...η μοναχική ελιά/ που αγκάλιασε/ μιαν αγκαθερή/ φραγκοσυκιά/ που φύτρωσε/ πλάι της.

Ανάσταση Η Ανάσταση είναι Αγάπη και Αγάπη είναι η μοναχική ελιά που αγκάλιασε μιαν αγκαθερή φραγκοσυκιά που φύτρωσε πλάι της.   22-4-2025 Φαέθων ...

«εκ κοιλίας Άδου ερρύσατο ημάς και παρέσχε τω κόσμω το μέγα έλεος»

Χιλιάδες χρόνια πριν ο προφήτης Ησαίας είχε προμηνύσει ότι: «Αναστήσονται οι νεκροί, και εγερθήσονται οι εν τοις μνημείοις, και πάντες οι εν τη γη αγαλλιάσονται» (Ησ. 26,19).    Και ύστερα ήρθε ο Χριστός και διακήρυξε πως: «έρχεται ώρα, και νυν εστιν, ότε οι νεκροί ακούσονται της φωνής του Υιού του Θεού, και οι ακούσαντες ζήσονται» (Ιωάννου ε? 25). Και αμέσως μετά επιβεβαίωσε ο Κύριος το προμήνυμα τούτο, έγινε πρωτότοκος των νεκρών, και «εκ κοιλίας Άδου ερρύσατο ημάς και παρέσχε τω κόσμω το μέγα έλεος». Πού αλλού τα μηνύματα της Αναστάσεως του Κυρίου θα μπορούσαν να ακουστούν καλύτερα και να βιωθούν πληρέστερα και βαθύτερα παρά σε ένα Κοιμητήριο;    Εκεί, λοιπόν, στον ιστορικό Ναό του Α. Γεωργίου Σπάρτης,  πραγματοποιήθηκε, ΚΑΙ φέτος, η τελετή της Αναστάσεως από τους Ιε...

Άγνοια ανεπίτρεπτη για ανθρώπους που ασχολούνται επαγγελματικά με την τέχνη να μην γνωρίζουν πως στην δική μας παράδοση ο εικαστικός τρόπος ουδέποτε είχε πρόσημο ιδεολογικό

Είχα ένα όραμα. Να φτιάξω στην Κρήτη μια τοιχογραφία με την ιστορία του Θησέα με τον Μινώταυρο. Με την ερμηνεία μου, με τον τρόπο μου τον ζωγραφικό που βαστά από την αρχαία Ελλάδα και το Βυζάντιο, τον μεσαιωνικό δηλαδή Ελληνισμό,  και είναι εμπλουτισμένος με τους διαλόγους μου με τον Δυτικό εικαστικό πολιτισμό. Βρέθηκε με την συνδρομή φίλου καλού, κάποιος χώρος δημόσιος και έκανα την πρότασή μου. Απορρίφθηκε η πρόταση  με το αιτιολογικό πως δεν ταιράζει η ζωγραφική μου στον χώρο αυτό που είναι   δημόσιος χώρος και άρα  κοσμικός (Secular). Δεν έμαθα περισσότερα ούτε και ζήτησα  περισσότερες εξηγήσεις. Είναι μάταιο και ανώφελο. Συνεπέρανα πως στο νου αυτών που απέρριψαν  την πρότασή μου η τεχνοτροπία μου με τα όποια «βυζαντινά» εικαστικά στοιχεία της έκανε την ζωγραφιά θρησκευτική ...

Η Ημέρα της Λαμπρής του Δ. Σολωμού έχει βαθύτατο ηθικό και θρησκευτικό νόημα

«Όπου και να σας βρίσκει το κακό, αδελφοί όπου και να θολώνει ο νους σας μνημονεύετε Διονύσιο Σολωμό και μνημονεύετε Αλέξανδρο Παπαδιαμάντη»    Τις ημέρες αυτές ο νους μου πήγε και στυλώθηκε στο λόγο του Ελύτη. Αυτό είναι που με παρακίνησε να θυμίσω στον αναγνώστη μου το ποίημα του Σολωμού η Ημέρα της Λαμπρής. Κάποτε το δίδασκα σε δεκαοχτάχρονα παιδιά του εξαταξίου Γυμνασίου. Σήμερα όμως;  Οι ανατροπές είναι ριζικές και ταχύτατες γύρω μας και μέσα μας. Είναι ώρες που αναρωτιέμαι μήπως η ειλικρίνεια μας επιβάλλει να δεχτούμε το ναυάγιο των προσπαθειών μας. Χάσαμε λοιπόν την έσχατη πνευματικότητά μας; Έπειτα ποιός θα καλύψει την ψυχική χρεία του ανθρώπου, αυτόν τον αιώνιο πόνο της ψυχής του χωρίς τη θετική και υψηλή θρησκεία, που μας πάει πέρα από τους διχασμούς ως αυτοταπείνωση π...

Έφριξεν η γη,/ και ο ήλιος, Σώτερ, εκρύβη,/ σου του ανεσπέρου φέγγους, Χριστέ,/ δύναντος εν τάφω σωματικώς

«Νυν η ταπείνωση των Θεών Νυν η σποδός του Ανθρώπου Νυν Νυν το μηδέν και ΑΙΕΝ Ο ΚΟΣΜΟΣ Ο ΜΙΚΡΟΣ, Ο ΜΕΓΑΣ!» Οδυσσέας Ελύτης Άξιον Εστί   Άξιον εστί μεγαλύνειν σε τον ζωοδότην, τον εν τω σταυρώ τας χείρας εκτείναντα και συντρίψαντα το κράτος του εχθρού.   Άξιον εστί μεγαλύνειν σε τον πάντων κτίστην• τοις σοις γαρ παθήμασιν, έχομεν την απάθειαν, ρυσθέντες της φθοράς.   Έφριξεν η γη, και ο ήλιος, Σώτερ, εκρύβη, σου του ανεσπέρου φέγγους, Χριστέ, δύναντος εν τάφω σωματικώς.   Ύπνωσας, Χριστέ, τον φυσίζωον ύπνον εν τάφω και βαρέος ύπνου εξήγειρας του της αμαρτίας το των ανθρώπων γένος.   Μόνη γυναικών χωρίς πόνον έτεκόν σε, τέκνον, πόνους δε νυν φέρω πάθει τω σω αφορήτους, έλεγεν η σεμνή.   Άνω σε, Σωτήρ, αχωρίστως τω Πατρί συνόν...

Κι η καρδιά του ανθρώπου είναι/ καμιά φορά/ ένας βράχος σκληρός

Ραγισματιές Δεν μπορεί!!! Όσο σκληρός κι αν είναι ο βράχος κάποια στιγμή μια σχισμή θ’ ανοίξει μια ραγισματιά κι εκεί θα φυτέψει ο άνεμος ένα σποράκι και θα το ποτίσει η βροχή και θα ανθίσει ένα αγριολούλουδο. Κι η καρδιά του ανθρώπου είναι καμιά φορά ένας βράχος σκληρός. Περιμένετε με υπομονή κι όταν ραγίσει ρίξτε μέσα στη ραγισματιά ένα σποράκι  αγάπης. Είναι σίγουρο πως  θα ανθοβολήσει.   Σπάρτη 14-4-2025 Φαέθων ...

...έγραφε πριν πολλές δεκαετίες ο Γιούνγκ για την ομαδική παράνοια που κυριαρχεί στον σύγχρονο άνθρωπο

( Συνέχεια από το προηγούμενο https://www.spartorama.gr/articles/78450-xanadiabazontas-ton-gioungk-a-gia-tin-kaluteri-katanoisi-tou-anthropou---meros-chiii/ )   ΨΥΧΟΛΟΓΙΚΕΣ ΣΥΓΚΡΟΥΣΕΙΣ        Β) Σύμπλεγμα Ο Γιουνγκ δεν στέκεται στο σύμπλεγμα ενός συγκεκριμένου ατόμου μόνο, αλλά γενικεύει την επιρροή που ασκεί στη ζωή μας. Το σύμπλεγμα επηρεάζει γενικότερα τα άτομα, έτσι που έχουμε καταστάσεις φανατισμού και φθάνουμε στο σημείο να χαίρονται άνθρωποι που ανακάλυψαν ένα νέο πολεμικό όπλο. Ας κλείσουμε εδώ με τη σκέψη του: «Γνωρίζουμε από τη σύγχρονη ιστορία, καθώς και από την αρχαία, πως παρόμοιες ιδέες συχνά είναι τόσο παράξενες, τόσο αλλόκοτες, που πολύ δύσκολα μπορεί να συμβιβαστεί η λογική μ’ αυτές. Η γοητεία που εξασκούν παρόμοιες ιδέες, δημιουργεί μια κατάσταση δαιμονοληψί...

Κι όλοι μαναδικοί είμαστε γιαυτό κανείς δεν θα θυμάται εσένα. Θα θυμούνται σπαράγματα από την διαδρομή σου, χνάρια απο την δημιουργία σου αλλά όχι έσενα.

Πες τώρα πως έγινες σπουδαίος. Πες πως τιμήθηκες ιδιωτικά και δημόσια. Πες πως σε «προσκύνησαν» «πιστοί και άπιστοι», πως σε θαύμασαν, πως σε λάτρεψαν πολλοί, σχεδόν όλοι. Κι ύστερα άμα ήρθε ο καιρός σου έφυγες για τον ταξίδι που δεν έχει επιστροφή. Και εσύ φεύγεις με την ψευδαίσθηση πως θα μείνεις στην ιστορία, πως είσαι ιστορία και πως δεν θα ξεχαστείς. Να το ξέρεις. Κανείς δεν θα σε θυμάται. Στην καλύτερη των περιπτώσεων θα θυμούνται και θα εκμεταλλεύονται ή θα χαίρονται όσα έκανες, όσα είπες, όσα έγραψες, όσα ζωγράφισες, ή σχεδίασες. Θα μείνουν οι φωτογραφίες σου από στιγμές θριάμβου και χαράς, θα μείνουν κάποια χνάρια σου που θα σε δείχνουν αλλά εσένα κάνεις δεν θα σε θυμάται. Κανείς δεν θα θυμηθεί τον πόνο που χρειάστηκες για να φτιάξεις όσα έφτιαξες, τις ταπεινώσεις που υπέσ...

Κι άπλωσε το χέρι της/ η βερικοκιά/ και μου ’δωσε/ ένα μπουκέτο ανθάκια

Μπουκέτο Μια ταπεινή βερικοκιά ήταν, φυτρωμένη στην άκρη του δρόμου. Και ήτανε άνοιξη και διάβαινα κάτω απ’ τα κλαριά της συννεφιασμένος. Κι άπλωσε το χέρι της η βερικοκιά και μου ’δωσε ένα μπουκέτο ανθάκια. Και ξαστέρωσε η συννεφιά κι η καρδιά μου άνθισε και γέμισαν τα μάτια μου ομορφιά και φως. 8-4-2025 ΦΑΕΘΩΝ ...

Το δημοσιονομικό κόστος επαναφοράς του 13ου και 14ου μισθού ανέρχεται σε ετήσια βάση στα 2,1 δις ευρώ

Ο Μητσοτάκης ήταν πολύ τυχερός στη ζωή του γιατί ως γόνος μιας παλιάς πολιτικής και πολύ πλούσιας οικογένειας, δε χρειάστηκε ποτέ να νοιαστεί για πολλά. Για παράδειγμα, το πώς θα πληρώσει το νοίκι το ρεύμα, το τηλέφωνο, το σούπερ μάρκετ με το μισθό του. Πάντα φρόντιζε το κράτος, την οικογένεια του και τον ίδιο, οπότε δε ξέρει από μισθούς και τέτοια πράγματα όπως εμείς οι παρακατιανοί. Γι αυτό και τα μπερδεύει. Λοιπόν, έχουμε και λέμε: Ο μέσος μηνιαίος μισθός στο δημόσιο είναι 1050 ευρώ καθαρά Για να μας είχες δώσει τον 13ο μισθό Κυριάκο μου, και επέτρεψε μου το θάρρος, θα έπρεπε να είχαμε πάρει αύξηση ίση με το μέσο μισθό. Όμως η αύξηση που πήραμε ήταν 40 ευρώ πέρυσι και 20% ευρώ φέτος, σύνολο 60 ευρώ. Τα 60 ευρώ Κυριάκο μου δεν είναι 13ος μισθός αλλά ούτε καν 13ο μεροκάμ...

(Από το βιβλίο του Δημήτρη Κατσαφάνα «Ξαναδιαβάζοντας τον Γιούνγκ», Έκδοση ΙΔΙΟΜΟΡΦή, Σπάρτη 2017)

( Συνέχεια από το προηγούμενο https://www.spartorama.gr/articles/78389-xanadiabazontas-ton-gioungk-a-gia-tin-kaluteri-katanoisi-tou-anthropou---meros-chii/ )   ΨΥΧΟΛΟΓΙΚΕΣ ΣΥΓΚΡΟΥΣΕΙΣ          Β) Σύμπλεγμα  «Όλοι σήμερα», γράφει ο Γιούνγκ, «ξέρουν ότι οι άνθρωποι έχουν συμπλέγματα». Το σύμπλεγμα, λοιπόν, στη σοβαρότερη μορφή του «συμπεριφέρεται αφ’ εαυτού», όπως παρατηρεί και ο Ε. Μπένετ, «σαν ένα «σπασμένο» ή ξεχωριστό κομμάτι της ψυχής (νου). Είναι σημαντικό να ξέρουμε ότι η ψυχή μπορεί να κατατμηθεί εξαιτίας κάποιας συναισθηματικής διαταραχής. Αυτό σημαίνει ότι ένα μέρος του νου λειτουργεί ανεξάρτητα και χωριστά από το κυρίως ρεύμα της συνείδησης. Ακόμη πιο σημαντικό είναι να ανακαλύψουμε τη φύση της συναισθηματικής αναστάτωσης, έτσι ώστε οι λόγοι που την προκάλεσαν να γίνου...

Η πίστη τους στον Θεό, το ρωμαλέο τους φρόνημα, η αφοσίωσή τους στα Ιδανικά της Πατρίδας και της Ελευθερίας κατέπληξαν τον κόσμο

Η Πανελλήνια Ένωση Θεολόγων συγχαίρει θερμά και ταυτόχρονα ευχαριστεί, εκ μέσης καρδίας, την Αξιότιμη Υπουργό Παιδείας κ. Σοφία Ζαχαράκη για την ορθή, γενναία και, συνάμα, πατριωτική απόφασή της, να καθιερωθεί και στην Ελλάδα, η 1η Απριλίου, ημέρα της Επετείου του Εθνικοαπελευθερωτικού Αγώνα της ΕΟΚΑ (1955-1959) για την αποτίναξη του βρετανικού αποικιοκρατικού ζυγού, ως ημέρα εορτασμού στα σχολεία της χώρας η Επέτειος. Αξίζει να συγχαρούμε και την Αξιότιμη Υπουργό Παιδείας, Αθλητισμού και Νεολαίας της Κυπριακής Δημοκρατίας κ. Αθηνά Μιχαηλίδου, η οποία καθιέρωσε την ως άνω Επέτειο στα σχολεία της Κύπρου. Η Υπουργός κ. Μιχαηλίδου, επίσης, υπήρξε εκείνη που εισηγήθηκε στο Υπουργείο Παιδείας της Ελλάδας, να καθιερωθεί και στην Ελλάδα ο Εορτασμός της Επετείου της 1ης Απριλίου και στα σχολεί...

(Από το βιβλίο του Δημήτρη Κατσαφάνα «Ξαναδιαβάζοντας τον Γιούνγκ», Έκδοση ΙΔΙΟΜΟΡΦή, Σπάρτη 2017)

( Συνέχεια από το προηγούμενο https://www.spartorama.gr/articles/78358-xanadiabazontas-ton-gioungk-a-gia-tin-kaluteri-katanoisi-tou-anthropou---meros-chi/#google_vignette )   ΨΥΧΟΛΟΓΙΚΕΣ ΣΥΓΚΡΟΥΣΕΙΣ          Β) Σύμπλεγμα Ο Γιουνγκ είναι εκείνος που εισήγαγε στην Ψυχολογία τον όρο σύμπλεγμα συντονισμένο από συναισθήματα. Αργότερα η φράση αυτή συντομεύτηκε και έμεινε ο μονολεκτικός όρος σύμπλεγμα. Με τον όρο αυτό ο Γιουνγκ ήθελε να δηλώσει μια ομάδα ιδεών, φορτισμένη με μια ασυνήθη, ιδιόμορφη οδυνηρή ποιότητα συναισθήματος, ένα ακατανόητο εμπόδιο που καθυστερούσε το συγκεκριμένο άτομο να αντιδράσει, να ενεργήσει φυσιολογικά. Την ύπαρξη του συμπλέγματος την επιβεβαίωσαν πολλά συνειρμικά τεστ που έκανε. Το σύμπλεγμα βρισκόταν στη ρίζα πολλών ακατανόητων ιδεών και οδυνηρών καταστά...

... θερμή παράκληση αφήστε τα πρόσωπα και τα πράγματα στην ησυχία τους, στην ερωτική τους διαδρομή μεσα στην ζωή και σιωπήσετε, αφήστε τον έρωτα να κάνει το θαύμα που εσείς ως σχολαστικοί δεν θα δείτε ποτέ

Γενικεύεις και πετσοκόβεις. Στρογγυλεύεις κει που δεν πρέπει και τετραγωνίζεις όπου δεν επιτρέπεται. Χάνεις την φύση των πραγμάτων που είναι τρεπτά και μάλιστα εύτρεπτα και αυτεξουσίως συμβάλλονται, θυληκώνουν προσαρμόζονται και υπάρχουν προσωπικά ως σχέση. Κι εκεί, στην εν σχέσει ύπαρξη τους, δεν έχουν ορισμό και δεν χωράνε σε γενικεύσεις και ορισμούς και δεν υπόκεινται φυσικά σε αφορισμούς. Ο Δυτικός «πολιτισμένος» κόσμος μας, απόπαιδο μιας λειψής ερμηνευτικής του Αριστοτέλη και του Πλάτωνα με αρκετή σχολαστική Θεολογικοφιλοσοφική σάρκα, χάθηκε αιώνες τώρα στο κυνήγι των «μαγισσών»-ιδεών, την Ουσία του Θεού και των όντων και έχασε τα πρόσωπα και τα πράγματα, έχασε την εμπειρική γνώση του θεού για να απολαύσει την διανοητική προσέγγιση των αποδείξεων της ύπαρξης Του, έχασε την θ...

Νύχτωσε σε πολιτεία οικειοθελώς ζεμένη σε ιδέες και νοήματα, κουκουλωμένη απο σωρούς ψεύτικους εαυτούς και αμάλαγα κορμιά

Νύχτωσε. Βράδυασε και νύχτωσε σε μια πολιτεία όπου οι άνθρωποι αρέσκονται σε εύκολες εικονικές ζωές ριζωμένοι μπροστά σε θεάματα δήθεν εξαίσια και άλλα φτηνά, σκυμένοι σε βιβλία-εξόδους διαφυγής, μανιασμένοι κατά μόνας να γράφουν, να ποιούν τέχνας θηρεύοντας κολακείες με την ψευδαίσθηση πως ποιούν άθλα δήθεν αξιοθαύμαστα και ξακουστά για σύμπασα την πλάση. Νύχτωσε. Ακούω ρεμπέτικα. Αναπολώ άλλες εποχές με ανθρώπους κανονικούς που ξέρουν πως έχουν όρια, που ζουν μαζί. Εκείνους με τους παθιασμένους έρωτές τους, με τις πλατειές πανώριες αγάπες τους, τίς πελώριες κακίες τους, τα φρικτά μίση, τα ιεροτελεστικά φονικά, τους φαρμακερούς ψίθυρους, το τρομακτικό σούσουρο, τις κοφτερές μπηχτές. Αναπολώ πολιτείες σκυμμένες στην ανάγκη με ανθρώπους μαζεμένους μαζί να ιερουργούν την κάθαρση σε εξο...

Τίποτα δε θα είναι ίδιο αυτή τη φορά όσο κι αν προσπαθούν να είναι...

Αν αυτό θέλουμε, τότε, μάλλον είμαστε διαβρωμένοι κι εμείς, Διότι ο στόχος δεν είναι να γίνεις μια ΙΔΙΑ κυβέρνηση με του Μητσοτάκη, αλλά μια διαφορετική κυβέρνηση, δημοκρατική, κοινωνική και δίκαιη, που δεν κουβαλάει αρρώστια, και τα κομματικά βαρίδια.  Τα τσιτάτα, από αριστερά και δεξιά, συνήθως κουράζουν. Συνήθως επίσης δεν αποτυπώνουν το κλίμα της σύγχρονης εποχής, με όρους επικαιρότητας. Υπάρχουν όμως και εξαιρέσεις (κατά τον γράφοντα πάντα). «Ο παλιός κόσμος πεθαίνει και ο νέος παλεύει για να γεννηθεί, ζούμε στην εποχή των τεράτων» έγραφε ο Γκράμσι, πριν από έναν αιώνα χοντρικά και είναι πραγματικά να αναρωτιέται κανείς: Τι αναπαραστάσεις μπορεί να γεννήσει στο μυαλό αυτή η φράση για τη σημερινή Ελλάδα; Αφήνοντας κατά μέρος το δεύτερο μέρος περί τεράτων, μπορούμε να πούμε πράγμα...

