- παρέχουν το 60% της ενεργειακής πρόσληψης.
• Το 80% των ανθρώπων που ζουν σε αγροτικές περιοχές στις αναπτυσσόμενες χώρες βασίζονται σε παραδοσιακά φυτικά φάρμακα για τη βασική υγειονομική τους περίθαλψη

Τι μπορεί να γίνε;

• Αναδάσωση και αναγέννηση δέντρων.
• Διαχείριση νερού- εξοικονόμηση, επαναχρησιμοποίηση επεξεργασμένου νερού, συλλογή βρόχινου νερού, αφαλάτωση ή άμεση χρήση θαλασσινού νερού για φυτά που αγαπούν το αλάτι.
• Σταθεροποίηση του εδάφους με τη χρήση περιφράξεων με άμμο, ιμάντων καταφυγίων και ξύλινων κουφωμάτων.
• Εμπλουτισμός και υπερ-λίπανση του εδάφους μέσω φύτευσης.
• Ο αγρότης διαχειρίζεται τη φυσική αναγέννηση μέσω επιλεκτικού κλαδέματος. Τα κλαδέματα, μπορούν να χρησιμοποιηθούν στα πεδία αυξάνοντας έτσι την κατακράτηση του νερού στο έδαφος και μειώνοντας την εξάτμιση.

Οι προτάσεις σύμφωνα με τον Ο.Η.Ε:

• Με την αναδάσωση και την αναγέννηση δέντρων.
• Με τη διαχείριση του νερού (εξοικονόμηση, επαναχρησιμοποίηση, αφαλάτωση θαλασσινού νερού, κ.λπ.).
• Με τη σταθεροποίηση του εδάφους.
• Με τον εμπλουτισμό του εδάφους μέσω φύτευσης.
• Με τη διαχείριση της φυσικής αναγέννησης από τον αγρότη

Είναι η ευκαιρία μετά και την πρωτόγνωρη εμπειρία των επιπτώσεων του COVID 19 και της συνεχιζόμενης κλιματικής κρίσης να υπάρξει μια νέα συμφωνία για το διατροφικό μοντέλο που θα αφορά στην επισιτιστική ασφάλεια, και θα  εστιάζεται στις σχέσεις γης, παραγωγής και κατανάλωσης με νέα αειφορικά πρότυπα παραγωγής και κατανάλωσης.

Με σχέδιο και πολιτική βούληση απαιτούνται δράσεις που προάγουν την αποδέσμευση γης (από χρήσεις), τα υγιή οικοσυστήματα, τη δίκαιη κατανομή τροφής και τη μείωση του ενδεχομένου ασθενειών λόγω ανθυγιεινής διατροφής.

Ώρα των δράσεων και των αποφάσεων γιατί ο ΚΑΙΡΟΣ ΓΑΡ ΕΓΓΥΣ…