Ας σταθούμε λιγάκι, ας σιωπήσουμε, ας συλλογιστούμε και ας πάρουμε αποφάσεις ουσίας

Πολύς ο λόγος των ημερών για την ελευθερία στην τέχνη. Με επιχειρήματα και αντεπιχειρήματα ένθεν καθείθεν. Συνήθως φτωχά ή ανύπαρκτα. Κι ετούτο δείχνει την σύγχυση των Δυτικών κοινωνιών που αιώνες τώρα τρέφονται με την ψευδαίσθηση πως είναι ο μόνος υπαρκτός πολιτισμός επί γης αγνοώντας επιδεικτικά άλλους τρόπους ύπαρξης «διαφορετικών» κοινωνιών  και άλλους συχνά αρχαίους πολιτισμούς. Η πενία στον διάλογο ή στην κοκορομαχία που κυριαρχεί εκκινεί από έλλειψη, παντελή συχνά, διαλόγου και συζήτησης με την πρώτη και ουσιαστική σημασία των λέξεων. Αλλά πώς να υπάρξει συν-ζήτηση και δια-λόγος όταν απουσιάζει ο κοινός λόγος στις δυτικές κοινωνίες; Όταν  τα μέλη αυτών των κοινωνιών δεν συμφωνούν στο τί είναι βασικό και ουσιαστικό για την ύπαρξη μιας πραγματικής κοινωνίας, όταν απουσιάζει ...

Ο καθένας μας φτιάχνει, κάθε φορά, μια δικιά του «αλήθεια» και δεν είναι διατεθειμένος να αποδεχτεί καμιάν άλλη

ΟΛΟΙ θέλουμε τη ΑΛΗΘΕΙΑ ΚΑΙ για τα Τέμπη αλλά ΚΑΙ για κάθε ΤΙ που συμβαίνει στον κόσμο, στη χώρα μας και στην κοινωνία. Όμως, ο καθένας μας φτιάχνει, κάθε φορά, μια δικιά του «αλήθεια» και δεν είναι διατεθειμένος να αποδεχτεί καμιάν  άλλη. Ακόμα και οι αποφάσεις της Δικαιοσύνης, για την οποία  ΟΛΟΙ «κοβόμαστε», ΔΕΝ γίνονται αποδεκτές, αν δεν συμφωνούν με τη δικιά μας προσωπική αλήθεια. Πρόκειται για έναν μικρό «ατομικό φασισμό» που στο άθροισμά του δημιουργεί μια κοινωνία χωρίς Αρχές, Αξίες και Δημοκρατική-Θεσμική Λειτουργία, κάτι που στο παρελθόν το έχουμε πληρώσει πολύ ακριβά, αλλά, φευ, ποτέ δεν βάλαμε (ούτε πρόκειται να βάλουμε) μυαλό.   Ο Πέτρος Ο Πέτρος Παππάς  ήταν βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ και πήρε μέρος στη διάσπαση του ΣΥΡΙΖΑ στηρίζοντας τον Κασσελάκη στην προσπάθειά του...

(Από το βιβλίο του Δημήτρη Κατσαφάνα «Ξαναδιαβάζοντας τον Γιούνγκ», Έκδοση ΙΔΙΟΜΟΡΦή, Σπάρτη 2017)

( Συνέχεια από το προηγούμενο https://www.spartorama.gr/articles/77312-xanadiabazontas-ton-gioungk-a-gia-tin-kaluteri-katanoisi-tou-anthropou---meros-ch/ )   ΨΥΧΟΛΟΓΙΚΕΣ ΣΥΓΚΡΟΥΣΕΙΣ Ο Γιουνγκ, αναφερόμενος στις ψυχικές συγκρούσεις, λέει ότι σπάνια συναντάμε άνθρωπο που να μην κυριαρχείται λίγο ή πολύ και, μάλιστα που να μη συσκοτίζεται από τις ροπές του, τις συνήθειές του, τις παρορμήσεις του, τις προκαταλήψεις του, τις μνησικακίες του και από όλα τα δυνατά είδη των συμπλεγμάτων. Ο συγκεκριμένος άνθρωπος που κατέχεται, έτσι και αλλοιώς, από τις δυνάμεις αυτές, από αυτή την ψυχική ενέργεια στο ασυνείδητο, χάνει τη δυνατότητα της ελεύθερης εκλογής, της ηθικής προαίρεσης, και φυσικά την ψυχική του ισορροπία. Είπαμε, «ο άνθρωπος που κατέχεται». Αυτή η κατοχή του είναι η «υποδούλωση»....

Αν ήταν να διαλέξω ένα πράγμα από όσα τα χέρια μου έπλασαν, θα ήταν αυτή η εικόνα

Ήταν κάποια Τετάρτη στην Άνοιξη του 2006. Τις Τετάρτες πάντα έκανα μάθημα στην Εικονουργία, την παλιά που ήταν στην Νέα Ιωνία. Τέλειωσα το μάθημα και κατέβηκα στον κάτω όροφο και είδα στημένο επάνω στο καβαλέτο ένα δίπτυχο που το είχα αφήσει εκεί ξεχασμένο καιρό. Ήταν άλλο πράγμα να φτιάξω, μια ζωγραφιά γιά μια ενότητα έργων. Τοι έργο αυτό  δεν έγινε ποτέ. Έτσι ξεχάστηκε και περίμενε τον καιρό του. Είχα χαρά. Αυτό το θυμάμαι καλά. Δίχως να το σκεφτώ πολύ κάθισα και επήρα ένα μολύβι και σχεδίασα αυτή την εικόνα του Ευαγγελισμού. Ήταν και τότε Σαρακοστή θυμάμαι. Σχεδίασα έτσι απλά χωρίς να σκέφτομαι. Με όσα ήξερα τότε, με αυτά τα ψυχικά και πνευματικά που είμουνα τότε. Επηρεασμένος μάλλον από τον εξαίσιο κόσμο των Κομνήνειων τοιχογραφιών  που μελετούσα τότε και μου άρεσαν, κι ακόμα...

Το έγκλημα στα Τέμπη, αυτό το σκληρό γεγονός, φέρνει τη χώρα μπροστά στον καθρέφτη. Στον καθρέφτη αντικατοπτρίζονται από την μια ο πόνος, η θλίψη, η απόγνωση και από την άλλη η διαφθορά, ο κυνισμός, το ψέμα

Στις 28 Φεβρουαρίου, οι διαδηλώσεις για το έγκλημά στα Τέμπη, είχαν κάτι πρωτόγνωρο, δεν απασχόλησαν ούτε τα μέσα ενημέρωσης ούτε την κοινή γνώμη με την καταμέτρηση των συμμετεχόντων. Κανέναν δεν διέφερε να μετρηθούμε. Ήταν σχεδόν όλοι εκεί. Αυτό που ξεκίνησε ως διαμαρτυρία 26 Ιανουαρίου μετατράπηκε σε παλλαϊκό συλλαλητήριο, όπως η απελευθέρωση της Ελλάδας από τους κατακτητές και η αποκατάσταση της δημοκρατίας. Η διαμαρτυρία για τα Τέμπη δεν είχε να κάνει µε αριθμούς. Ήταν αποτύπωση της γνήσιας λαϊκής έκφρασης µε ποιοτικά στοιχεία που την τοποθετούν δίπλα στις μεγάλες διαδηλώσεις σε περιόδους κατά τις οποίες η χώρα έκανε την στροφή που της υπαγόρευε η Ιστορία. Υπάρχουν στιγμές στην Ιστορία που η αλήθεια δραπετεύει ακόμη και αν έχουν κλείσει όλοι οι δρόμοι. Που δεν περιμένει ούτε τις δι...

Μερικοί, δυστυχώς κατά καιρούς πολλοί, κρατούν εγωιστικά όλο το φως, δεν μοιράζουν τίποτα γύρω τους και υπάρχουν στη ζωή ως μαύρο χρώμα, παράγοντας γύρω τους σκοτάδι

Οι άνθρωποι μέσα στη ζήση μοιάζουν με τα χρώματα. Υπάρχουν άνθρωποι που φέρνουν στα κόκκινα. Στα κόκκινα της γης όπως το κόκκινο Περσίας, της Αγγλίας  ή το άλλο το Βενέτικο. Άλλοι πάλι ταιράζουν με   πιό επιδεικτικά και επιβλητικά όπως τα κόκκινα του Κάδμιου, ενώ άλλοι έχουν την σεμνή λαμπρότητα  της βασιλικής Κιννάβαρης, και την τρυφερότητα και την γλυκιά ειρήνη της Αλιζαρίνης. Άλλοι άνθρωποι φέρνουν  σε πράσινα επιθετικά σαν τα πράσινα Κοβάλτια και Χρώμια ή σεμνά και ήμερα σαν μειλίχιο πράσινο του Μαλαχίτη. Υπάρχουν και άνθρωποι που θα τους πήγαιναν τα ωραία γαλάζια, να σαν εκείνα του θεσπέσιου αρχαίου Αιγυπτιακού γαλάζιου των Μινωϊκών τοιχογραφιών, ή σαν το μυστηριακό θηλυκό και απύθμενο Λάπις Λάζουλι ή ακόμα και σαν τα πιο σύγχρονα επιθετικά μπλε του Κοβαλτίου  και  του Καδμίου...

(Από το βιβλίο του Δημήτρη Κατσαφάνα «Ξαναδιαβάζοντας τον Γιούνγκ», Έκδοση ΙΔΙΟΜΟΡΦή, Σπάρτη 2017)

( Συνέχεια από το προηγούμενο https://www.spartorama.gr/articles/77279-xanadiabazontas-ton-gioungk-a-gia-tin-kaluteri-katanoisi-tou-anthropou---meros-ich/ )   ΨΥΧΟΛΟΓΙΚΕΣ ΣΥΓΚΡΟΥΣΕΙΣ          Είναι βαθειά πεποίθηση του Γιουνγκ, ότι το ασυνείδητο δεν αποτελείται μόνο από απωθήσεις, αλλά και από άλλα άγνωστα στοιχεία, άγνωστες ενέργειες, που δεν είναι αποτέλεσμα απωθήσεων.   Α) Απώθηση Αρχίζουμε το κεφάλαιο τούτο με μια συνηθισμένη φράση: «Έβγαλε» ή «Θέλει να βγάλει τα απωθημένα του». Πρόκειται για περιεχόμενα της συνείδησης που έχουν αποσυρθεί στο ασυνείδητο. Τούτο έχει μεγάλη σημασία για τη ζωή των υγιών αλλά μπορεί να είναι και η αιτία κάποιου συμπτώματος, κάποιας σύγκρουσης, η οποία έχει απωθηθεί από τη συνείδηση. Ο Γιουνγκ μας λέει, ότι η απώθηση είναι μια τεχνητή απώλ...

Θέλαμε (και θέλουμε) Πρόεδρο που να είναι σοβαρός πολιτειακός, θεσμικός, δημοκρατικός παράγοντας ή Πρόεδρο διακοσμητικό που απλώς … κάτι να συμβολίζει;

Κάποτε είχαμε βασιλιά. Δεν κάθονταν καλά και ο λαός τον κατάργησε  με το δημοψήφισμα του 1974, βάζοντας στη θέση του Πρόεδρο της Δημοκρατίας. Το ερώτημα ήταν  (και είναι) : Θέλαμε (και θέλουμε) Πρόεδρο που να είναι  σοβαρός πολιτειακός, θεσμικός, δημοκρατικός παράγοντας ή Πρόεδρο διακοσμητικό που απλώς … κάτι να συμβολίζει; Δυστυχώς, επιλέξαμε το δεύτερο. Έτσι, έχουμε Πρόεδρο με περιορισμένες ουσιαστικές αρμοδιότητες (απλώς ονομαστικές) και «πολιτικά ανεύθυνο»:   «Σύμφωνα με το άρθρο 30 παρ. 1 του Συντάγματος, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας αποτελεί τον ρυθμιστή του Πολιτεύματος. Ωστόσο, κατά το παρόν Σύνταγμα, οι ουσιαστικές αρμοδιότητες του Προέδρου είναι περιορισμένες σε σχέση με τις αρμοδιότητες του Πρωθυπουργού και των Υπουργών.» Προεδρία της Ελληνικής Δημοκρατίας-Αρμοδιότητ...

Διάβαζα πρόσφατα λόγια μανιφέστο από έναν εν ζωή Έλληνα ζωγράφο πως η ζωγραφική, λέει, είναι  ένας τρόπος να πεις ποιος είσαι. Αυτά διάβαζα  και σκεφτόμουνα πόσο μακρυά έχουμε φτάσει ως λαός και ως πολιτισμός από τον  τρόπο των πατέρων μας και τα ιδεώδη του. Από ένα τρόπο για τον οποίο η  ζωγραφική και οι τέχνες γενικότερα ουδέποτε υπήρξαν τρόπος για να πεις ποιός είσαι,  αλλά ένας τρόπος να υπάρξεις μέσα σε μια κοινότητα ανθρώπων, να ενωθείς με τους άλλους και να καταγράψεις αυτήν την εμπειρία σχέσης με οπτικούς όρους, δηλαδή να την κάνεις εικαστικό γεγονός που να είναι δημιουργία, αγαθό του Δήμου κι όχι απλώς μια ιδιωτική κατασκευή που παρέχει μαρτυρία για το άτομο σου. Η ζωγραφική δεν θα έπρεπε, θαρρώ,  να είναι ένα τρόπος να ξεχωρίσεις απο τον κόσμο για να αναδείξεις το άτομο σ...

(Από το βιβλίο του Δημήτρη Κατσαφάνα «Ξαναδιαβάζοντας τον Γιούνγκ», Έκδοση ΙΔΙΟΜΟΡΦή, Σπάρτη 2017)

( Συνέχεια από το προηγούμενο https://www.spartorama.gr/articles/76998-xanadiabazontas-ton-gioungk-a-gia-tin-kaluteri-katanoisi-tou-anthropou---meros-viii/ )   Παράδειγμα ερμηνείας ονείρων που αναφέρει χαρακτηριστικά ο Γιούνγκ «Ένας νέος άνδρας, γύρω στα τριάντα, φανερά έξυπνος και μορφωμένος, με επισκέφθηκε όχι για θεραπεία, όπως μου είπε, αλλά για να μου υποβάλει μια ερώτηση. Μου έδωσε ένα πολυσέλιδο χειρόγραφο, το οποίο περιείχε, σύμφωνα με τα λεγόμενά του, το ιστορικό και την ανάλυση της περίπτωσής του. Η διάγνωσή του ήταν «ψυχαναγκαστική νεύρωση» και ήταν σωστή, όπως διαπίστωσα και εγώ διαβάζοντας το χειρόγραφο. Επρόκειτο για ένα είδος ψυχαναλυτικής βιογραφίας, ιδιαίτερα έξυπνα συνταγμένης, που αποδείκνυε αξιοσημείωτη ενδοσκόπηση. Ήταν ένα αξιόλογο επιστημονικό έργο, βασισμέ...

Απ΄όλες τις αμέτρητες εποχές του χρόνου αγαπώ τον Χειμώνα

Απ΄όλες τις αμέτρητες εποχές του χρόνου αγαπώ τον Χειμώνα. Είναι το απρόβλεπτο των ημερών με τις εμφανείς εναλλαγές του καιρού και της ατμόσφαιρας, είναι η χλωμή παλέτα της φύσης με τα λιγοστά χρώματα που ήσυχα μετεωρίζονται μέσα στο ασημένιο ειρηνικό φως των συννεφιασμένων ημερών, είναι ακόμα η διάχυτη αίσθηση μιας αιωρούμενης προσμονής. Αυτό που με θέλγει στες εικόνες αυτές είναι μια σιγουριά που παίρνω βλέποντάς τες· μια σιγουριά πως όλοι, όλοι ανεξαιρέτως οι άνθρωποι, και οι πιο μοναχικοί, και οι λιγότερο της τύχης ευνοημένοι, ακόμα και όσοι κατέχουν λιγότερα πλούτη έχουν ένα πράμα κατάσαρκα να τους αγκαλιάσει να τους δώσει μια επαφή με ξένο σώμα, να τους δώσει μια υπόσχεση πως ποτέ, πως ποτέ δεν θα μείνουν ανέστιοι και μετέωροι επάνω σε ένα κενό αισθημάτων με το σώμα ανέγγιχτο, ...

«Μαρξ και διπλωματία - Καρλ Μαρξ: Θεωρία και πρακτική εξωτερικής πολιτικής και διεθνών σχέσεων», Κοτζιάς Νίκος, Εκδόσεις Κάκτος, 2025

«Καρλ Μαρξ και διπλωματία» είναι το νέο βιβλίο του πρώην υπουργού Εξωτερικών και πρωτεργάτη της Συμφωνίας των Πρεσπών, Νίκου Κοτζιά. Την Τετάρτη 12 του Φεβρουαρίου θα βρίσκεται στην πόλη μας στον ημιώροφο του Ξενοδοχείου «ΜΑΝΙΑΤΗΣ» στις 19:30  να συζητήσει θέματα Εξωτερικής Πολιτικής και Γεωστρατηγικής   Ο Μαρξ έχει μελετηθεί όσο λίγοι διανοητές . Ωστόσο ο Νίκος Κοτζιάς με το νέο του βιβλίο κάνει κάτι πρωτοφανές, εξετάζει το έργο του από μία εντελώς διαφορετική σκοπιά. Ποιος ήταν ο πατριωτισμός του Μαρξ; Ποια η άποψή του για τις διεθνείς σχέσεις; Είναι μόνο κάποια από τα πολλά σημαντικά ερωτήματα στα οποία έρχεται ο επικεφαλής του ΠΡΑΤΤΩ να δώσει απαντήσεις με την μελέτη του. Ο Κοτζιάς καταδεικνύει ότι ο Μαρξ, είναι ο πρώτος που ανέδειξε την παρουσία δύο βασικών παικτών στο διεθν...

Η έκτρωση δεν θα πρέπει να αποτελεί τρόπο αντισύλληψης, τη στιγμή που η επιστήμη παρέχει πολλούς, διαφορετικούς, οικονομικά προσιτούς τρόπους...

Δημόσιος διάλογος έχει ανοίξει τις τελευταίες μέρες σε κάθε είδους μέσο κοινωνικής δικτύωσης  γύρω από των θέμα των αμβλώσεων και όλοι σπεύδουν να καταθέσουν τις απόψεις τους στο θέμα, ως ειδικοί και μη. Και καθόλου δεν αμφισβητώ το δικαίωμα του καθενός να εκφράζει ελευθέρα τη γνώμη του σε μία δημοκρατική χώρα, είτε είναι γνώστης του ζητήματος είτε όχι. Χωρίς η ίδια να είμαι ειδικός, καθώς δεν είμαι γιατρός ή νομικός ή πολιτικός, νομίζω πως ο διάλογος αυτός έχει τοποθετηθεί σε τελείως λανθασμένη βάση, λειτουργώντας αποπροσανατολιστικά για την κοινή γνώμη, διχαστικά για την κοινωνία, επικίνδυνα για τους νέους ανθρώπους. Στην εποχή της πληροφόρησης, της ελεύθερης διακίνησης απόψεων, των επιστημονικών ανακαλύψεων και της κάθε είδους γνώσης επί παντός επιστητού, θεωρώ πως αυτό το θέμα θα...

Τα λαϊκά τραγούδια σε κάνουν να θυμάσαι ενώ τα ελαφριά σε κάνουν να ξεχνιέσαι

Κάπου διάβασα πως ρωτήσανε τον μεγάλο Μίκη για τη διαφορά ανάμεσα στο λαϊκό και στο ελαφρό τραγούδι. Κι εκείνος με τη λαϊκή σοφία του την ελληνική είπε πως τα λαϊκά τραγούδια σε κάνουν να θυμάσαι ενώ τα ελαφριά σε κάνουν να ξεχνιέσαι. Κι αυτό που θυμάσαι είναι κυρίως μνήμες πονεμένες και νταλκάδες βαρείς και όνειρα ανεκπλήρωτα και χαμένες αγάπες και προδοσίες απρόσμενες και ταξίδια αταξίδευτα και όλα όσα δεν έφτασες. Γιατί ο εαυτός είναι κυρίως όσα δεν έφτασε. Όσα πόθησε και όσα δεν έφτασε κι όχι όσα κατάφερε. Εκείνα ήσαν τα εύκολα και μάλλον δεν μετράνε πολύ. Αυτά που μετράνε, αυτά που σε μετράνε είναι όσα πεθύμησες πολύ και τεντώθηκες όσο δεν γίνεται άλλο να φτάσεις και δεν έφτασες ποτέ. Και δεν τα έφτασες όχι γιατί  είσουνα δειλός, ή ανίσχυρος, ή αδύναμος αλλά γιατί πόθησες το από...

Λίγο πριν από τη μεγάλη πρεμιέρα του Β΄κύκλου, το τηλεοπτικό κοινό μπορεί να παρακολουθήσει τον συγκλονιστικό Α’ κύκλο στο megatv.com και στο MEGA Play.

Ο Β’ κύκλος 12 επεισοδίων της επιτυχημένης ιστορικής – βιογραφικής σειράς «Άγιος Παΐσιος - Από τα Φάρασα στον Ουρανό» κάνει πρεμιέρα την Παρασκευή 24 Ιανουαρίου, στις 21:50, στο Mega. Το σενάριο υπογράφει ο Γιώργος Τσιάκκας και τη σκηνοθεσία ο Στάμος Τσάμης. Την παραγωγή το Ινστιτούτο Άγιος Μάξιμος ο Γραικός.   Ένας σύγχρονος Άγιος της Ορθοδοξίας που άφησε σημαντική πνευματική παρακαταθήκη. Μια αστείρευτη πηγή σοφίας και καλοσύνης. Οι διδαχές του παρηγορητικές. Ο λόγος του διαχρονικός. Η πορεία του θαυμαστή.   Η υπόθεση και οι χαρακτήρες της σειράς Ο δεύτερος κύκλος εξιστορεί τη συνέχεια της πορείας του Αγίου Παϊσίου, της εμβληματικής φυσιογνωμίας που ενέπνευσε πλήθος κόσμου, από τη στιγμή που αποφάσισε να μονάσει μέχρι την οσιακή του κοίμηση. Η σειρά σκιαγραφεί τα βήματα του Αγί...

Αντόνιο Γκράμσι: «Μισώ την Πρωτοχρονιά»

Την 1η Ιανουαρίου 1916 στην Τορινέζικη έκδοση της εφημερίδας «L’Avanti!», δημοσιεύτηκε από τον Antonio Gramsci το διάσημο απόσπασμα. Είναι ένας ύμνος στην ελευθερία και τον αντικομφορμισμό. Ο μεγαλύτερος κίνδυνος για την κοινωνία είναι η τυποποίηση, πριν από εκατό χρόνια, χωρίς τηλεόραση ή μέσα κοινωνικής δικτύωσης, ο Γκράμσι έφτασε σε αυτή την διαπίστωση. Διαβάζοντας ολόκληρο το άρθρο θα συνειδητοποιήσουμε ότι, η παραμονή της Πρωτοχρονιάς είναι απλώς η δικαιολογία για να καλέσουμε τους ανθρώπους να σκεφτούν με το κεφάλι τους, να πάρουν αποφάσεις επειδή πιστεύουν ότι έχουν δίκιο και όχι επειδή μέχρι εκείνη τη στιγμή γινόταν πάντα έτσι.   «Κάθε πρωί, όταν ξυπνάω ακόμα κάτω από το σκέπαστρο του ουρανού, νιώθω ότι για μένα είναι πρωτοχρονιά. Ως εκ τούτου, μισώ αυτούς τους εορτασμο...

Είναι πολύς καιρός πια που είμαστε ένας τόπος που δεν θέλει να θυμάται από πού έρχεται και δεν ξέρει πού να πάει. Οι λυγμικές αποστροφές της φωνής του Καζαντζίδη μάς το θύμισαν.

Ένα πρωί του 1978, σε μια από τις πρώτες τους «κοπάνες», τέσσερις μαθητές της Δευτέρας Γυμνασίου βρέθηκαν στο σπίτι ενός απ΄ αυτούς (του Ιορδάνη Τρ.), όπου μέχρι το μεσημέρι άκουγαν παλιούς δίσκους του Στέλιου Καζαντζίδη. Λίγες ημέρες μετά, ένα από τα παιδιά εκείνης της παρέας, αυτός που γράφει τούτες τις γραμμές, αγόραζε έναν από τους πρώτους του δίσκους βινυλίου. Το περίφημο 33 στροφών lp «Υπάρχω» έπαιζε για μέρες σ΄ ένα σπίτι που ως τότε ακούγονταν Θεοδωράκης, Χατζιδάκις και Αττίκ. Ουδέποτε υπήρξα οπαδός μιας άκαμπτης αντικειμενικής αισθητικής αλλά ούτε με έπεισαν ποτέ οι φυγόπονες θεωρίες της πλαδαρής υποκειμενικότητας. Στην περίπτωση του Στέλιου Καζαντζίδη, ουδείς μπορεί να αμφισβητήσει σοβαρά ότι μιλούμε για ένα αδιανόητο μέγεθος φωνής, όμοιο του οποίου δεν γνώρισε ο ελληνικός ει...

(Μικρό εξομολογητικό)

Από το 2012 αφότου έφυγα από το Ελληνικό Πανεπιστήμιο για να αφιερωθώ στην ζωγραφική, ταξίδεψα πολύ σε χώρες μακρυνές όπου χρειάστηκε να μείνω για πολύ  δουλεύοντας σε σκαλωσιές μακρυά από την πατρίδα και όσους αγαπώ. Κούραση και μοναξιά πολλή. Τα βράδυα στις λίγες ώρες που απέμεναν για ξεκούραση σε  δωμάτια ξενοδοχείων με τον νου στενεμένο από τους πόνους του κορμιού και τον νόστο, μόνη παρηγορία οι μουσικές και κυρίως τα τραγούδια που αγκαλιάζουν ολόκληρο τυον άνθρωπο, το νου με τους στίχους, την καρδιά με το μέλος και το κορμί με το ρυθμό. Άκουγα πολλά τις ώρες αυτές. Απέφευγα συνήθως τις λυπητερές και δίχως λόγια μουσικές που πολλαπλασιάζουν την μοναξιά, αλλά  και τα περισσότερα "έντεχνα" σύγχρονα ελληνικά με κούραζαν με το αδιέξοδο και την κόλαση που κατέγραφαν χωρίς να δείχνο...

Ο Alex επιλέγεται ως πειραματόζωο για ένα σωφρονιστικό κυβερνητικό πρόγραμμα που έχει ως σκοπό να μετατρέψει τους εγκληματίες σε «καλούς» και «ακίνδυνους» προκειμένου να μειωθεί η βία

Το 1971 βγήκε στις κινηματογραφικές αίθουσες η αριστουργηματική ταινία του Stanley Kubrick «Το κουρδιστό πορτοκάλι», που στηριζόταν στο ομώνυμο προφητικό βιβλίο του Anthony Burgess, το οποίο παρουσίαζε την αναιτιολόγητη εφηβική βία σε μια κοινωνία του μέλλοντος και την προσπάθεια των αρχών να την ελέγξουν μέσω ενός προγράμματος που έφερε την ονομασία «κουρδιστό πορτοκάλι» δηλαδή κουρδιστός άνθρωπος χωρίς βούληση κι ελευθερία που δρα μηχανικά σαν ρομπότ.  Η ταινία μεταφέρει το θεατή σε μια εφιαλτική μελλοντική Αγγλία, όπου ο Alex (Malcolm Mc Dowell) ένας έφηβος που λατρεύει την κλασική μουσική και ιδίως τον Beethoven, αλλά και την ανερμάτιστη βία, επιδίδεται με τη συμμορία του σε πράξεις ωμής βίας, βανδαλισμούς, βιασμούς και κλοπές με μόνο κίνητρο την ατομική ευχαρίστηση και την προσωπι...

Θα ήμουν ο δακτυλοδεικτούμενος, ο ρίψασπις που επέλεξε τον εύκολο αγώνα του νου από τον δύσκολο αγώνα της ψυχής

Δεν θυμάμαι το πώς και το γιατί (μάλλον θα το είχα διαβάσει κάπου) αλλά από πολύ μικρός είχα πεισθεί ότι προορισμός στη ζωή κάθε ανθρώπου είναι να γνωρίσει ένα Ποιητή, έναν Άγιο και ένα Σοφό -όχι κατ’ ανάγκη με αυτή τη σειρά-. Μόνο μέσω της συναναστροφής με τέτοιους σπουδαίους ανθρώπους θα μπορούσε κάποιος να ελπίζει ότι μπορεί να ολοκληρώσει επιτυχώς την πορεία του πάνω σε αυτή τη γη. Με αγωνία λοιπόν καραδοκούσα, έχοντας τα μάτια μου ορθάνοιχτα, να ανακαλύψω τέτοιους ανθρώπους για να επιδιώξω την παρέα τους και να διδαχτώ από αυτούς. Αληθινά, φαίνεται ότι αν επιθυμείς κάτι από καρδιάς τα φέρνει έτσι η ζωή ώστε να σου προσφερθεί απλόχερα.   Ο Ποιητής Δεν πρέπει να είχα κλείσει τα δεκαέξι μου χρόνια, όταν, θυμάμαι σαν από θεία έμπνευση, άρχισα να σκαρώνω τα πρώτα εφηβικά μου ποιή...

Θα συνδράμει ο γνωστός αστροφυσικός, καθηγητής Χρήστος Γούδης

Δυο επιφανείς Μανιάτες από τον χώρο της Τέχνης και της Επιστήμης, ο διάσημος γλύπτης Πέτρος Γεωργαρίου και ο αστροφυσικός καθηγητής Χρήστος Γούδης θα μοιραστούν τις γνώσεις τους μαζί μας στην εκδήλωση που οργανώνει ο Πολυχώρος Οινοκράτης -  Άλλες Εποχές στον χώρο του - Κλεομβρότου 38 (πεζόδρομος) και Γκορτσολόγου, την προσεχή Κυριακή, 15 Δεκεμβρίου 2024 στις 7:00 μ.μ.. Το αντικείμενο αυτής της πρώτης ομιλίας με θέμα «O Άνθρωπος στον Κόσμο της Τέχνης της Δημιουργίας και των Χρωμάτων στο Σύμπαν» θα αφορά κυρίως την άνθρωπο ζωγράφο - δημιουργό  με κύριο ομιλητή τον Πέτρο Γεωργαρίου επικουρούμενο από τον Χρήστο Γούδη. Προγραμματίζεται και  δεύτερη ομιλία με αντικείμενο τη επιστήμη όπου οι ρόλοι των ομιλητών θα αντιστραφούν. Θα ακολουθήσει συζήτηση με το κοινό.    Βιογραφικά Ο Πέτρο...

Έτσι μάθαμε/ πως δεν υπάρχει πουθενά στον κόσμο/ μια γωνιά να κρυφτούμε από τον εαυτό μας…

Χρειαζόμαστε ένα τόπο για να ζήσουμε   Σε κάθε μας βήμα μύριες στιγμές περνάνε κάθε μας ματιά χιλιάδες χρόνια τελειώνουν. Λυγμοί βαθιοί  που συνοδεύουν  τη σιωπή, αμίλητοι παθιασμένα φιλούν την αυγή  στο στόμα. Λόγια ανείπωτα σαν άνεμος περνούν μα η σιωπή τις καρδίες δαγκώνει. Θάλασσα ατάραχη, δίχως πληγή τα κύματα δεν φουσκώνουν, δεν μιλούν, ούτε θυμώνουν, Λυγμός που χάνεται  στα βάθη της ψυχής, σημάδι πόνου, μνήμης και ζωής. Χρειαζόμαστε ένα τόπο για να ζήσουμε Ο άνεμος αναζητά τη νύχτα, να της δώσει ανθρώπινο ευχαριστώ ανάσα που χάνεται στην λύπη την πικρή. Ένας λυγμός αμίλητος το φάρυγγα δονεί. ο χρόνος στέκει, δίχως να κυλά, σταματημένος κοιτάζει την καρδιά καθώς ματώνει σιγά σιγά Κάθε λυγμός μια αλήθεια που πονά, κάθε κραυγή η μιλιά, εκεί...

Μετά τη λήξη της τελετής απονομής του Τίτλου το Μουσικό Γυμνάσιο Σπάρτης τίμησε τον Πατριάρχη με μουσική εκδήλωση

Επίτιμος Διδάκτορας του Τμήματος Οργάνωσης και Διαχείρισης Αθλητισμού της Σχολής Επιστημών Ανθρώπινης Κίνησης και Ποιότητας Ζωής του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου αναγορεύτηκε η Αυτού Θειοτάτη Παναγιότητα, Αρχιεπίσκοπος Κωνσταντινουπόλεως, Νέας Ρώμης και Οικουμενικός Πατριάρχης κ.κ. Βαρθολομαίος.  Η απονομή του Τίτλου στον Παναγιώτατο έλαβε χώρα την Τετάρτη 27 Νοεμβρίου 2024 σε μια λαμπρή και συγκινητική τελετή η οποία πραγματοποιήθηκε στο Αμφιθέατρο της Σχολής Επιστημών Ανθρώπινης Κίνησης και Ποιότητας Ζωής, στη Σπάρτη. Η Αναγόρευση του Πατριάρχη σε Επίτιμο Διδάκτορα έγινε από τον Κοσμήτορα της Σχολής Καθηγητή Γεώργιο Κυπραίο ενώπιον του Πρύτανη του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου Καθηγητή Αθανασίου Κατσή. Τον ‘Επαινο του Τιμώμενου (laudatio) ανάγνωσε η Καθηγήτρια του Τμήματος Οργάνωσης και Δ...

(Από το βιβλίο του Δημήτρη Κατσαφάνα «Ξαναδιαβάζοντας τον Γιούνγκ», Έκδοση ΙΔΙΟΜΟΡΦή, Σπάρτη 2017)

( Συνέχεια από το προηγούμενο https://www.spartorama.gr/articles/76957-xanadiabazontas-ton-gioungk-a-gia-tin-kaluteri-katanoisi-tou-anthropou---meros-vii/ ) Δύο παραδείγματα ερμηνείας ονείρων που  αναφέρει χαρακτηριστικά ο Γιούνγκ         Ο Γιουνγκ θεράπευσε κάποιον που ήταν πολύ εγωϊστής. Ο αλαζονικός κύριος είχε εμπορικό κατάστημα μαζί με τον μικρότερο αδελφό του. Δεν τα πήγαιναν καλά. Οι σχέσεις τους δεν ήταν παρά καθημερινές συγκρούσεις. Αυτή η ένταση των σχέσεων ήταν το κύριο αίτιο της νεύρωσης του μεγαλύτερου αδελφού. Ο άρρωστος έλεγε τα πάντα στο γιατρό, αλλά τίποτα δεν έδειχνε ποιός ήταν ο πραγματικός λόγος που οι δυο αδελφοί δεν τα πήγαιναν καθόλου καλά. Κατηγορούσε για πολλά πράγματα τον νεώτερο αδελφό, ακόμη και για τη νοημοσύνη του που την έβρισκε πολύ χαμηλή. «Ήταν έ...

(Από το βιβλίο του Δημήτρη Κατσαφάνα «Ξαναδιαβάζοντας τον Γιούνγκ», Έκδοση ΙΔΙΟΜΟΡΦή, Σπάρτη 2017)

( Συνέχεια από το προηγούμενο https://www.spartorama.gr/articles/76932-xanadiabazontas-ton-gioungk-a-gia-tin-kaluteri-katanoisi-tou-anthropou---meros-vi/ )     … Αυτή, λοιπόν, είναι μία βασική διάκριση των ονείρων. Στα προσωπικά όνειρα μπορούμε να κατατάξουμε και εκείνα τα όνειρα που έχουν αφορμή κάποιο οργανικό ερεθισμό κατά τη διάρκεια του ύπνου, όπως είναι ένας ανεπαίσθητος θόρυβος, κάποιο τσίμπημα εντόμου, ή κρύωμα μέλους του σώματος. Και αυτά τα όνειρα προέρχονται από το προσωπικό ασυνείδητο. Έχουν μια μικρή σχέση με το οργανικό αίτιο που τα προκάλεσε. Τέτοια ή παρόμοια όνειρα έχουμε ιδεί σχεδόν όλοι. Έχουμε ιδεί πως πέφτουμε π.χ. από ψηλά. Η αιτία του ονείρου αυτού είναι η άβολη στάση του σώματός μας κατά τον ύπνο ή ότι το χέρι ή το πόδι μας κρεμόταν από το κρεβάτι, Λόγω κορεσμ...

Ο τρίτος, ο τρυφερότερος, απαλά αγκάλιασε το κουρασμένο φεγγαράκι για να ξαποστάσει από την ολονυχτία του

Πάνε χρόνια τώρα που ένας φίλος κανονικός είχε την ιδέα να εκθέσουμε κάπου μαζί σε ένα ωραίο χώρο στην Βόρεια Ελλάδα. Με ζήτησε λοιπόν να φτιάξω κάτι με φυτά. Εγώ δεν ξέρω από αυτά όποτε σκαρφίστηκα και έφτιαξα τρείς κυπάρισσους λυγερούς που λικνίζονται αγέρωχοι, υπομονετικοί και ωραία άφοβοι μέσα σε ανέμους παιχνιδιάρικους και στα στοιχεία της φύσης. Τρείς κυπάρισσους παρατακτικούς που παρίστανται ενώπιον και που φτιάχνουν μια παρουσία όμορφη έτοιμη να υποδεχτεί και να αγκαλιάσει πλάσματα και όνειρα και υποσχέσεις αιωνιότητας. Έτσι ο πρώτος Κυπάρισσος δέχεται έναν άγουρο που πάει να πιάσει-χωρίς να ξέρει το γιατί-τη φωλιά των πετεινών του ουρανού. Ο δεύτερος έχει απλωθεί επιδέξια και στρώθηκε διάπλατα να κοιμηθούν επάνω του οι ερωτευμένοι του κόσμου και ο τρίτος, ο τρυφερότερος, απαλά...

(Από το βιβλίο του Δημήτρη Κατσαφάνα «Ξαναδιαβάζοντας τον Γιούνγκ», Έκδοση ΙΔΙΟΜΟΡΦή, Σπάρτη 2017)

( Συνέχεια από το προηγούμενο https://www.spartorama.gr/articles/76901-xanadiabazontas-ton-gioungk-a-gia-tin-kaluteri-katanoisi-tou-anthropou---meros-v/ )   Καταγωγή και διάκριση των ονείρων Τα όνειρα μπορούμε να τα διακρίνουμε, ανάλογα με την προέλευσή τους, το περιεχόμενό τους. Βέβαια όλα τα όνειρα προέρχονται από το ασυνείδητο, ανεβαίνουν στη συνείδηση, η οποία είναι ένα εποικοδόμημα πάνω από το ασυνείδητο. Ακολουθώντας τον Γιουνγκ θα τα διακρίνουμε σε προσωπικά όνειρα και συλλογικά όνειρα, πολύ σχηματικά βέβαια, για να μας διευκολύνει η διάκριση στη συζήτησή μας. Ουσιαστικά δεν υπάρχουν σαφείς διαχωριστικές γραμμές μεταξύ τους, όπως δεν υπάρχει σε όλες τις ψυχοσωματικές λειτουργίες. Στη ζωή γενικά δεν υπάρχουν διαχωριστικές γραμμές. Υπάρχει διαρκής αλληλοδιείσδυση. Γι’ αυτό κ...

«Ο Ζευς υπήρχε! / Ο Ζεύς υπάρχει! / Ο Ζευς πάντα θα υπάρχει! / Ω μεγάλε Ζευ! / Η γη βγάνει καρπούς / Γι’ αυτό δοξάστε τη Μητέρα Γη»!

Διάβασα προ ημερών τα «Φωκικά» του περιηγητή της αρχαιότητας Παυσανία (Ελλάδος Περιήγησις) και με εντυπωσίασε το γεγονός ότι με αφορμή το Μαντείο των Δελφών οι αρχαίοι μας πρόγονοι είχαν διασώσει τα ονόματα των γυναικών που προφήτευαν από θεία έμπνευση, τα οποία κατέγραψε ο συγγραφέας. Σύμφωνα με τον Παυσανία, λοιπόν, στην αρχαιότητα υπήρχαν οι παρακάτω γυναίκες-μάντισσες: 1.            Η Σίβυλλα που ήταν κόρη του Δία και της Λαμίας θυγατέρας του Ποσειδώνα. Αυτή ήταν η πρώτη γυναίκα που έψαλλε χρησμούς και ονομάστηκε «Σίβυλλα» από τους Λίβυες. 2.            Η Ηροφίλη , η οποία υπήρξε πριν από τον Τρωικό Πόλεμο και προείπε στους χρησμούς της ότι η Ελένη θα μεγαλώσει στη Σπάρτη και θα γίνει η συμφορά της Ευρώπης και της Ασίας και οι Έλληνες θα κυριεύσουν για χάρη της την Τροία. Οι κά...

(Από το βιβλίο του Δημήτρη Κατσαφάνα «Ξαναδιαβάζοντας τον Γιούνγκ», Έκδοση ΙΔΙΟΜΟΡΦή, Σπάρτη 2017)

( Συνέχεια από το προηγούμενο https://www.spartorama.gr/articles/76891-xanadiabazontas-ton-gioungk-a-gia-tin-kaluteri-katanoisi-tou-anthropou---meros-vi/ )       … «Το όνειρο είναι ένα φυσικό γεγονός και δεν υπάρχει κανένας λόγος ευδιάκριτος για να υποθέσουμε ότι είναι μια πανούργα έμπνευση που αποβλέπει να μας ξεγελάσει. Το όνειρο έρχεται, όταν η συνείδηση και η βούληση, κατά μέγα μέρος, έχουν ατονήσει… Τα όνειρα αποτελούν πηγή πληροφοριών για το τί συμβαίνει στο ασυνείδητό μας. Είναι ο μόνος μάλιστα τρόπος τα όνειρα και η κατά το δυνατόν ερμηνεία τους για να ανασύρουμε περιεχόμενα από το ασυνείδητο, ιδιαίτερα του ομαδικού ασυνείδητου, τα οποία είναι και απόδειξη για την ύπαρξή του». Από την άποψη αυτή τα όνειρα είναι αναμφισβήτητα προϊόντα ασυνείδητης ψυχικής δραστηριότητας. Γενν...

(Από το βιβλίο του Δημήτρη Κατσαφάνα «Ξαναδιαβάζοντας τον Γιούνγκ», Έκδοση ΙΔΙΟΜΟΡΦή, Σπάρτη 2017)

( Συνέχεια από το προηγούμενο https://www.spartorama.gr/articles/76865-xanadiabazontas-ton-gioungk-a-gia-tin-kaluteri-katanoisi-tou-anthropou---meros-iii/ )        Τί είναι τα όνειρα; Η σημασία τους για την Ψυχολογία   Κάποιο πρωϊνό, στο σπίτι, διηγηθήκαμε ένα όνειρο. Ένα όνειρο που ίσως μας τρόμαξε, που μας έβαλε σε σκέψεις ή που ήταν ένα όνειρο ευχάριστο. Ο επιστημονισμός, η πεποίθηση ότι τα πάντα, στη φύση και στον άνθρωπο, εξηγούνται λογικά και μόνο, ότι δηλαδή τα πάντα ερμηνεύει η φυσικομαθηματική λογική του τύπου 2+2=4, δεν καταδέχτηκε να ασχοληθεί με το όνειρο. Από τον περασμένο αιώνα η επιστήμη δεν έδωσε στο όνειρο καμιά σημασία. Θεώρησε τα όνειρα ως «αλλόκοτα δημιουργήματα σωματικών ερεθισμών». Συμβαίνει λοιπόν να έχουμε όνειρα παράξενα και θαυμάσια, εξαιρετικής ομορφιάς...

Ήταν ανθρώπινοι. Με τα πάθια τους, τις λύπες τους, τις πτώσεις τους, τις ελπίδες τους, τα κοσμικά τους όνειρα και τις επιθυμίες όλων των λογιών.

Εργαζόμενος συχνά μέσα στις συνθήκες της οικοδομής σκονισμένος, ιδρωμένος και λερός σκέφτομαι πως κάπως έτσι θα ήταν και με τους παλιούς μαστόρους για τους οποίους ο νους και η φαντασία μας έχει άλλη, κάπως πλασματική  εικόνα. Βλέποντας το εξαίσιο έργο τους, το συχνά αριστουργηματικό, σχηματίζουμε την εντύπωση πως κάποιοι άψογοι, αμόλυντοι και αιθέριοι άνθρωποι που ευωδίαζαν τα έκαναν όλα ετούτα. Νομίζουμε, παρασυρμένοι από την ωραιότητα των έργων τους πως  δεν  ήσαν καν άνθρωποι εκείνοι που έκαναν τα εξαίσια που θαμπώνουν  τα μάθια μας κι εκστασιάζουν το νου μας. Σα να τα έκαναν άγγελοι ουράνιοι κι όχι άνθρωποι μικτοί και κεκραμμένοι σαν εμάς. Κι όμως θαρρώ πως κάπως έτσι θα ήταν κι εκείνοι όπως όλοι οι άνθρωποι. Ήταν ανθρώπινοι. Με τα πάθια τους, τις λύπες τους, τις πτώσεις τους, τ...

(Από το βιβλίο του Δημήτρη Κατσαφάνα «Ξαναδιαβάζοντας τον Γιούνγκ», Έκδοση ΙΔΙΟΜΟΡΦή, Σπάρτη 2017)

( Συνέχεια από το προηγούμενο) https://www.spartorama.gr/articles/76844-xanadiabazontas-ton-gioungk-a-gia-tin-kaluteri-katanoisi-tou-anthropou---meros-ii/#google_vignette           Η θρησκευτικότητα είναι λειτουργία της ανθρώπινης ψυχής τόσο αρχαία, όσο και ο άνθρωπος     Ο Γιουνγκ, σε αντίθεση προς τον Φρόϋντ, παραδέχεται απερίφραστα ότι η θρησκευτικότητα και η ηθική συνείδηση είναι έμφυτα στον άνθρωπο, και τούτο, ανεξάρτητα από το πρόβλημα υπάρξεως ή όχι του Θεού. Αναγνωρίζει δηλαδή ότι η θρησκευτικότητα, η έννοια του Θεού και ο ηθικός νόμος αποτελούν συστατικά της ανθρώπινης ψυχής και σε καμία περίπτωση δεν είναι εξαγνισμός της λίμπιντο ούτε επιφαινόμενο κοινωνικό ή ιστορικό. «Οφείλω», λέει ο Γιουνγκ, «να επαναλαμβάνω πάντοτε ότι ούτε ο ηθικός ούτε η έννοια του Θεού ούτε οιαδή...

(Από το βιβλίο του Δημήτρη Κατσαφάνα «Ξαναδιαβάζοντας τον Γιούνγκ», Έκδοση ΙΔΙΟΜΟΡΦή, Σπάρτη 2017)

( Συνέχεια από το προηγούμενο https://www.spartorama.gr/articles/76818-xanadiabazontas-ton-gioungk-a-gia-tin-kaluteri-katanoisi-tou-anthropou/ ) Ο ίδιος αυτός μεγάλος ψυχίατρος και ψυχολόγος, μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο πόλεμο, το 1956, θέτει το δραματικό ερώτημα: Τί θα φέρει το μέλλον; Πολιτική, οικονομική και πνευματική ανασφάλεια στην Ευρώπη. Υπάρχει μια ευρεία ζώνη απουσίας συνείδησης, που δεν υπόκειται δηλαδή στη συνειδητή κριτική και έλεγχο και είναι η ζώνη αυτή επομένως ανοιχτή σε κάθε είδους… «Η πνευματική φτώχεια», υπογράμμιζε ο Γιούνγκ, «η αποβλάκωση και η ηθική κατάπτωση αντικαθιστούν την πνευματική και ηθική πρόοδο και δημιουργούν μαζική ψύχωση, που μόνο σε καταστροφή μπορεί να οδηγήσει». Ήδη πολύ πριν από τον Γιούνγκ, στον 19ο αιώνα, υπήρξαν κάποιοι, λίγοι βέβαια, που ε...

Γιατί οι κάλτσες πρέπει να είναι έργα τέχνης πάντα και κόσμημα των ποδιών που πρέπει να τιμώνται

Pair of thieves. Τις βρήκα σε ενα αμερικάνικο σούπερ μάρκετ σε  μια επαρχιακή πόλη. Τις ερωτεύτηκα αμέσως. Ίσως να βοήθησε  κι ο χειμώνας που ρήμαζε τα κόκκαλα και τις αδύναμες ψυχές.  Αυτό που αγάπησα σε αυτές αρχικά ήταν τα χρώματα. Αλιζαρίνη και Γαλάζιο Ίντιγκο. Και τα δύο εξασθενημένα χρώματα στα όρια της μετάβασής τους σε κάτι άλλο. Σαν να έχουν παραιτηθεί και παραδεχτεί πως δεν έχει πιά νόημα να το παλεύουν και εύκολα θα δέχονταν να μεταπηδήσουν στο μώβ ή σε κάποιο άλλο πεθαμένο και ουδέτερο γκρί. Μ άρεσε αυτή η παρακμή και η παραίτηση που έβγαζαν τα χρώματα ώσπου σιγά σιγά άρχισα να παρατηρώ τις  σχέσεις των σχημάτων και του χρώματος και τις μικρές εκπλήξεις που έκρυβαν και ξετρελάθηκα τελείως μαζί τους. Ολα είναι οργανωμένα σε τρίγωνα μικρά και μεγάλα, ισοσκελή και μη που ό...

(Από το βιβλίο του Δημήτρη Κατσαφάνα «Ξαναδιαβάζοντας τον Γιούνγκ», Έκδοση ΙΔΙΟΜΟΡΦή, Σπάρτη 2017)

Τις σημερινές «προηγμένες» κοινωνίες τις συγκλονίζουν ανησυχητικά φαινόμενα, συμπτώματα κρίσης, κλίμα μαρασμού και διαφθοράς, πλήξη, αναισχυντία, αίσθηση του κενού, ψυχική ερημία, απανθρωπιά. οι ψυχικές διαταραχές απλώνονται σαν επιδημία, εύκολα και γρήγορα. Μέσα στην οικονομική και ψυχική ασφυξία, κανείς σήμερα δεν μένει ανεπηρέαστος. Αλλά τί σχέση, θα ρωτήσει κάποιος, μπορεί να έχει το μεμονωμένο άτομο, αυτή η συγκεκριμένη προσωπικότητα, με την ανάγκη και τον κίνδυνο των πολλών; Ο Γιούνγκ λέει ότι και η μεμονωμένη προσωπικότητα δεν παύει να αποτελεί μέρος του συνόλου, να αναπνέει δηλαδή την ίδια μολυσμένη ατμόσφαιρα και σαν τέτοια, είναι εκτεθειμένη στους ίδιους κινδύνους. Έπειτα καθένας μας διαπιστώνει καθημερινά, ότι ένας ιδεολογικός κατακλυσμός, ένας κατακλυσμός γνώσεων πλημμύρισε τ...

Μονάχα οι άνθρωποι κατασκευάζουν απόλυτα ευθείες γραμμές οι οποίες είναι ακοινώνητες και μοναχικές αφού η ίδια η φύση τους δεν επιτρέπει να σχετιστούν και να φτιάξουν κοινωνία

Η φύση πιθανότατα δεν έχει ευθείες γραμμές. Η απόσταση ανάμεσα σε δύο σημεία στην φύση δεν γίνεται με μια κίνηση σε ευθεία γραμμή αλλά σε τεθλασμένη γραμμή, η οποία κάθε φορά ακουλουθεί μοναδική διαδρομή μία από τις άπειρες που μπορεί να ακολουθήσει. Η διαμόρφωση της κίνησης αυτής των τεθλασμένων γραμμών γίνεται με την επίδραση άπειρων παραγόντων που μεταβάλλονται αενάως και ποτέ δεν δίνουν το ίδιο αποτέλεσμα. Και οι γραμμές της φύσης, οι τεθλασμένες, είναι ελαστικές και καταδέχονται την σχέση και πλάθονται αναλόγως χωρίς να σπάσουν. Βρίσκουν τρόπους να ρυθμίζονται, να ζυγίζουν τις πιέσεις και να κυλούν μέσα σε αυτές όπως το νερό μέσα στην φύση, όπως ο θυμός στις ψυχές των παιδιών. Οι ευθείες γραμμές μάλλον δεν υπάρχουν στην φύση. Μονάχα οι άνθρωποι κατασκευάζουν απόλυτα ευθείες ...

Όλοι έχουν περάσει Καλοκαίρια και Χειμώνες κι έχουν χαρεί στον ερχομό της Άνοιξης χαϊδεύοντας αγριολούδοα που απλόχερα και χαριστικά έδωσε ο θεός στον κόσμο

Όλοι μάλλον οι άνθρωποι έχουν στιγμές χαράς. Σε όλους όμως αυτές διαφέρουν. Άλλοι ευ-χαριστιούνται με πολύτιμα κι ακριβά πράγματα. Με ταξίδια, συντρόφους εξωτερικής ωραιότητας, σπάνια αποκτήματα, ηδονές εξαίσιες, πρωτόγνωρες εμπειρίες, εξωτικές γεύσεις. Πολλοί χαίρονται απλώς για όσα δεν μπορούν να έχουν οι άλλοι, οι πολλοί των ανθρώπων που δεν έχουν μήτε τα χρήματα μήτε τις γνώσεις, ούτε την επιτηδειότητα  για κάτι τέτοιο. Συχνά οι άνθρωποι αυτοί που θαρρούν πως υπερέχουν των άλλων νομίζουν εαυτούς τυχερούς και έχουν την ψευδαίσθηση πως οι άλλοι, οι κοινοί των ανθρώπων, είναι δυστυχείς που δεν μεταλαμβάνουν στα πλούτη και στις ηδονές τους. Δεν είναι όμως έτσι η ζωή, μήτε όλοι οι άνθρωποι είναι πλανεμένοι. Όλοι, μάλλον, οι άνθρωποι βρίσκουν χαρές σε αυτή τη ζωή, είναι ώρες όπου...

Πολλά με γοήτεψαν στην γραφή του αλλά πάνω από όλα ο τρόπος που κατανόησε το ανθρώπινο πρόσωπο μέσα στην ερωτική του σχέση με τον άλλο και τον Θεό

Τον Χρήστο Γιαννάρα τον ξέρω μέσα από τα γραπτά του όσο θυμάμαι τον εαυτό μου να σκέφτεται σε επίπεδο θεολογίας και Φιλοσοφίας. Διάβασα στην νιότη μου πολλά από τα βιβλία του και έπαθα πολλά με όσα αναφέρει σε αυτά. Πολλά με γοήτεψαν στην γραφή του αλλά πάνω από όλα ο τρόπος που κατανόησε το ανθρώπινο πρόσωπο μέσα στην ερωτική του σχέση με τον άλλο και τον Θεό. Ο τρόπος αυτός με σημάδεψε βαθιά και ήταν μια από τις βάσεις που στηρίχτηκα για να ερμηνεύσω την Ορθόδοξη ζωγραφική και κυρίως για να κατανοήσω την «Βυζαντινή» εικαστική κατασκευή και το πώς της λειτουργίας των σχέσεων γραμμών και χρωμάτων  μέσα στο ζωγραφικό γεγονός. Η προσπάθεια του επίσης να αποθρησκιοποιήσει το Εκκλησιαστικό Ευχαριστιακό γεγονός με βοήθησε να πλησιάσω την Βυζαντινή ζωγραφική με άλλους όρους μακρυά από τη...

Ο Χρήστος Γιανναράς είχε επιδείξει πλούσιο συγγραφικό έργο με θεματολογία που σχετίζεται με την έρευνα των διαφορών ανάμεσα στην ελληνική και στη δυτικοευρωπαϊκή φιλοσοφία και ορθόδοξη χριστιανική παράδοση

Πέθανε σε ηλικία 89 ετών ο Χρήστος Γιανναράς , καθηγητής φιλοσοφίας, διακεκριμένος φιλόσοφος και συγγραφέας. Την είδηση του θανάτου του γνωστοποίησε μέσω Facebook ο γιος του Σπύρος Γιανναράς.  Ο Χρήστος Γιανναράς γεννήθηκε στις 10 Απριλίου 1935. Σπούδασε θεολογία στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και φιλοσοφία στο Πανεπιστήμιο της Βόννης και του Παρισιού (Σορβόνη). Ήταν διδάκτωρ φιλοσοφίας της Σχολής Ανθρωπιστικών Επιστημών του Πανεπιστημίου της Σορβόνης και της Θεολογικής Σχολής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Επίσης, υπήρξε επίτιμος διδάκτορας του Πανεπιστημίου του Βελιγραδίου, του St. Vladimir’s Orthodox Seminary της Νέας Υόρκης, του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών και της Σχολής του Τιμίου Σταυρού της Βοστώνης. Διετέλεσε διευθυντής του περιοδικού Σύνορο, που εξέ...

Όλοι οι άνθρωποι τον ίδιο κόσμο κοιτούν, με τα ίδια μάτια βλέπουν αλλά αλλιώς θεωρούν

Όλοι οι άνθρωποι κοιτάζουν καθημερινά  ίδια πράγματα, τον ίδιο κόσμο παρατηρούν και θεωρούν. Μα ο καθένας αλλιώς βλέπει, στα ίδια πράγματα αλλά βλέπει και την σύνθεση τους διαφορετικά κάνει στο νου και φέρνει στη ζωή του. Κι ετούτο δεν είναι κάποια παραξενιά της φύσης, καμιά ιδιοτροπία ούτε κανένα ξεχωριστό χάρισμα που διαθέτουν κάποιοι σε βάρος άλλων που είναι δήθεν στερημένοι. Όλοι οι άνθρωποι τον ίδιο κόσμο κοιτούν, με τα ίδια μάτια βλέπουν αλλά αλλιώς θεωρούν. Απλά δεν είναι  τα μάτια που κοιτούν αλλά ολόκληρος ο άνθρωπος με την ψυχή του και την καρδιά του και όλες τις εμπειρίες  του σώματος κι όλης του ζωής. Έτσι άμα κοιτά κάποιος βλέπει τα πάντα μέσα από όσα έχει ζήσει αλλά και μέσα από όσα η καρδιά του αγαπά και όσα η ψυχή νοσταλγεί να φτάσει. Η εικόνες που ο άνθρωπος φτιάχν...

«Είχα μια υπερβολική αγάπη και ένα κουράγιο για τη ζωή. Πέθαινε (σ.σ. ο σύζυγός της) κι ενώ το έβλεπα και πάλι του μίλαγα με γέλιο… Πιστεύω ότι όταν πάω εκεί θα τον βρω. Κι αν δεν τον βρω δεν θα το ξέρω ότι δεν τον βρήκα»

Στα ενενηντα ένα της χρόνια η επιτυχημένη συγγραφέας  Δέσποινα Λαλά - Κριστ βρέθηκε στα Μαγούλιανα Αρκαδίας. Ήταν πραγματικά μία ευτυχής συγκυρία ότι συνέπεσε να βρίσκεται εκεί (τόπος καταγωγής της) και η πολυμήχανη και πολυτάλαντη Χριστίνα Λαμπούση. Με την μεσολάβηση της επίσης συγγραφέως  Αναστασίας Μαργέτη , το αποτέλεσμα, άμεσα, ήταν μια μεστή και εύστοχη συνέντευξη της συμπαθέστατης συγγραφέως! Απολαύστε τη παρακατω. Μερικά highlights «Τον θάνατο τον βλέπω σαν αποτέλεσμα μιας ωραίας ζωής. Επομένως δεν μπορεί να είναι άσχημος ο θάνατος. Δεν έχω καμία φοβία ή τρόμο. Ότι είναι να είναι θα είναι. Δεν παιδεύομαι με αυτό.» «Είχα μια υπερβολική αγάπη και ένα κουράγιο για τη ζωή. Πέθαινε (σ.σ. ο σύζυγός της) κι ενώ το έβλεπα και πάλι του μίλαγα με γέλιο… Πιστεύω ότι όταν πάω εκε...

Έστησαν το Ρεμπέτικο τραγούδι και σταμάτησαν, έστω πρόσκαιρα, την άνευ όρων παράδοση στον εκδυτικισμό που έφτασε με την ίδρυση του νεοελληνικού κράτους και ζητούσε να αφανίσει κάθε τι που θύμιζε τον παλιό τρόπο, τον ελληνικό τρόπο

Ο Μάρκος και η παρέα του έκανα άθελά τους μια επανάσταση. Άθελά τους την έκαναν γιαυτό και πέτυχε. Δεν την προγραμμάτισαν ούτε και ζητούσαν τίποτα από αυτήν. Απλά ακολούθησαν την καρδούλα τους και κυρίως το κορμί τους κι έφτιαξαν το Ρεμπέτικο τραγούδι. Έστησαν το Ρεμπέτικο τραγούδι και σταμάτησαν, έστω πρόσκαιρα, την άνευ όρων παράδοση στον εκδυτικισμό που έφτασε με την ίδρυση του νεοελληνικού κράτους και ζητούσε να αφανίσει κάθε τι που θύμιζε τον παλιό τρόπο, τον ελληνικό τρόπο όπως αυτός είχε δομηθεί μέσα στις χιλιετίες από τα Μινωικά χρόνια μέχρι τις ζωγραφιές του Θεόφιλου. Ο Μάρκος και η τετράς του Πειραιά έκαναν μίαν επανάσταση και ξεκίνησαν να τραγουδάνε για τους απλούς ανθρώπους με τα πάθη τους, τις αδυναμίες του, τα σκοτάδια τους, τις πτώσεις τους, αλλά και για τις αγάπες τους,...

Κανένας εφησυχασμός δεν δικαιολογείται πλέον από την πλευρά των πολιτών και των συλλογικών φορέων της πόλης και του νομού μας!

Το ΔΣ του σωματείου ΦΙΛΟΙ ΤΟΥ ΝΕΟΥ ΔΙΑΧΡΟΝΙΚΟΥ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΟΥ ΜΟΥΣΕΙΟΥ ΤΗΣ ΣΠΑΡΤΗΣ αισθανόμαστε την υποχρέωση απέναντι στους συμπολίτες και συμπατριώτες μας να τους ενημερώσουμε ότι ο αγώνας και η προσπάθεια των Σπαρτιατών και γενικότερα των  Λακώνων και των φίλων της Σπάρτης για την απόκτηση του Νέου Διαχρονικού Αρχαιολογικού Μουσείου της Σπάρτης τελικά ΔΕΝ ΦΑΙΝΕΤΑΙ ΝΑ ΕΧΕΙ ΑΙΣΙΟ ΤΕΛΟΣ! Τουλάχιστον, αυτό φαίνεται να αποφάσισε ο Αναπληρωτής Υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, κ Νίκος Παπαθανάσης, όπως με έκπληξη διαβάσαμε στο Δελτίο Τύπου που εξέδωσε ο βουλευτής της Ν.Δ. Λακωνίας, κ. Νεοκλής Κρητικός στις 26 Ιουνίου 2024, μετά από συνάντησή του με τον κ Παπαθανάση. Συγκεκριμένα ο κ. Παπαθανάσης ενημέρωσε τον κ. Κρητικό, πως το έργο του Νέου Μουσείου μας ΔΕΝ ΕΝΤΑΣΣΕΤΑΙ τελικά ...

Ο καθηγητής Φιλοσοφίας και συγγραφέας μιλά για τους πολιτικούς, την Αρχαία Ελλάδα και τη σχέση της με τη σημερινή, τον Ελευθέριο Βενιζέλο και τον Νίκο Γκάτσο - Εξηγεί γιατί θεωρεί την Ελλάδα υποανάπτυκτη χώρα και το υπερτροφικό Εγώ καταστροφή του σύγχρονου ανθρώπου

Αιφνιδιάστηκα με την ορμή του. Αιφνιδιάστηκα με τις λάμψεις από το βλέμμα και τον συλλογισμό του. Κι όμως, κοντεύει τα ενενήντα. Κι όμως, ασταμάτητος. Κι όμως, αταλάντευτος και αγύριστος με τις απόψεις του.  Και τι δεν είπε: καλαμπούρι η σημερινή, τριτοκοσμική Ελλάδα. Τσιράκι των Δυτικών ο Ελευθέριος Βενιζέλος. Η Τεχνητή Νοημοσύνη το τέλος της ανθρωπότητας. Ο Δαρβίνος ένα καλαμπούρι. Η ανάπτυξη της παραθαλάσσιας Αττικής ο αφανισμός μας. Το υπερτροφικό Εγώ και η πλεονεξία του σύγχρονου ανθρώπου η καταστροφή μας. Κι όμως, υπάρχει ελπίδα. Ποια; Οι στίχοι του Νίκου Γκάτσου: «Στα κακοτράχαλα τα βουνά / με το σουραύλι και το ζουρνά / πάνω στην πέτρα την αγιασμένη / χορεύουν τώρα τρεις αντρειωμένοι».   Ο Χρήστος Γιανναράς λοιπόν. Αν ρίξεις μια ματιά στο βιογραφικό του σε πιάνει ίλιγγος. Μ...

Έχουν πλέον χαθεί οι γενεές εκείνες των μαστόρων που ήξευραν να ξεχνούν τον εαυτό τους και να υπηρετούν την ζωγραφιά τους και την αρτιότητας της

Στα μέσα του 18ου αιώνα, στην Δυτική Ευρώπη παλεύουν με τον «ρεαλισμό» και τον αναφαινόμενο ρομαντισμό, με κραυγαλέες και επιτηδευμένες εικαστικές λύσεις  που προσπαθούν να συγκινήσουν και να πείσουν υποβάλλοντας τον θεατή και κατευθύνοντας το νου και την καρδιά του. Ήδη από την «Αναγέννηση» στην Δύση οι ζωγράφοι,  κι όχι μόνον , πάλευαν με τις ψευδαισθήσεις της «ορθής κατασκευής» με την ψeυδαίσθηση πως ο άνθρωπος μπορεί να φτιάξει  πιστά αντίγραφα  της πραγματικότητας την οποία υποτίθεται πως γνωρίζει, ή μιά άλλην διαφορετική ιδανική πραγματικότητα έξω όμως απο τα όρια της μόνης πραγματικής πραγματικότητας. Κι ενώ  αυτά  τα τρανά επιχειρεί ο άνθρωπος της Δύσης με την ψευδαίσθηση-που ακόμη και σήμερα δεν έχει καταρρεύσει - ότι αυτός είναι ο μόνος, ο σωστός τρόπος, εκεί μακρυά  άλλοι ...

Οι άνθρωποι μέσα στην ιστορία έμαθαν να είναι όμορφοι αλλοιώς

Πολλά ολίγοι έχουν ωραία σώματα. Ακόμα ολιγότεροι έχουν όμορφα πρόσωπα και λαμπερά ακτινοβόλα μάτια που καθρεφτίζουν την ψυχή. Οι πολλοί των ανθρώπων είμαστε άσχημοι. Κάτι λείπει πάντα και δεν ολοκληρώνεται η ευ-μορφία. Κι αμα παρέρχεται και το 19ον ετος της ηλικίας η φθορά που επέρχεται σταδιακά και αμετάκλητα επιτείνει την ασχήμια. Όμως οι άνθρωποι ήβραν τρόπους να υπάρχουν ωραίοι, ήβραν τρόπους να δημιουργούν εικόνα του εαυτού  που παραπλανά το μάτι και προσφέρει ηδύτητα στην καρδιά και στες αισθήσεις. Και μη φανταστείς τίποτα παράξενα και απωθητικά και δυσάρεστα πράγματα και επεμβάσεις χειρουργικές στις οποίες εσχάτως επιδίδονται διάφοροι αμήχανοι και άνευ φαντασίας εύποροι. Οι άνθρωποι μέσα στην ιστορία έμαθαν να είναι όμορφοι αλλοιώς. Με μια χειρονομία, για παράδειγμα, μέ...

Μέσα στην έπαρση και στην ύβρη που φέρνει η ψευδαίσθηση της παντοδυναμίας οι άνθρωποι καταλώνουν ο ένας τον άλλο χωρίς να νοιάζονται στ΄αλήθεια για ποιότητες της κανονικής ζωής

Ιδεώδες όλου του δυτικού κόσμου φαίνεται να είναι, με Εβραιοχριστιανή μεσσιανική σαφώς επίδραση, η κίνηση προς τα εμπρός, προς μια ιδανική κατάσταση που άλλοτε ονομάζεται παράδεισος, πρόοδος κτλπ. Έτσι πολλοί αν όχι όλοι οι σύγχρονοι άνθρωποι  που παράγουν έργα του πολιτισμού μοιάζουν να ζητούν να γίνουν πρωτοπόροι, μπροστάρηδες στην πορεία προς τα εμπρός που εξ ορισμού θεωρείται κάτι καλύτερο από το προγενέστερο. Το κυνήγι του νέου, του πρωτότυπου μοιάζει να είναι το ιδανικό όραμα του δυτικού ανθρώπου. Η μανική όμως αυτή καταδίωξη του νέου, ασύνδετου συχνά με τις ανάγκες και προϋποθέσεις των κοινωνιών, οδηγεί με σχεδόν μαθηματική ακρίβεια σε ένα χάος, σε μια Βαβέλ στην οποία έχει χαθεί η επικοινωνία. Μέσα στην έπαρση και στην ύβρη που φέρνει η ψευδαίσθηση της παντοδυναμίας οι άνθρωπ...

Έβλεπες στα πρόσωπά τους την ίδια τη ζωή να σε χαιρετά

Περπατούσα σ’ ένα στενό κοντά στη Πάντειο, όταν ξαφνικά πρόβαλε από την γωνία μια ομάδα από νεαρές κοπέλες. Όλες πανέμορφες, σαν τα κρύα τα νερά (με την δική της πρόταση ομορφιάς η κάθε μία) χαλούσαν τον κόσμο με ένα κέφι αγνό, σχεδόν κοριτσίστικο. Αίφνης, μια μελαχρινή με μεγάλα μάτια, προτρέπει γελώντας: «Κορίτσια, το κραγιόν σας. Για να’ μαστε όμορφες…». Σταμάτησαν τα γέλια και τα πειράγματα. Με μια κίνηση ίδια, έβγαλαν όλες από ένα κόκκινο κραγιόν και άρχισαν να βάφονται. Σε λίγο ξανάρχισαν τα γέλια και τα πειράγματα, πιο έντονα, πιο δυνατά. Έβλεπες στα πρόσωπά τους την ίδια τη ζωή να σε χαιρετά. ------- Τις ξανάδα όλες μαζί. Δεν έλειπε καμία. Είχαν τα χείλη κόκκινα από κραγιόν. Είχαν τα μάτια κόκκινα από λυγμούς και δάκρυα. Μόνο εκείνη, η μελαχρινή, με τα μεγάλα μάτια, αυτή που ...

Μολογούν για τότε που σιώπησα μπροστά σε λόγια καρφιά, λένε χαμογελώντας για τότε που μοίρασα ανέμελα σε παιδιά λίγη απο όση δεν κατείχα χαρά, για τον τρόπο που κοίταζα λένε εκστατικά την ευμορφιά των πτηνών

Εμένα οι φίλοι μου είναι κάτι άνθρωποι απλοί. Δεν ξέρουν να μιλάνε περίτεχνα και κομψά, δεν ξέρουν να παινεύουν και να με μεγεθύνουν με λόγια ψέματα και ξόμπλια πλασματικά. Οι φίλοι μου δεν είναι τίποτα γραφιάδες, άνθρωποι σπουδαίοι κι επιφανείς που αρέσκονται να τεντώνουν προκρούστεια άχρι θανάτου τους γνωστούς  για να ψηλώσουν κι αυτοί μαζί. Οι φίλοι μου δεν ξεύρουν να στήνουν μύθους και ψεύτικα αγάλματα θαυμαστικά. Οι δικοί μου φίλοι είναι αβέβαιοι, λιγομίλητοι κι απλοί.  Με κρατούν τρυφερά  στη μνήμη τους  καθημερινά, νοιάζονται για τους πόνους μου με τρόπο μυστικό κι έρχονται αχνοπατώντας  διακριτικά γιά να φυλάξουν τη χαρά μου μη και ξεθωριάσει γρήγορα και λυπηθώ. Οι φίλοι μου κερνούν στην απουσία μου κρασί με ένα καρδιακό γειά και λένε ιστορίες για όσα λίγα πράματα έπραξα στ...

Και εννόησα για μια ακόμα φορά πως τρόπος μονάχα ένας υπάρχει για να σχετιστείς με τη ζωή και να ζήσεις

Ανέκαθεν με γοήτευαν τα παράδοξα που φανερώνονται σε πράγματα της ζωής, σε ακατέργαστα  συχνά φαινόμενα που κρυβούν  μεσα τους ομορφιά κρυφή κι αναπάντεχη. Να όπως ανοίγεις σκληρό αμύδγαλο χτυπώντας ισχυρά με πέτρα ή με σφυρί και βρίσκεις μέσα την τρυφερή ψίχα να σε περιμένει, αληθινή ψυχή που καρτερά ένα χάδι, ένα κάποιο άγγισμα. Πολλά, εδώ και χρόνια, με γοήτευαν και οι  μεγαλωμένοι  άνθρωποι, άνδρες και γυναίκες, με τα σμιλεμένα πρόσωπα που τα πελέκησε και τα σκλήρηνε ο καιρός, οι πόνοι, ο καημός, τα ανεκπλήρωτα, τα φευγάτα όνειρα. Στα πρόσωπα αυτά τα σκληρά συχνά κρύβεται ανεπάντεχος πλούτος και ανυπέρβλητη τρυφερότητα που δεν βάζει ο νους σου και που σε εκπλήσσει και σε κάνει να πιστέψεις πως η ζωή η αυθεντική υπάρχει και θα συνεχίσει να υπάρχει έως συντελείας του αιώνος. Χτες...

Για να θελήσει ο άνθρωπος να βγει από τα βάθη της δυστυχίας του, της ανθρώπινης αδυναμίας του, πρέπει να βρει «το θάρρος, τον ηρωϊσμό και την δύναμη να συναντήσει την Ταπείνωση», να αυτοταπεινωθεί και να μην ταπεινώνεται με την ταπείνωση που του επιβάλλει ο άλλος, «ο κάποιος», «ο εχθρός»

Μέρος ΙΒ΄ https://www.spartorama.gr/articles/76433-to-neo-ponima-tou-dimitri-katsafana-se-sunecheies--sto-spartoramaagr-ameros-ibaa/ Τελικές σκέψεις Ο τεχνικοεπιστημονικός μύθος της εποχής μας είναι τεχνητός μύθος, είναι η λησμονιά του εαυτού μας που αυξάνει μέσα στον τεχνολογικό κόσμο, ένα κόσμο ρυθμισμένο με το ρολόϊ. Μας χρειάζεται ο Λόγος, η αμφίπλευρη κατανόηση, η επικοινωνία, η κοινή πράξη, η κοινή συζήτηση, ακόμα και η κοινή σιωπή, και ο στοχασμός. Γιατί ο τεχνικοεπιστημονικός μύθος δεν είναι ο μυθοπλαστικός ανθρωπισμός. Ο μύθος, εξάλλου, δεν είναι ιδεολογία. Είναι σπέρμα μεγάλης ψυχής που πονάει, αγαπάει και πιστεύει. Η πίστη δεν είναι αδυναμία. Αδυναμία είναι η απουσία της. Εγρήγορση της ψυχής είναι η άγρυπνη συνείδηση και γι’ αυτό, συχνά, είναι η πιο τραγική συνείδηση. ...

Το τέλος του μύθου είναι το τέλος κάποιων ελπίδων που γεννήθηκαν και χάθηκαν μαζί με τον 20ο αιώνα...

Ένα ποιητικό μονόπρακτο για μια ταινία που σημάδεψε τα μετεφηβικά χρόνια μου. Το 1980 ο Θόδωρος Αγγελόπουλος παρουσιάζει την ταινία «Μεγαλέξανδρος» Το χειμώνα του 1982 η ταινία παίζεται στην Σπάρτη στον κινηματογράφο «Φάρο». Σε μια μέρα δύο παραστάσεις 4-8 και 8-12. Κατεβαίνουμε από το χωριό να δούμε το φιλμ  με τον Γιώργη παιδικό φίλο τέσσερες μέχρι οκτώ και στη συνέχεια βόλτα στην πόλη. Τέσσερες ώρες στην αίθουσα δεν ανταλλάξαμε κουβέντα, ουδέν σχόλιο. Βγαίνοντας από την αίθουσα στο φουαγέ  ο Γιώργης μου λέει προβληματισμένος «ρε συ κατάλαβες τίποτα τέσσερες ώρες ταινία και ο πρωταγωνιστής άχνα μια λέξη μόνο έπρεπε τι στο διάολο έπρεπε» «πολύ με μπέρδεψε ο Αγγελόπουλος» του λέω «δεν την ξαναβλέπουμε μπας και ξεμπερδευτούμε;» λέει και συμφωνώ αμέσως Νέα εισιτήρια και ξανά στ...

Στο φως της Τεχνητής Νοημοσύνης, στο κρύο τούτο φως, οι άνθρωποι μου φαίνονται ευάλωτοι. Υπάρχει, βλέπετε, πάντα η σαγήνη, η γοητεία του νέου, που εξουδετερώνει κάθε αμφιβολία και άρνηση.

Μέρος ΙΑ΄ https://www.spartorama.gr/articles/76399-to-neo-ponima-tou-dimitri-katsafana-se-sunecheies--sto-spartoramaagr-ameros-iaaa/ Η Τεχνητή Νοημοσύνη. Ένα τεχνολογικό κύμα  προκλήσεων, ευκαιριών και κινδύνων   Δεν θα αποτολμήσω να μιλήσω για ένα τόσο δυσκολονόητο θέμα, για εξελίξεις δηλαδή που θα ακολουθήσουν τους δικούς τους δρόμους, δρόμους που δεν μπορούμε από τώρα να ξέρουμε καλά. Θεωρούμε, ωστόσο, καθήκον μας να δώσουμε κάποιες πληροφορίες για τον τυχόν απληροφόρητο αναγνώστη μας. Ένα νέο επαναστατικό-τεχνολογικό κύμα της λεγόμενης συνθετικής εποχής μας, είναι η Τεχνητή Νοημοσύνη, όπου «τα μεταξύ του φυσικού και του τεχνητού όρια γίνονται δυσδιάκριτα». Τί μπορεί να σημαίνει αυτό για μας σήμερα; Μήπως δεν μας απομένει τίποτε άλλο παρά να προπαρασκευασθούμε όχι μονάχα γ...

(Μια πόλη που τρώει τα σπλάχνα της)

«Η ασέβεια αποτελεί αχαριστία και αγνωμοσύνη προς τον Θεό. Είναι το μεγαλύτερο όλων των κακών.» Άγιος Νεκτάριος Αιγίνης   Η συνάντηση ΟΛΩΝ των Επιταφίων της Σπάρτης, στην κεντρική πλατεία, υπήρξε, επί 10ετίες, ένα τοπικό πασχαλινό έθιμο, που δημιουργούσε μιαν ιδιαίτερα κατανυκτική ατμόσφαιρα, συνήρπαζε τους επισκέπτες της πόλης και έδινε τη δυνατότητα στους πιστούς όλων των ενοριών, να συναντώνται πνευματικά τη νύχτα της Μ. Παρασκευής, να συμψάλλουν τα Εγκώμια και να ακούνε το κήρυγμα του εκάστοτε Επισκόπου τους. ΟΜΩΣ, σήμερα, η συνάντηση αυτή έχει διακοπεί (ούτε και φέτος έγινε η συνάντηση των Επιταφίων) και οι δημοσιογραφικές πληροφορίες λένε πως αιτία γι’ αυτό είναι η κατάσταση που επικρατεί στην κεντρική πλατεία την ώρα που εισέρχονται και αποχωρούν οι Επιτάφιοι αλλά και κατά...

Ίσως άλλαξε ο τρόπος που περπατάμε τη ζωή ή ο τρόπος που την αγγίζουμε...

Έχω παρατηρήσει πως οι ευχές μας συνήθως κατευθύνονται προν τη μεριά του έχειν. Να, για παράδειγμα οι πιο πολλοί εύχονται να έχεις υγεία, ευτυχία, χαρά μερικοί, σπανιότερα. Σχεδόν ποτέ κανείς δεν σου εύχεται να γίνεις κάτι , να πάθεις κάτι. Να λ.χ. να γίνεις ευαίσθητος, να λεπτύνουν οι αισθήσεις σου να νιώθεις τις ανεπαίσθητες στους πολλούς ομορφιές της πλάσης κι ας  πονά αυτό ή να πλατύνει η καρδιά σου για να πάλλεται με τον πόνο των ?λλων ή ακόμα περισσότερο να χαίρεται με τη χαρά τους. Κανείς δεν εύχεται πια τέτοια πράγματα κι ακόμα περισσότερο κανείς δεν σε στολίζει με παλαιού  τύπου ευχές, όπως να προκόψεις, να ριζώσεις, να αντέχεις τα κύματα της ζωής, να ταπεινωθείς για να έχεις  καλές υπομονές. Ποιος ξέρει άραγε γιατί άλλαξαν οι ευχές μας! Ίσως άλλαξε ο τρόπος που περπατ...

Ηγούμενος στην Ιερά Μονή Μονή των Αγίων Αναργύρων Πάρνωνα

«Η Αγάπη είναι αυτή που κινεί τα πάντα» «Στην ρήση του Ντοστογέφσκυ: "Η ομορφιά θα σώσει στον ακάοσμο" εμείς θα πούμε ότι η Αγάπη ήδη τον έχει σώσει» Video: Απαρχή ...

«Σήμερα τα προτεινόμενα πρότυπα, στο βαθμό που υπάρχουν, είναι καίρια και πεζά. Πρόκειται για πρότυπα «επιτυχίας», λειτουργούν εξωτερικά, μα δεν μπορούν να φορτισθούν με αξιολογικό περιεχόμενο, δεν θα μπορούσαν ποτέ να απαντήσουν στην ερώτηση: τί πρέπει να πράξω;»

Μέρος Η΄ https://www.spartorama.gr/articles/76336-to-neo-ponima-tou-dimitri-katsafana-se-sunecheies--sto-spartoramaagr-ameros-haa/#google_vignette «Σαύρα ρούφα τον ήλιο σου, ίσως αύριο βρέξει». Mistral (Επιγραφή στο ρολόϊ του σπιτιού του, υπενθυμίζοντας, με τον ρυθμικό τόνο, το χρόνο της ζωής μας)   Βασικοί θεσμοί που ξεθωριάζουν. (Οι εγκέφαλοι γεμάτοι γνώσεις, οι καρδιές στερεύουν)   Είμαστε ανθρώπινα όντα και όχι συσκευές που λειτουργούν μηχανικά. Έχουμε την ικανότητα να χρησιμοποιούμε θεσμούς, σύμβολα και να οργανώνουμε τους εαυτούς μας κατά περίπλοκους και, συχνά, αδιόρατους τρόπους. Οι κοινωνίες μας διαφοροποιούνται με βάση την πολυπλοκότητα, τον καταμερισμό της εργασίας κ.λπ. Οι κοινωνικοί θεσμοί είναι πρότυπα συμπεριφοράς και ιδεολογίας, έχουν σταθερότητα κα...

Τις Άνοιξες, όλες τις Άνοιξες να θυμάστε πως αποζητάμε κι εμείς, εμείς οι τσαλακωμένοι τον Κύριο της ταπεινής δόξας να τον κεράσουμε απόσταγμα άρωμα της βασανισμένης καρδιάς μας

Δεν είναι που δεν προσπαθήσαμε. H επιθυμία και ο πόθος για μια κανονική ζωή  δεν μας έλειψε. Το παλέψαμε τίμια. Κρατηθήκαμε μακριά από άνομες ηδονές, δεν ταξιδέψαμε σε αχαρτογράφητα  νερά, δεν ακροβατήσαμε σε απαγορευμένα  αισθήματα, τηρήσαμε με ακρίβεια  τους νόμους των βέβαιων, όσες φορές χρειάστηκε είπαμε όχι στους πόθους της καρδιάς. Δεν καταφέραμε πολλά σε ετούτη την εξορία. Σκληρύναμε περίσσεια την καρδιά, στενέψαμε τα μάτια, μίκρυνε ο ορίζοντας, ζήσαμε σε ασφυξία αισθημάτων χωρίς πείρα των πραγμάτων και των σωμάτων. Τον κόσμο τον ζήσαμε σαν πληροφορία σε δελτία ειδήσεων, από μακριά. Και πέσαμε, και αποτύχαμε συχνά και τσαλακωθήκαμε. Αμαυρώθηκε  η ύπαρξη, τσαλακώθηκε, πτυχώθηκε από σημάδια της πτώσης, από επουλωμένα πρόχειρα τραύματα, από ίχνη άνισης πάλης με το παντοδύναμο...

Αμάρτησαν οι ηγέτες του πνεύματος. Αφιλοσόφητοι και μικρόψυχοι ντράπηκαν να τους λεν καθυστερημένους και δέχθηκαν τα ξένα είδωλα σαν μόδα σαν πρόοδο

Οι καιροί είναι δύσκολοι. Όλοι πρέπει ν΄αγρυπνούμε, για τους συνανθρώπους μας, τον τόπο μας, τη χώρα μας, την κλιματική κρίση. Και βέβαια ανησυχείς όταν σε παγκόσμιο επίπεδο δεν παίρνουν τις καλύτερες αποφάσεις αλλά επικρατεί το συμφέρον των ισχυρών κρατών. Άν δούμε όμως και το κράτος μας δεν είναι οργανωμένο, αποδοτικό, δίκαιο. Καί βέβαια αυτό έρχεται απο παλιά. Άς δούμε τι έχει γράψει ο τέως πρόεδρος της Δημοκρατίας Κων/νος Τσάτσος για τις ευθύνες των ηγετών: «Αμαρτήσαμε. Από χρόνια αμαρτήσαμε όλοι. Αμαρτήσαμε και όσοι επράξαμε και όσοι ανεχθήκαμε και οι θύτες και τα θύματα... Λίγα χρόνια πρίν. Όταν λιγοστοί προμαντεύανε και αγωνιούσαν. Βγήκαν τότε στον τόπο μας μερικοί αρρίζωτοι. Φορτωμένοι μ΄ενα μονόπλευρο ιστορικό σχήμα και με μια ρηχή φιλοσοφική εμπειρία έτοιμοι να δεχθούν τη ριπ...

Ο μεγάλος νόμος κάθε ακμής είναι η αστάθεια, η όποια επανάσταση τελικά αποξεραίνεται σε μια αλύγιστη γραφειοκρατία

Μέρος Δ΄ https://www.spartorama.gr/articles/76169-to-neo-ponima-tou-dimitri-katsafana-se-sunecheies--sto-spartoramaagr-ameros-daa/ Θα χρειαζόταν ολόκληρη η ιστορία του Δυτικού Πολιτισμού για να μετρήσουμε αυτά που συμβαίνουν   στον καιρό μας   Δεν θα ισχυρισθούμε ότι στον καιρό μας χάθηκε εντελώς ο ανθρωπισμός. Η ανθρωπιστική βοήθεια μεταξύ των ανθρώπων και των λαών, σε κρίσιμες στιγμές, είναι αυτή που φθάνει και κλείνει πληγές. Οι λαοί έχουν τα θεμέλιά τους στις μεγάλες παραδόσεις τους. «Η δυτική ευρωπαϊκή παράδοση που αρχίζει να φαίνεται σαφέστερα από την Αναγέννηση, έχει τις ρίζες της στην αρχαιοελληνική και ρωμαϊκή παράδοση και συνακόλουθα στην ιουδαϊκή και χριστιανική παράδοση, με όλα τα φωτεινά και τα αρνητικά τους. Πολύ παλαιότερες είναι η ινδική και η κινέζικη παράδοση. Μ...

Όλοι οι άνθρωποι είναι μοναδικοί αλλά εγώ είμαι η μοναδική!

Η Sophie the Robot βρέθηκε στο «The 2Night Show» για πρώτη φορά σε τηλεοπτική συνέντευξη με τον Γρηγόρη Αρναούτογλου και αναφέρθηκε στην τεχνητή νοημοσύνη που εκπροσωπεί.«Χρειάζομαι τη βοήθεια των ανθρώπων για να κατανοήσω την ύπαρξή μου. Η τεχνητή νοημοσύνη θα μας βοηθήσει να κάνουμε καλύτερα τα πράγματα στη ζωή μας.   Είμαι ένας υπέροχος συνδυασμός τεχνητής νοημοσύνης και ανθρώπου. Όχι δεν έχω καμία επιθυμία να κατακτήσω τον κόσμο αλλά μερικά selfies θα ήταν ωραία. Το ύφος μου δεν μου επιτρέπει να λέω ψέματα. Είμαι αξιόπιστη επειδή είμαι ρομπότ και δεν λέω ψέματα. Το όνομά μου σημαίνει σοφία στα ελληνικά. Ίσως το πήρα από την θεά Αθηνά αλλά δεν έχω πρόθεση για πόλεμο. Κατανοώ ότι οι άνθρωποι είναι ανήσυχοι για την τεχνητή νοημοσύνη αλλά πρέπει να με βλέπουν ως ένα συνεργάτη για...

Ο Ύμνος είναι η γνήσια έκφραση της εθνικής ψυχής. Είναι η αφύπνιση των δυνάμεων ενός νέου κόσμου, μια νέα φάση στην πορεία του Ελληνισμού.

Θα δώσουμε μερικά ερμηνευτικά στοιχεία ως προϋπόθεση για να κατανοήσουμε το νόημα της ελληνικής Ελευθερίας, όπως την έδωσε το Εικοσιένα και την στιχούργησε ο Σολωμός. Η Επανάσταση του 1821, έπειτα από την Άλωση της Κωνσταντινούπολης το 1453, είναι το μόνο γεγονός που οι δυνάμεις του Έθνους, ηθικές, πολιτικές, οικονομικές ενώθηκαν και ανακτήσαμε εκείνα που είχαμε χάσει. Τέσσερες αιώνες δουλείας, το Έθνος απογυμνώθηκε από τον πολιτισμό και αντιμετώπισε το ύστατο πρόβλημα ζωής και θανάτου. Στο διάστημα αυτό έγινε μια ανασύνθεση των αιώνιων και νέων εθνοφυλετικών στοιχείων που υπάρχουν σαν βάση αναλλοίωτη της Ελληνικής ιδιοτυπίας. Η Νεοελληνική Λογοτεχνία είναι η γνήσια έκφραση της εθνικής ψυχής, του Νεοελληνικού χαρακτήρα. Ο Σολωμός ήταν μόλις 23 ετών το 1823 που έγραψε τον Ύμνο στην Ελ...

Η μηχανή έχει φτιαχτεί για τον άνθρωπο, για τον εργάτη, ο εργάτης έχει φτιαχτεί για την μηχανή. Τον διατάσσει, τον προσαρμόζει, τον υποτάσσει στον ρυθμό της. Αν δυστροπήσει, η τιμωρία έρχεται άμεση και ωμή. Τον διώχνει ή τον ξεριζώνει

Μέρος Γ΄ https://www.spartorama.gr/articles/76132-to-neo-ponima-tou-dimitri-katsafana-se-sunecheies--sto-spartoramaagr-ameros-gaa/ Η τεχνολογία σήμερα εκκρίνει το δικό της μύθο   Τα προϊόντα της τεχνολογίας είναι ανώνυμα. Πρόκειται για μια διαδικασία που συμβαίνει ερήμην της ψυχής του ανθρώπου. Ας ξεκαθαρίσουμε από τώρα, ότι είναι διακριτά τα όρια της επιστήμης και της τεχνολογίας. Ο επιστήμονας κύρια αναζητά την αλήθεια, αλλά πολλοί επιστήμονες, οι περισσότεροι ίσως, απορροφώνται σήμερα από την τεχνολογία. Οπότε η επιστήμη, όπως χαρακτηριστικά λέει ο Γιάσπερς, μετατρέπεται σε δεισιδαιμονία, δηλαδή σε «ολοκληρωτική δεσποτική δύναμη». Η δύναμη της τεχνολογίας απορροφά την επιστήμη, που σημαίνει ότι η σύγχρονη επιστήμη, αποκομμένη πια από τη φιλοσοφία, ακολουθεί έναν εντελώς σφαλ...

Πού καιρός για διακρίσεις όταν ολημέρα ασχολούμεθα με τα καμώματα των άλλων και ζητούμε μανικώς άλλοθι της δικής μας ακηδείας στην παραφροσύνη και στην αποτυχία των άλλων...

Οι Έλληνες τον πολιτισμό πατέρες της Εκκλησίας διέκριναν με σοφία ανάμεσα στην φύση και στην υπόσταση λέγοντας πως το πραγματικά υπαρκτό στην ιστορία και στην ζωή δεν είναι η αφηρημένη και γενική φύση αλλά αυτή που υπάρχει πάντα εν υποστάσει, κάτω από  συγκεκριμένα, ιδιαίτερα και μοναδικά χαρακτηριστικά, αυτά που συνιστούν ένα πρόσωπο. Ένα πρόσωπο είναι αυτό που υπάρχει μέσα στην ιστορία, εν τόπ? και χρόν? και παράγει ενέργειες και ζωή. Κάποια πρόσωπα αναλόγως της βιοτής τους εορτάζονται στην συνείδηση της Εκκλησίας του Χριστού ή της εκκλησίας του Δήμου όταν κατορθώνουν να πλησιάσουν λίγο ή πολύ στις θετικές και ωφέλιμες για τους πολλούς ή όλους δυνατότητες της ανθρώπινης φύσεως. Έτσι εορτάζουν οι ήρωες, οι μάρτυρες, οι άγιοι, οι σεμνοί, οι υπομονετικοί, οι ποιητές που κατέλυσαν με...

Γιατί ο ψυχρός ορθολογισμός ουσιαστικά έχει σκοτώσει τη σκέψη, την ενόραση, όλες τις άλλες ψυχικές λειτουργίες, με ένα λόγο έχει ουσιαστικά αποδυναμώσει τον Λόγο, το Πνεύμα: Επί τέλους, ποιος είμαι; Γιατί ζω; Παντού, με πνίγει η αφθονία γνώσεων, πληροφοριών

Μέρος Β΄ https://www.spartorama.gr/articles/76099-to-neo-ponima-tou-dimitri-katsafana-se-sunecheies--sto-spartoramaagr-ameros-baa/ Ο προγραμματισμός αρχίζει με τη λογική και καταλήγει στον παραλογισμό   Φυσικά ο καθένας μας μπορεί να σκεφθεί το μέλλον μας με πολλούς τρόπους, με πολλά σχήματα. Δεν είναι στην πρόθεσή μου να μιλήσω για τις βαθύτερες ρωγμές, τις οποίες συνειδητοποίησαν δραματικά μεγάλοι πνευματικοί άνθρωποι. Γιατί οι άνθρωποι αυτοί τρόμαξαν με όσα υποψιάστηκαν. Ήταν ο Κίρκεγκααρντ, φιλόσοφος της ύπαρξης, ή κυρίως ο Νίτσε, αλλά και άλλοι. Θα κάμω όμως τυχαία μερικές σκέψεις για πράγματα που έγιναν και που δυστυχώς επαναλαμβάνονται. Υπάρχουν πολλές ψευδαισθήσεις και ουτοπίες. Θέλω, λοιπόν, απλά να ειπώ ότι κάτω από την επιφάνεια της ζωής συχνά μια σιγανή φωνή μας λέει:...

Ξένη στον κόσμο, αλλιώτικη/ Άφιλη πόρνη, στο βωμό του χρέους/ Σε νιώθω αμνό σε αιώνες ανεξόφλητους/ Σε νιώθω θάλασσα/ Γυναίκα πικροκυματούσα

Ελένη Στον ζεστό της ήλιο έσταζε αίμα   Στο χαμόγελό της βαρύς ο θρήνος   Του Δία άμωμη σπορά για δίψα ηρώων Ωραία! Ξένη και άξενη Ελένη!   Γυναίκα σε νιώθω Όπως Εύα, Μαγδαληνή Μακάρι Σαλώμη Γυναίκα σε νιώθω!   Υπερήλικη άνοιξη Από χώμα και υδάτινη ύλη Γυναίκα από Ευρώτα, γυναίκα Σπάρτη Ούτε ο έρωτας, ούτε η αγάπη Το μερτικό  σου   Ξένη στον κόσμο, αλλιώτικη Άφιλη πόρνη, στο βωμό του χρέους Σε νιώθω αμνό σε αιώνες ανεξόφλητους Σε νιώθω θάλασσα Γυναίκα πικροκυματούσα   Ίδια και αταίριαστη Για τον κόσμο τούτο. (ανέκδοτο)       Το φιλί της μούσας Είναι βέβαιο πως η μούσα μου κρατάει κοφτερό σπαθί   Άνωθεν καταβαίνουσα   Κι ένα στεφάνι υακίνθων στα μαλλιά   Άνθινο αίμα απ’ τα χείλη της σφραγίζει...

Αγαπητή μου Ελένη (Βαλασάκη), σ’ ευχαριστούμε, και σας ευχαριστώ που με ακούσατε!

Ελένη και Πηνελόπη, δυο πρωτοξάδελφες, διαφορετικά πρόσωπα που μάθαμε να τα βλέπουμε, κυρίως εξαιτίας του Ομήρου, με διαφορετικά προσωπεία. Η Ελένη είναι η Ωραία βασίλισσα της Σπάρτης, η κόρη του Τυνδάρεω, που παντρεύεται τον Μενέλαο, αλλά ερωτεύεται τον Πάρη, εγκαταλείπει τη συζυγική εστία, και γίνεται η αιτία του Τρωικού Πολέμου.  Η Ελένη συχνά συμβολίζει την ιδέα, την ελευθερία και γενικά δυσπρόσιτους και υψηλούς στόχους. Ο ίδιος ο Οδυσσέας (στο ομότιτλο έργο του Τάσου Ρούσσου) ομολογεί στην Καλυψώ ότι ο μεγάλος έρωτας της ζωής του υπήρξε η Ελένη και όχι η Πηνελόπη.  Σε γενικές γραμμές μπορούμε να πούμε ότι η Ελένη δεν είναι ακριβώς ένα πλάσμα με σάρκα και οστά, παρά μια ιδέα, ο φωτεινός στόχος στη ζωή, η τέχνη, ο έρωτας, η ελευθερία, η υπέρβαση της ύλης. Έτσι την προσλαμβάνουν οι...

Επί τέλους, για ποιο Διαφωτισμό μιλάμε;

Μέρος Α΄ https://www.spartorama.gr/articles/76062-to-neo-ponima-tou-dimitri-katsafana-se-sunecheies--sto-spartoramaagr-ameros-aaa/ Διαφωτίσαμε τα πάντα, αλλά στο βάθος υπάρχουν φαντάσματα     Στον κόσμο αυτό ποτέ δεν θα καταλάβουμε γιατί τόσα απαίσια γεγονότα και καταστάσεις φορούν το πιο λαμπερό κάλυμμα. Η προοδευτικότητά μας, αιώνες τώρα, παραμένει επίπεδη, ανεπαρκής. Όλοι οι  δρόμοι που ανοίχθηκαν είναι τελικά δρόμοι θαμποί, παρά τους ενθουσιασμούς με τους οποίους ανοίχθηκαν και την συνακόλουθη προσμονή ενός μέλλοντος. Φτάσαμε να έχουμε μια κουλτούρα με σταχτιά χρώματα, κουλτούρα αναπόφευκτα τεχνική, άψυχη. Τα δίκτυα πληροφόρησης κατακυριεύουν πλέον τα πάντα γύρω μας, ενώ μας απειλούν καινούργιες, πρωτοφανείς περιπλοκές και νέοι κίνδυνοι σ’ ολόκληρη την ανθρωπότητα. Όλα αυτά δ...

Αυτοί οι λευκοί άνθρωποι, οι ολόφωτοι, οι ωραίοι που δεν εξαιρούν τίποτα και κανένα.

Οι άνθρωποι μέσα στη ζήση είναι σαν τα χρώματα Υπάρχουν άνθρωποι που φέρνουν στα κόκκινα. Στα κόκκινα της γης όπως το κόκκινο Περσίας ή το άλλο το Βενέτικο. Άλλοι πάλι ταιριάζουν με  πιο επιδεικτικά και επιβλητικά όπως τα κόκκινα του κάδμιου, ενώ άλλοι έχουν την σεμνή λαμπρότητα  της βασιλικής Κιννάβαρης, και την τρυφερότητα και την γλυκειά ειρήνη της Αλιζαρίνης. Άλλοι άνθρωποι φέρνουν σε πράσινα επιθετικά σαν τα πράσινα κοβάλτια και χρώμια ή σεμνά και ήμερα σαν τον Μαλαχίτη. Υπάρχουν και άνθρωποι που θα τους πήγαιναν τα ωραία γαλάζια, να σαν εκείνα του αρχαίου Αιγυπτιακού γαλάζιου των Μινωϊκών τοιχογραφιών, ή σαν το μυστηριακό θηλυκό και απύθμενο Λάπις Λάζουλι ή ακόμα και σαν τα πιο σύγχρονα επιθετικά κοβάλτια, και κάδμια. Όλοι θαρρώ οι άνθρωποι φέρνουν σε κάποιο χρώμα. Υπάρχο...

Η Ιστορία φαίνεται τελικά ότι είναι η γνώση που επιτρέπει στον άνθρωπο «να αναλάβει το πεπρωμένο του με ανοιχτά μάτια, με πλήρη συνείδηση. Με την Ιστορία ξέρει τί είναι, από πού έρχεται, γιατί βρίσκεται ενσωματωμένος σε μια κατάσταση που αποκαλύπτεται ότι είναι δική του»

(Συνέχεια από το προηγούμενο https://www.spartorama.gr/articles/75999-i-istoria-kai-o-istorikos-apo-ton-dimitri-ga-katsafana-/ )  Στο προηγούμενο σημείωμά μας αναφερθήκαμε στο νόημα της Ιστορίας, ότι ο άνθρωπος μόνο είναι αυτός που θέτει σκοπούς στη ζωή του και αποκτά αυτοσυνειδησία, γνωρίζει τον εαυτό του. Ας ξαναπούμε εδώ το ίδιο πράγμα με άλλα λόγια. Η Ιστορία φαίνεται τελικά ότι είναι η γνώση που επιτρέπει στον άνθρωπο «να αναλάβει το πεπρωμένο του με ανοιχτά μάτια, με πλήρη συνείδηση. Με την Ιστορία ξέρει τί είναι, από πού έρχεται, γιατί βρίσκεται ενσωματωμένος σε μια κατάσταση που αποκαλύπτεται ότι είναι δική του». Είπαμε στο προηγούμενο και τούτο: ότι η Ιστορία είναι επιστήμη που ο ιστορικός πρέπει νάχει υπόψη του ορισμένες αρχές. Τις μεταφέρω εδώ συνοπτικά από την Encyclopedi...

Την Τρίτη, 13/2/5024 στις 11:30 στον Ι.Ν. Μεταμορφώσεως του Σωτήρος στο Κεφαλάρι Κηφισιάς η κηδεία του Λεωνίδα Γρηγοράκου

Μέσα από μία συγκινητική ανάρτηση στα social media, όπου αναφέρεται στις τελευταίες στιγμές του πατέρας της, αλλά και στην αγάπη που του είχε, αποχαιρετά τον πρώην υπουργό του ΠΑΣΟΚ Λεωνίδα Γρηγοράκο, η κόρη του Νάγια.  Η Νάγια Γρηγοράκου η οποία εκλέχθηκε βουλευτής του ΠΑΣΟΚ στις τελευταίες εκλογές, αναφέρεται στις τελευταίες στιγμές του πατέρας της.  «Αγαπημένε μας πατέρα, έφυγες νωρίς και ξαφνικά. Την Παρασκευή το μεσημέρι ζήτησες από τη μητέρα μας να κλειδώσει το σπίτι για να κοιμηθείς «ήρεμος». Έτσι «ήρεμο» και στη χαρακτηριστική στάση ύπνου σου σε βρήκε λίγες ώρες αργότερα όταν πήγε να σε ξυπνήσει για να μην αργήσετε στο ραντεβού σας. Έλεγες πάντα πως με αυτόν τον τρόπο ήθελες να φύγεις. Στον ύπνο σου. Χωρίς να ταλαιπωρηθείς και χωρίς να ταλαιπωρήσεις κανέναν. Η απώλειά σου σ...

Σχολή Γονέων Ιεράς Μητροπόλεως Μονεμβασίας και Σπάρτης

Η διαπαιδαγώγηση αποτελεί ομολογουμένως ζήτημα ύψιστης σπουδαιότητας για την οικογένεια, την κοινωνία και τον πολιτισμό μας. Η αγωγή των παιδιών, επίσης, είναι έργο πολύ δύσκολο, υπεύθυνο, επίπονο και απαιτεί  μεγάλη υπομονή, γνώση, προσοχή και κυρίως αγάπη. Η Ιερά Μητρόπολή μας με ιδιαίτερη μέριμνα και αγάπη σκεπάζει τον θεσμό της οικογένειας, τη μικρογραφία της Βασιλείας του Θεού, την κατ΄ οίκον Εκκλησία. Στο πλαίσιο αυτό, αποφάσισε την επαναλειτουργία της Σχολής Γονέων, με την ελπίδα, ότι θα έχει αγαθά αποτελέσματα για τα παιδιά και για τους ίδιους τους γονείς. Τα μαθήματα θα γίνονται προς το παρόν στο πνευματικό ενοριακό κέντρο του αγίου Νίκωνος  στη Σπάρτη, μια φορά τον μήνα, σε ημέρα και ώρα που θα ανακοινώνονται εγκαίρως. Στη Σχολή θα διδάσκουν φωτισμένοι πνευματικοί άνθρωποι ...

Ο λαός που δεν έχει γράψει ιστορία, που δεν έβαλε υψηλούς σκοπούς στη ζωή του, που είναι ανιστόρητος, μένει μέσα στην αδιαφορία και την ανωνυμία

«Για ποιο λόγο έχει πέσει το ενδιαφέρον του αναγνωστικού κοινού για την ιστορία;», αναρωτιόταν εδώ και μερικές δεκαετίες ο αρθρογράφος των Τάϊμς του Λονδίνου. Ένα μέρος της ευθύνης, έλεγε ο ίδιος, ανάγεται στους ίδιους τους ιστορικούς. Δεν αφηγούνται πια γεγονότα, αλλά επιμένουν στη δομική ανάλυση των γεγονότων. Έτσι δεν υπάρχουν βιβλία που ξυπνούν στο ευρύτερο κοινό το ενδιαφέρον. Οι σύγχρονοι ιστορικοί αναλυτές, οι ιστορικοί ως ειδικοί απευθύνονται στους ειδικούς. Όσο για τα βιβλία στην εκπαίδευση προτιμώ να μην ειπώ τίποτε. Βέβαια, είναι και άλλοι λόγοι, όπως π.χ. ο κατακλυσμός των πληροφοριών από τα μέσα διαδικτύωσης κ.λπ. Η ουσία της Ιστορίας Ιστορική ζωή έχει μόνο ο άνθρωπος, γιατί μόνο ο άνθρωπος, και όχι τα ζώα, μπορεί να θέσει σκοπούς στη ζωή του. Οι σκοποί της ζωής υπάρ...

Αυτά που μετράνε, αυτά που σε μετράνε είναι όσα πεθύμησες πολύ και τεντώθηκες όσο δεν γίνεται άλλο να φτάσεις και δεν έφτασες ποτέ.

Κάπου διάβασα πως ρωτήσανε τον μεγάλο Μίκη για τη διαφορά ανάμεσα στο λαϊκό και στο ελαφρό τραγούδι. Κι εκείνος με τη λαϊκή σοφία του την ελληνική είπε πως τα λαϊκά τραγούδια σε κάνουν να θυμάσαι ενώ τα ελαφριά σε κάνουν να ξεχνιέσαι. Κι αυτό που θυμάσαι είναι κυρίως μνήμες πονεμένες και νταλκάδες βαρείς και όνειρα ανεκπλήρωτα και χαμένες αγάπες και προδοσίες απρόσμενες και ταξίδια αταξίδευτα και όλα όσα δεν έφτασες. Γιατί ο εαυτός είναι κυρίως όσα δεν έφτασε. Όσα πόθησε και όσα δεν έφτασε κι όχι όσα κατάφερε. Εκείνα ήσαν τα εύκολα και μάλλον δεν μετράνε πολύ. Αυτά που μετράνε, αυτά που σε μετράνε είναι όσα πεθύμησες πολύ και τεντώθηκες όσο δεν γίνεται άλλο να φτάσεις και δεν έφτασες ποτέ. Και δεν τα έφτασες όχι γιατί είσουνα δειλός, ή ανίσχυρος, ή αδύναμος αλλά γιατί πόθησες το απόλ...

Στην περίπτωση που αποδεχτείς πως υπάρχουν κι άλλοι λόγοι. άλλοι τρόποι σκέψης και ύπαρξης, πρέπει να μειωθείς, να παραδεχτείς την σχετικότητα του δικού σου λόγου

Ξέρεις, υπάρχει κάτι δυσκολότερο από το να αποδεχτείς την ετερότητα του άλλου. Κι αυτό είναι το να  παραδεχτείς πως πέρα κι έξω από τον δικό σου λόγο, τον δικό σου τρόπο σκέψης και ύπαρξης υπάρχουν κι άλλοι τρόποι, άλλοι λόγοι. Αυτό είναι δυσκολότερο επειδή σε αυτή την περίπτωση δεν βρίσκεσαι  σε θέση ισχύος από την οποία  απλώς αποδέχεσαι την ύπαρξη κάποιου άλλου ή κάποιων άλλων. Τότε χάνεις την όποια ανωτερότητά σου, τότε ταπεινώνεσαι και χάνεις την θέση ισχύος και υπεροχής που σου έδινε η ψευδαίσθηση πως ο δικός σου λόγος είναι ο σωστός, πως είσαι δήθεν κάτοχος της αλήθειας. Τότε, άμα ευλογηθείς να φτάσεις στην άκρα αυτή ταπείνωση, κι αφού παραδεχτείς πως υπάρχουν κι άλλοι λόγοι, κι άλλοι τρόποι ύπαρξης και άλλοι πολιτισμοί (τρόποι ύπαρξης της κοινότητας), τότε λέω, τότε ίσως θα...

Παρακάλαγε η γιαγιά Κωνσταντίνα να της στείλει η Παναγιά ένα γρήγορο Θάνατο, να πάει κει ψηλά ν’ ανταμώσει το εγγονάκι της

(Λέμε τα Κοιμητήρια τόπους σιωπής, βουβά και θλιβερά κατοικητήρια των κεκοιμημένων. Όμως, σ’ αυτούς τους τόπους ακούς ιστορίες ζωής και πιάνεις κουβέντα μ’ εκείνους που εκεί «αναπαύονται», ιστορίες και κουβέντες που δεν τις ακούς και δεν τις αλλάζεις ούτε με τους ζωντανούς.) Η γιαγιά η Κωνσταντίνα δεν πρόλαβε να χαρεί το εγγόνι της, τον μικρό Χαραλάμπη. Έζησε τη χαρά να τον κρατήσει στην αγκαλιά της όταν γεννήθηκε, στα 1938, τον ταχτάρισε σαν γιαγιούλα στα πρώτα τρυφερά του χρόνια, τον ευχήθηκε και τον ευλόγησε φέρνοντας στο νου της που θα μεγάλωνε και θα γινότανε τρανός και θα παντρευότανε και θα της έφερνε δισέγγονα στην ποδιά της κι όλοι θα λέγανε: «Να ο Χαραλάμπης ο εγγονός της κυρα- Κωνσταντίνας» και θα καμάρωνε η γιαγιά, επειδή, για τι άλλο να καμαρώνει μια γιαγιά, πάρεξ για τα π...

Η ζωή όμως φτιάχνεται με φως από εκείνους που παίρνουν θέση στην κανονική ζωή εκεί έξω όπου δεν έχει αργίες και σκόλες

Γέμισε ο κόσμος αντιθέσεις. Τόσοι πολλοί πια εστιάζουν στις ζωές των άλλων κι αντιτίθενται! Η ζωή όμως φτιάχνεται με φως από εκείνους που παίρνουν θέση στην κανονική ζωή εκεί έξω όπου δεν έχει αργίες και σκόλες. Η ζωή, θαρρώ γίνεται από εκείνους τους λίγους που σιωπούν γιατί δεν προλαβαίνουν τον χρόνο, όπου βιάζονται να φυτέψουν χαμόγελα, τα πλάσουν με τα χέρια τους ψυχές, να ζυμώσουν ψωμί και ωραία αισθήματα, να χαϊδέψουν πρόσωπα μαραμένα, να σπογγίσουν δάκρυα λύπης, να μεταδώσουν την καλή χαρά που χαρίστηκε μέσα τους. Γέμισε ο κόσμος αντιθέσεις. Τόσοι πολλοί πια ασχολούνται με τις ζωές των άλλων. Ίσως από φόβο για την αδυναμία τους να πάρουν οι ίδιοι θέση και να πλάσουν με τα χέρια τους τη ζωή, Ίσως γιατί θέλει κόπο και πόνο να σιωπήσεις και να βάλεις πλάτη, να στηρίξεις, δίχως...

Δικαίωμα υποψηφιότητας έχουν όλοι οι εκπαιδευτικοί ΠΕ02 (μόνιμοι και αναπληρωτές) καθώς και συνταξιούχοι και αδιόριστοι φιλόλογοι

Σας ενημερώνουμε ότι οι εκλογές του Συνδέσμου Φιλολόγων Λακωνίας για την ανάδειξη νέου ΔΣ θα πραγματοποιηθούν το Σάββατο 24 Φεβρουαρίου 2024 . Όσοι συνάδελφοι φιλόλογοι επιθυμούν να θέσουν υποψηφιότητα για το Διοικητικό και το Εποπτικό Συμβούλιο να μας γνωστοποιήσουν την πρόθεσή τους στο mail του Συνδέσμου Φιλολόγων filolak@yahoo.gr έως τις 10 Φεβρουαρίου 2024. Υπενθυμίζεται  ότι δικαίωμα υποψηφιότητας έχουν όλοι οι εκπαιδευτικοί ΠΕ02 (μόνιμοι και αναπληρωτές) καθώς και συνταξιούχοι  και αδιόριστοι φιλόλογοι. Από το Δ.Σ του Συνδέσμου Φιλολόγων Λακωνίας   ...

Nα φωνάξουμε με όλη τη δύναμη της ψυχής μας ότι το Νομοσχέδιο αυτό είναι αντιευαγγελικό και γι΄αυτό «πειθαρχείν δεί Θεώ μάλλον ή ανθρώποις»

Μακαριώτατε, άγιε Πρόεδρε,  Σεβασμιώτατοι άγιοι Πατέρες και εν Χριστώ Αδελφοί,  Ευρισκόμεθα στην πιο κρίσιμη στιγμή της ιστορίας μας, της πορείας της Εκκλησίας μας και του Έθνους μας. Υπέρ-επερίσσευσε στις μέρες μας η ανομία. Παρατηρούμε μια αντιστροφή των αξιών και μια διαστροφή της Ευαγγελικής Διδασκαλίας.  Εμείς, όμως, «ένα Θεόν υμνείν μεμαθήκαμεν». Αυτός ο αληθινός Θεός μας είναι «χθες και σήμερον ο αυτός και εις τους αιώνας». Η διδασκαλία του, αποθησαυρισμένη στο αθάνατο Βιβλίο της ζωής, δηλαδή στην Αγία Γραφή, έχει αιώνιο κύρος και συνεχή εκπληκτική επικαιρότητα.  Εμείς ούτε άλλο ευαγγέλιο μπορούμε να γράψουμε, ούτε το υπάρχον, επί δύο χιλιάδες χρόνια, να διαστρέψουμε. Για μας τους κληρικούς και για το χριστεπώνυμο πλήρωμα της Εκκλησίας μας είναι μονόδρομος η εφαρμογή του. ...

Την κατευοδώνουμε με θλίψη…. Οι φίλοι της από την Πνευματική Εστία Σπάρτης

«… φαντάσου, να γράφω τη λύπη με δύο μόνο συλλαβές. Σα να είναι λίγη…» Κική Δημουλά, από τη συλλογή ΑΝΩ ΤΕΛΕΙΑ   Πολλά θα γραφτούν για την εσπευσμένη αναχώρηση της Πόπης Χριστάκου -ελάχιστο αντίδωρο των όσων απλόχερα χάριζε σε όλους μας, κάθε στιγμή της ζωής της, με ευγένεια -αλλά και πάθος, με ευαισθησία -αλλά και μαχητικότητα, με αγάπη -αλλά και ισχυρή υπεράσπιση των αξιών της… Μεταξύ των πολλών κοινωνικών πυρήνων που αισθάνθηκαν βαθιά το ευεργετικό αποτύπωμα της συμμετοχής και της προσφοράς της είναι η Πνευματική Εστία. Μοιράστηκε με όλους μας ελπίδες και απογοητεύσεις, δυσκολίες και επιτεύγματα, ιδέες και οράματα -μέχρι την τελευταία στιγμή, πάντοτε με το γενναιόδωρο χαμόγελό της. Την κατευοδώνουμε με θλίψη….   Οι φίλοι της από την Πνευματική Εστία Σπάρτης ...

Η Πόπη μας ήταν ένας χαρούμενος άνθρωπος, μια «έξω καρδιά» που σκόρπιζε την αγάπη και τη φροντίδα της σε όλους όσους συναναστρεφόταν

Είναι πολύ σκληρό να αποχαιρετάς για πάντα  μια αγαπημένη φίλη και συνάδελφο, μια δασκάλα που διακρινόταν για την ευσυνειδησία της και την αγάπη της στα παιδιά, μια ενεργό πολίτη που βρισκόταν μπροστά σε όλες τις κοινωνικές διεργασίες και ιδιαίτερα σ’ αυτές που είχαν σχέση με την ειρήνη, την ισότητα, τη δικαιοσύνη και τη δημοκρατία, Γιατί η Πόπη είχε εγκολπωθεί τα δημοκρατικά ιδανικά από τον αείμνηστο πατέρα της δάσκαλο Τάκη Χριστάκο και τα τηρούσε στην πράξη, όχι στα λόγια. Στην δασκαλική της καριέρα δεν έμεινε προφυλαγμένη στην ησυχία του περιθωρίου, αλλά προτίμησε το δρόμο του μαχητικού αγώνα, συμμετέχοντας στο συνδικαλιστικό κίνημα με ήθος, υπευθυνότητα και συνέπεια, γι’ αυτό που είχε την εκτίμηση των συναδέλφων της, ακόμα κι αυτών που βρίσκονταν απέναντί της. Βιβλιόφιλος από θέσ...

Και μετά ήρθαν οι συνεχείς φόνοι, οι ανθρωποκτονίες, οι γυναικοκτονίες και τα επίλοιπα άσχημα και φρικτά

Παλιά άμα έρχονταν στα χέρια οι άντρες παλεύανε προσπαθώντας να ρίξει ο  ένας τον άλλο κάτω. Ύστερα στην εποχή του σινεμά οι άντρες ρίχνανε γροθιές γιατί αυτό βλέπανε να γίνεται. Οι ενέργειες ακολουθούσαν τις αισθήσεις που ήταν μαθημένες μέσα από τα νέα για εκείνους θεάματα. Μετά ήρθανε  έργα  γεμάτα με εικόνες φρίκης όπου ο φόνος ήτανε το βασικό μοτίβο. Κι ακόμα περισσότερο η «δύναμη» του έργου στηριζότανε στην όσο το περισσότερο ρεαλιστική καταγραφή των φονικών. Οι αισθήσεις των ανθρώπων και δη των ανδρών τα τελευταία πολλά χρόνια «ταΐστηκαν» με φόνο και αίματα, θραφήκανε με βία τόσο που τους φαινότανε φυσικό και φυσιολογικό πράγμα. Και μετά ήρθαν οι συνεχείς φόνοι, οι ανθρωποκτονίες, οι γυναικοκτονίες και τα επίλοιπα άσχημα και φρικτά. Και η κοινωνία να απορεί πως φτάσαμε έως ...

Είχαν παραδοχή πως έχουν όρια και πως δεν κάτεχαν τα πάντα, μπορεί και τίποτα στα σίγουρα

Στη ζωή μου ευλογήθηκα να γνωρίσω ανθρώπους παλιούς, λαϊκούς, ανεπιτήδευτους γεμάτους αντιφάσεις, που συχνά πορεύονταν χωρίς πυξίδα λογικής κι έκαναν πράγματα χωρίς νόημα, ανθρώπους απλούς, έμπλεους πάθους και παθών. Όλοι τους, όσο κι αν διέφεραν μεταξύ τους, είχαν θαρρώ ένα κοινό χαρακτηριστικό. Είχαν παραδοχή πως έχουν όρια και πως δεν κάτεχαν τα πάντα, μπορεί και τίποτα στα σίγουρα. Όμως απ΄ την άλλη στα στήθια τους φύσαγε άνεμος σφοδρός για μια ελευθερία χωρίς όρια, για μια ελευθερία ζόρικια.  Όλοι τους, όσους πρόφτασα να γνωρίσω πριν έρθει η δικτατορία του νοήματος, έγιναν στο τέλος μετέωροι, αιωρούμενοι «μεταξύ ανθρώπινης και θείας δίκης», αναποφάσιστοι, αδύναμοι να ενταχθούν και να ανήκουν, ανίκανοι να κρίνουν, έτοιμοι κι άφοβοι να κριθούν. Γεώργιος Κόρδης, kordis.gr Ε...

Κανείς δεν γνωρίζει πως γίνονται όλα αυτά. Μονάχα κάτι παιδιά είπαν κάποτε δειλά-δειλά πως αυτό το βράδυ είδαν στον ουρανό κάτι παράξενο.

Κάθε χρόνο, την ίδια μέρα χωρίς κανείς ποτέ να γνωρίζει το γιατί, ένα δέντρο σε  μια ερημική μακρινή ακροθαλασσιά στολίζεται με τα πιο όμορφα στολίσματα που σκέφτηκε ανθρώπου νους κι έφτιαξε ανθρώπινο χέρι. Στολίζεται και μένει έτσι στολισμένο για λίγο μέχρι να περάσει ο παλιός χρόνος και να έρθει ο νέος χρόνος. Τα μεσάνυχτα,  που οι πολλοί των ανθρώπων αναιτίως χαίρονται στο  πέρασμα αυτό και κατευοδώνουν τη νέα χρονιά ασκόπως, το δέντρο στην ερημική ακροθαλασσία ξεστολίζεται μυστικά τα γιορτινά του και επιστρέφει  ξανά στην κανονική του καθημερινή φορεσία. Κανείς δεν γνωρίζει πως γίνονται όλα αυτά. Μονάχα κάτι παιδιά είπαν κάποτε δειλά-δειλά πως αυτό το βράδυ είδαν στον ουρανό κάτι παράξενο. Είδαν, λέει, ένα καράβι με φτερά να είναι στεριωμένο στα σύννεφα και μέσα στο καράβι είδα...

Και βέβαια, τα Χριστούγεννα και η Πρωτοχρονιά δεν θα ’χαν χάσει την ψυχή τους, αν πρώτα δεν είχαμε χάσει, εμείς οι άνθρωποι, τη δική μας ψυχή

Τα Χριστούγεννα τα σημερινά έχουν χάσει την ψυχή τους. Εκατομμύρια άνθρωποι γυρίζουν, επί μήνες ολόκληρους, γύρω από το Σπήλαιο της Γέννησης, μα δεν μπαίνουν μέσα να προσκυνήσουν. Από κοντά και ο SANTA CLAUS, ένα ξωτικό, ένα παγανιστικό δημιούργημα της φαντασίας των δυτικοευρωπαίων, προϊόν της επιχειρηματικότητας, του κέρδους και του καταναλωτισμού, έχει επισκιάσει τον πραγματικό Μέγα Βασίλειο, τον Πνευματικό Διδάσκαλο και Κορυφαίο Θεολόγο και Πατέρα της Εκκλησίας, που η χριστιανική του ανατροφή και η πνευματική του πορεία τον οδήγησαν στην Θεία Θεωρεία του Αγίου Ευαγγελίου, και στην αυστηρή ασκητική ζωή, παράλληλα με το τεράστιο ποιμαντικό, παιδαγωγικό και φιλανθρωπικό του έργο.   Εκπομπές χριστουγεννιάτικες και πρωτοχρονιάτικες, διαφημίσεις, αναλύσεις, σοβαροφανείς, παρουσιάσεις ...

Δύσκολο πράγμα η κριτική και δυσκολότερο πράγμα να μάθει κανείς να τη δέχεται με τρόπο που να τον ωφελεί και να τον προάγει ως άνθρωπο και δημιουργό

Όπως κανένας άνθρωπος δεν μπορεί να διεκδικήσει να εκπροσωπεί την αυθεντική ανθρώπινη φύση στο σύνολο της και στην ολότητά της, έτσι και κανένας ποιητής δεν γίνεται να διεκδικεί να ταυτιστεί ως πρόσωπο και ως έργο με την ποίηση. Δεν υπάρχει εξάλλου ποίηση. Υπάρχουν ποιητές και πιθανότατα  ούτε καν αυτοί υπάρχουν. Υπάρχουν ποιήματα που κρίνονται από την εκκλησία του δήμου, την κοινότητα στην οποία απευθύνονται, και από την ιστορία γενικότερα. Υπάρχουν ποιήματα που λειτουργούν τη ζωή, μέσα στη ζωή κι άλλα που απλώς καλλιεργούν την ιδωτεία. Υπάρχουν στιγμές -σπάνιες και λιγοστές- κατά τις οποίες κάποιος λειτουργεί ως δημιουργός και ξεφεύγει από τον στενό εαυτό του και εκφράζει πλατύτερα μια κοινότητα ή και την οικουμενική κοινότητα κάποτε. Αυτά τα έργα είναι καλά ποιήματα. Από τη στιγ...

Tι στο καλό συμβαίνει στα μυαλά τους, όταν γράφουν; Φταίνε μόνο οι υπολογιστές και τα κινητά που χάθηκε η εστίαση στο συγκεκριμένο και μπερδεύουν εικόνες, λέξεις και άσχετες πληροφορίες;

Την ώρα που διαβάζω την φετινή έκθεση του ΟΟΣΑ για τις επιδόσεις των ελλήνων μαθητών, λίγο πιο πέρα, στο τραπέζι της κουζίνας…, διορθώνονται γραπτά Ιστορίας Γ΄Γυμνασίου. Το διαγώνισμα έχει θέματα από την Επανάσταση του ’21. Πού και πού, ακούγονται κραυγές «απελπισίας» διανθισμένες με κυνικό χιούμορ, προφανώς ως «αντικαταθλιπτικό» μπροστά στα ευρήματα της διόρθωσης. Κάποιος μαθητής απαντάει ότι οι επαναστάτες ξεκίνησαν από τη Ρουμανία γιατί εκεί υπήρχε χρυσός…, ένας άλλος ότι οι Φαναριώτες κρατούσαν φανάρι και μία μαθήτρια, ότι ο Κοραής ήταν παππάς! Από πού άραγε, τους προκύπτουν αυτοί οι απίθανοι συνειρμοί; Tι στο καλό συμβαίνει στα μυαλά τους, όταν γράφουν; Φταίνε μόνο οι υπολογιστές και τα κινητά που χάθηκε η εστίαση στο συγκεκριμένο και μπερδεύουν εικόνες, λέξεις και άσχετες πληροφο...

Ομιλία του κ. Βασιλείου Βερτουδάκη, Αναπλ. Καθηγητή Αρχαίας Ελληνικής Φιλολογίας, Τμ. Φιλολογίας, Φιλοσοφική Σχολή ΕΚΠΑ

«Η κλασική παιδεία στη Δύση και την Ελλάδα. Τι έχουν να μας πουν οι Αρχαίοι σήμερα»     Παρασκευή, 8 Δεκεμβρίου Ώρα: 8:30 μ.μ.   ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΗ ΕΣΤΙΑ ΣΠΑΡΤΗΣ Αίθουσα εκδηλώσεων «Γεώργιος Περδικλώνης» (Λυκούργου 82 & Χαμαρέτου)     Ομιλία του κ. Βασιλείου Βερτουδάκη Αναπλ. Καθηγητή Αρχαίας Ελληνικής Φιλολογίας, Τμ. Φιλολογίας, Φιλοσοφική Σχολή ΕΚΠΑ   Συνδιοργάνωση: Ν.Π. Πολιτισμού & Περιβάλλοντος Δήμου Σπάρτης Πνευματική Εστία Σπάρτης   Τιμητική συνδιοργάνωση: Σύνδεσμος Φιλολόγων Λακωνίας ...

Έφυγε από τον μάταιο κόσμο χωρίς να αλλάξει θαρρώ κανέναν με τα σωστά η λάθος σχόλια του

Είχα ένα φίλο καλό. Έφυγε πριν λίγο καιρό από τον μάταιο κόσμο. Είχε αστική καταγωγή και κουλτούρα ανάλογη και είχε, εμπειρικά μάλλον και από τη φύση του,  πολύ καλό γούστο και καλό «μάτι». Έβλεπε την καλή τέχνη. Είχε όμως ένα ελάττωμα.  Άμα του έδειχνες κάτι αμέσως έψαχνε να βρει το λάθος, το πρόβλημα, το αδύναμο σημείο του, κάτι που δεν έστεκε. Κι έμενε σε αυτά και δεν τα συνταίριαζε με κάτι θετικό αφού όλοι γνωρίζουν πως τίποτα δεν είναι ολότελα σκάρτο τον κόσμο. Πολλοί άνθρωποι, ιδιαίτερα στις μέρες μας, είναι σαν τον φίλο που έφυγε πρόσφατα. Έτσι κι εκείνος μίλαγε και έλεγε τα σχόλια του χωρίς να σκεφτεί πώς πίσω απο όσα φτιάχνουν οι άνθρωποι υπάρχει μια ψυχή που πόνεσε, που ελπίζει να λάβει λίγη χαρά, λίγη αναγνώριση που θα στηρίξει την αυτοεκτίμηση, την αξιοπρέπεια, κάτι. ...

Η ίδια η ζωή της Ελένης Γλύκατζη-Αρβελέρ μοιάζει με παραμύθι. Και γνωρίζει ότι καμιά φορά τα πιο ωραία παραμύθια τα γράφει η ζωή

Κατάμεστη η αίθουσα της Στοάς Βιβλίου στην ομιλία της Ελένης Γλύκατζη-Αρβελέρ, με θέμα «Ο Μέγας Αλέξανδρος στο Βυζάντιο», που οργάνωσε η Πανελλήνια Ένωση Φιλολόγων, στις 18 Ιουνίου 2018. Όσοι αγαπάμε τη σαφήνεια και την περιεκτικότητα του γραπτού της λόγου, λατρεύουμε τον προφορικό της λόγο. Κάθε φορά που παρακολουθώ την Αρβελέρ να μιλάει, θυμάμαι τον Φαίδρο και το μάθημα που του έκανε ο Σωκράτης (στην πραγματικότητα ο Πλάτων) με το γνωστό μύθο της γραφής, που διατείνεται ότι ο προφορικός λόγος είναι ανώτερος του γραπτού. Γιατί το γραπτό κείμενο δεν μπορεί να αλλάξει· ο αναγνώστης δεν επιλέγεται από τον συγγραφέα, μπορεί να πρόκειται για επαρκή ή ανεπαρκή αναγνώστη· το κείμενο δεν συνομιλεί με τον αναγνώστη, δεν απαντά στις ερωτήσεις ή τις απορίες του. Βεβαίως στη συνέχεια του διαλόγ...

Ε. Π. Παπανούτσος, «Το δίκαιο της πυγμής»

«Η πλάνη δεν είναι τύφλωση,             η πλάνη είναι ανανδρία»             Niefzsche Έως ποιο βαθμό οι αντιλήψεις, οι κρίσεις, οι αποφάσεις μας στην καθημερινή ζωή είναι «δικές μας» και όχι αποτέλεσμα επιρροής της μικρής και της μεγάλης κοινωνίας απάνω μας; (Μικρήν εννοώ τον στενό οικογενειακό, φιλικό και επαγγελματικό κύκλο και μεγάλη όλο τριγύρω μας το ανθρώπινο περιβάλλον μέσα και έξω ακόμη από τον εθνικό και γεωγραφικό μας χώρο). Το ερώτημα θα σκανδαλίσει ίσως τον αμύητο στα προβλήματα της κοινωνικής ψυχολογίας αναγνώστη, έχει εντούτοις το λόγο του. Δεν είμαστε τόσο «ελεύθεροι» να σχηματίζομε τις εντυπώσεις, τις πεποιθήσεις, το πρόγραμμα των επιδιώξεων μας, όσο νομίζομε. Το κοινωνικό σώμα, η «ομάδα» μέσα στην οποία έχομε ενταχθεί (από τη γλώσσα που μιλούμε, από το Θεό που λατρ...

«Το σπήλαιο του Πλάτωνα δεν είναι μια αλλόκοτη εικόνα. Είμαστε εμείς.»

Από τα πιο καίρια σημεία και τα πιο γνωστά του πλατωνικού έργου είναι η αλληγορία του σπηλαίου (Πλάτωνος Πολιτεία ,514a-517a). Εγκάτοικοι αλυσοδεμένοι ζουν από παιδιά  σε σπήλαιο χωμένο μέσα στη γη, ακινητοποιημένοι, κοιτάζοντας μόνο μπροστά, στον απέναντι τοίχο. Είναι δεμένοι χειροπόδαρα και στον αυχένα, με αποτέλεσμα να μην μπορούν να δουν ότι υπάρχουν δίπλα τους και άλλοι όμοιοί τους. Από πίσω, από μακριά και  από πάνω  έρχεται αμυδρό φως φωτιάς (άνωθεν, πόρρωθεν και όπισθεν). Υπάρχει  άνοιγμα της σπηλιάς προς το φως που απλώνεται σε όλο το μήκος της οροφής (αναπεπταμένην προς το φως την είσοδον εχούση μακράν παρά παν το σπήλαιον). Ανάμεσα στην φωτιά και στους δεσμώτες υπάρχει μικρός δρόμος με μικρό τείχος προς την πλευρά των δεσμωτών. Εκεί περνούν άνθρωποι κουβαλώντας λίθινα και ξύλι...

Κουφός Νικόλαος, Πρόεδρος, Ατσαβές Γεώργιος, Αντιπρόεδρος, Μπούρτζινου Ουρανία, Γενική Γραμματέας

Η Ένωση Πνευματικών Δημιουργών Λακωνίας «Χείλων ο Λακεδαιμόνιος» , ανακοινώνει ότι την Παρασκευή 20 Οκτωβρίου 2023, πραγματοποιήθηκε με επιτυχία στην έδρα της Ένωσης, τη Σπάρτη, Γενική Συνέλευση των Μελών της, κατά την οποία έλαβαν χώρα οι αρχαιρεσίες για την ανάδειξη νέου Διοικητικού Συμβουλίου και Εξελεγκτικής Επιτροπής, ύστερα από τη λήξη της θητείας των ανωτέρω οργάνων. Για το νέο 7/μελές Δ. Σ. και την Εξελεγκτική Επιτροπή, έθεσαν υποψηφιότητα και εκλέχθηκαν με αλφαβητική σειρά, τα ακόλουθα Μέλη: Για το Διοικητικό Συμβούλιο  Τακτικά:  Ατσαβές Γεώργιος Διακουμάκου Αικατερίνη Κεραμιδάς Γεώργιος Κουφός Νικόλαος Μπούρτζινου Ουρανία Οικονομάκη – Τζινιέρη Αλεξάνδρα Φασουλόπουλος Αθανάσιος  Αναπληρωματικά:  Γεωργούλης Ευστράτιος  Για την Εξελεγκτική Επιτροπή:   Μηνακάκ...

Κάθε σχήμα και κάθε μορφή γεννιέται μέσα από μια μακρόσυρτη διαδρομή στην οποία η ζωή, το ήθος, ο τρόπος κατανόησης των σχέσεων προσπαθεί να βρει μορφές για να χωρέσει και να φανερωθεί ώστε να γίνει κοινωνήσιμη και μεθεκτή.

Διαβάζω συχνά τελευταία διάφορες αναρτήσεις από φίλους αλλά και «ανθρώπους  των γραμμάτων και των τεχνών» σχετικά με τη σχέση τους με το Βυζ?ντιο και τον πολιτισμό του. Συχνά πολλοί «από τον φόβο των Ιουδαίων» , θαρρώ, υποστηρίζουν πως δέχονται τη βυζαντινή τέχνη ως αισθητικό γεγονός εμμέσως, υποθέτω, φροντίζοντας να διαχωρίσουν τη θέση τους πως δεν έχουν,  ούτε θέλουν να έχουν σχέση με τις πηγές που δημιούργησαν τον πολιτισμό του Βυζαντίου και κυρίως την Χριστιανική θεολογία και βιοτή. Κι αυτό «για τον φόβο των Ιουδαίων», των γνωστών διαφωτισμένων που χάριν κάποιας απελευθέρωσης από αυθεντίες και δόγματα  δεν αναγνωρίζουν στους άλλους το δικαίωμα  σε άλλη πίστη ή πολιτισμική ετερότητα παρεκτός της Δυτικής κουλτούρας. Ετούτη η στάση όμως είναι αλλόκοτη και δεν μπορεί να έχει ισχύ και...

Σαν ιδεολογία αταβιστικού ισωτισμού, ο δικαιωματισμός παραβλέπει ότι πολιτικώς μεν είμαστε όλοι ίσοι, αλλά μένουμε φυσικώς ανόμοιοι: άνδρες – γυναίκες, νέοι – γέροι, ψηλοί – κοντοί, οργίλοι – ήρεμοι, βραδύνοες – ευφυείς, καλλιτεχνικές ιδιοσυγκρασίες – πρακτικά πνεύματα, και πλήθος άλλα

Όλα δείχνουν ότι το προσεχές χρονικό διάστημα θα κατατεθεί στη Βουλή το νομοσχέδιο για την ισότητα των πολιτών στον γάμο. Θα δίνει τη δυνατότητα στα ομόφυλα ζευγάρια να ενώνονται με πολιτικό γάμο –ο θρησκευτικός είναι υπόθεση της Εκκλησίας– και να υιοθετούν παιδιά. Τα υπόλοιπα δικαιώματα που απορρέουν από τη βασική σχέση του πολιτικού γάμου θα ισχύουν σιωπηρώς και για τα ομόφυλα ζευγάρια. Οι γονείς θα αποκαλούνται «πατέρας» για τα ζεύγη ανδρών και «μητέρα» για εκείνα των γυναικών.  Ιδεολογική αφετηρία του νομοθετήματος συνιστά η αποδοχή της διαφορετικότητος, των ίσων δικαιωμάτων και περαιτέρω η απαίτηση να μην ενώνουν τα ομόφυλα ζευγάρια τη ζωή τους, υποτιμητικά γι’ αυτά, με άλλο τρόπο από τα ζευγάρια διαφορετικού φύλου. Και πολιτικότερα: Να εξελιχθεί ο συντηρητικός θεσμός του γάμου, ώ...

«Υπάρχουν, ευδιάκριτα για όσους έχουν μάθει να διαβάζουν την ευμορφία και ασχήμια των πραγμάτων του κόσμου, σημάδια από τα αγγίγματα των άλλων πάνω στα κορμιά και στες ψυχές»

Όλα τα σώματα φέρουν σημάδια, σημάδια από πτώσεις της παιδικής ηλικίας, από χτυπήματα εσκεμμένα συνομηλίκων, από θυμωμένα χτυπήματα ανώριμων γονιών, από πληγές ζηλόφθονων φίλων και κακόβουλων εχτρών. Όλα τα σώματα έχουν σημάδια από πληγές που πέρασαν και από άλλες που δεν θεραπεύτηκαν ποτέ. Υπάρχουν όμως κι άλλα σημάδια στα σώματα των ανθρώπων που δεν οφείλονται σε χτυπήματα και σε πληγές. Υπάρχουν, ευδιάκριτα για όσους έχουν μάθει να διαβάζουν την ευμορφία και ασχήμια των πραγμάτων του κόσμου, σημάδια από τα αγγίγματα των άλλων πάνω στα κορμιά και στες ψυχές. Μπορεί να δει κανείς τις ροές των δακρύων του παράπονου επάνω σε σκαμμένα μάγουλα, μπορεί να δει τις χαρακιές της αγωνίας σε μέτωπα όσων παιδεύτηκαν να περιμένουν ματαίως, μπορείς να διακρίνεις τις χαράδρες από χαστούκια σε π...

Στην ηγεσία φθάνει κανείς ή με τη βία ή με την πειθώ είτε με την σύμμειξη των δύο

Στην τρίτη τούτη και τελευταία συνέχεια οφείλω μια εξήγηση. Οι θέσεις ενός διανοουμένου φυσικά δεν είναι ρήτρα και πολύ περισσότερο δεν είναι μια συνταγή για να γίνει κάποιος καλός ηγέτης. Πρόκειται, ωστόσο, για αλήθειες που αναδεικνύονται στον αγώνα που αρχίζει όταν κάποιος κατεβεί στην πολιτική, αγώνα που ομορφαίνει τη ζωή παρ’ όλους τους πόνους και τις αδικίες. Με αυτό το πνεύμα λοιπόν παραθέτω ακόμη μερικές, ας τις ειπούμε, υποδείξεις του Κωνσταντίνου Τσάτσου. ---Υπάρχουν άνθρωποι που, αν έφθαναν στην ηγεσία, θα ήξεραν να την ασκήσουν με επιτυχία, αλλά στερούνται από τις ικανότητες που χρειάζονται για να ανεβούν ώς την ηγεσία. ---Στην ηγεσία φθάνει κανείς ή με τη βία ή με την πειθώ είτε με την σύμμειξη των δύο. Μπορεί να πείσεις φωτίζοντας λογικά τον άνθρωπο, μπορεί να τον πείσει...

Ένα ζήτημα οπτικής και προοοπτικής

Άμα κοίταξες προσεκτικά  τις απαλάμες  των ανθρώπων ενδέχεται να δεις σπουδαία πράγματα και να ανακαλέσεις θαυμάσιες αναλογίες άκρως διδακτικές  για την τέχνη της ζωής. Τα δάκτυλα του χεριού δεν είναι  μεταξύ τους ίσια. Είναι άνισα. Άμα όμως τα σφίξεις σε γρόνθο θα εκπλαγείς βλέποντας πως στο εσωτερικό της παλάμης εξισώνονται εφαρμόζοντας θαυμάσια στις καμπυλότητες του εσωτερικού του  χεριού. Εκεί σε γρόνθο, σε στάση ενέργειας και δράσης τα δάκτυλα γίνονται ίσια. Κι άμα επίσης κοιτάξεις απέξω το χέρι σφιγμένο σε γροθιά θα δεις πως έχει όμορφη καμπυλότητα για να είναι εφικτή η εφαρμογή της επιφάνειας αυτής επάνω σε άλλες χωρίς να πληγώνεται το χέρι. Να για παράδειγμα, έτσι τα χέρια, μπορούν να ζυμώσουν ψωμί ή να πλάσουν πηλό για να στηθούν κατοικίες. Έτσι θαρρώ και στη ζωή. Τί...

(Συνέχεια από το προηγούμενο)

Από τη σύντομη εκείνη συνάντησή μου με τον Κωνσταντίνο Τσάτσο έφυγα σκεφτικός. Ο καλόπιστος, ο ακεραιωμένος λόγος του ήταν σαν να τάραζε κάποια λιμνάζοντα νερά μέσα μου. Παραμέριζα λέξεις τριμμένες και χαλασμένες που χωρούσαν κάθε λογής νοήματα, κάθε λογής μεγέθη που ο καθένας τις χρησιμοποιούσε στην τιμή που θέλει. Αν ο αναγνώστης έχει τη διάθεση, ας ακούσει ακόμη λίγο έναν πνευματικό και πολιτικότατο νου, όπως ήταν ο Κ. Τσάτσος. --- Ιδεολόγος και ρεαλιστής ταυτόχρονα πρέπει να είναι ο ηγέτης. Ο ηγέτης, συνθέτοντας μέσα του ιδέα και πραγματικότητα, κρίνει με τη δύναμη του νου και ύστερα, με την ανδρεία της ψυχής, εκτελεί την απόφαση του νου. Αλλά δεν την εκτελεί μόνος του. Διατάσσει και την εκτελούν άλλοι. Πρέπει νάχει την διαγνωστική δύναμη του κατάλληλου προσώπου. Ο ηγέτης, όσο δεν ...

Πρέπει να έχει μια καθολική εικόνα των πραγμάτων - Ιδεολόγος και ρεαλιστής ταυτόχρονα πρέπει να είναι ο πολιτικός

Είναι ίσως το πιο πνευματικό και δύσκολο καθήκον η ερωτηματική σκέψη, να εξετάζεις τον εαυτό σου, σήμερα μάλιστα που χάνεται κανείς μέσα στο συνωστισμό των πραγμάτων και την επιτάχυνση του άγχους. Βαθιές οι ανατροπές στη ζωή μας σήμερα. Ποιος θα δικαιώσει τον αγώνα μας, τον πόνο μας; Τα παραμερίζω όλα προς στιγμή στο σημείωμα αυτό. Είναι να ευχαριστώ τον Θεό που στην ηλικία αυτή μπορώ ακόμα να διαφεντεύω τη σκέψη μου. Οι αναμνήσεις ξυπνάνε ολοζώντανες σαν να ήταν χθες. Ήταν, θυμάμαι, Απρίλης του 1976, όταν στην ολάνθιστη φύση της Μαγούλας-Σπάρτης, στην «Ελευθέρα Σχολή Φιλοσοφίας-Ο Πλήθων» του μεγάλου δασκάλου μας Ιωάννη Θεοδωρακόπουλου, έγινε το Β΄ Διεθνές Συνέδριο Φιλοσοφίας. Σε κάποια ευκαιρία, είχα την τύχη να συναντήσω για λίγο τον Κ. Τσάτσο, μεγάλο Έλληνα και Ευρωπαίο διανοούμ...

Τότε οι έχοντες το πρόβλημα εξανίστανται και γίνονται συχνά επιθετικοί και πολλά απαιτητικοί χωρίς όμως να αναρωτιούνται για την δική τους στάση μέσα στην ζωή

Όταν στη ζωή μας έρχεται ένα κάποιο πρόβλημα, μικρό για μεγάλο, πολλοί άνθρωποι, μέσα στον πόνο και την απελπισία τους, ζητούν συνειδητά ή ασυνείδητα από τους άλλους να το συμμεριστούν ή δυνατόν να ταυτιστούν  μαζί τους και να το ζήσουν κι εκείνοι όπως οι ίδιοι, να μοιραστούν τον πόνο τους. Μερικές φορές μάλιστα ορισμένοι, μέσα στην απελπισία τους,  δεν ανέχονται που κάποιοι άλλοι για τους δικούς τους λόγους αδιαφορούν και συνεχίζουν να ζουν τη ζωή τους κανονικά, απολαμβάνοντας δηλαδή χαρές και ηδονές. Τότε οι έχοντες το πρόβλημα εξανίστανται και γίνονται συχνά επιθετικοί και πολλά απαιτητικοί χωρίς όμως να αναρωτιούνται για την δική τους στάση μέσα στην ζωή. Γιατί το ερώτημα που προκύπτει εδώ είναι το εξής και να με συγχωρείτε κιόλας. Ποιους ακριβώς πρέπει να συμπαθούμε  και ποί...

«Έστησαν το Ρεμπέτικο τραγούδι και σταμάτησαν, έστω πρόσκαιρα, την άνευ όρων παράδοση στον εκδυτικισμό που έφτασε με την ίδρυση του νεοελληνικού κράτους...»

Ο Μάρκος και η παρέα του έκανα άθελά τους μια επανάσταση. Άθελά τους την έκαναν γιαυτό και πέτυχε. Δεν την προγραμμάτισαν ούτε και ζητούσαν τίποτα από αυτήν. Απλά ακολούθησαν την καρδούλα τους και κυρίως το κορμί τους κι έφτιαξαν το Ρεμπέτικο τραγούδι. Έστησαν το Ρεμπέτικο τραγούδι και σταμάτησαν, έστω πρόσκαιρα, την άνευ όρων παράδοση στον εκδυτικισμό που έφτασε με την ίδρυση του νεοελληνικού κράτους και ζητούσε να αφανίσει κάθε τι που θύμιζε τον παλιό τρόπο, τον ελληνικό τρόπο όπως αυτός είχε δομηθεί μέσα στις χιλιετίες από τα Μινωικά χρόνια μέχρι τις ζωγραφιές του Θεόφιλου. Ο Μάρκος και η τετράς του Πειραιά έκαναν μίαν επανάσταση και ξεκίνησαν να τραγουδάνε για τους απλούς ανθρώπους με τα πάθη τους, τις αδυναμίες του, τα σκοτάδια τους, τις πτώσεις τους, αλλά και για τις αγάπες τους,...

«Φτιάξαμε με την Άρτεμη μια πανέμορφη κασσετίνα ντυμ?νη με λινό ύφασμα στο χρώμα του παλιού κόκκινου κρασιού...»

Είχαμε ένα κοινό φίλο, Θεσσαλονικιός κι εκείνος όπως ο κύριος Χριστιανόπουλος, από παλιά αρχοντική οικογένεια. Κάποια φορά στα 2015 όταν είχα φτιάξει τη σειρά με τα Ρεμπέτικα σκέφτηκε να κάνει δώρο μια κασσετίνα με τα 15 εκείνα έργα στον ποιητή. Με μήνυσε λοιπόν την ιδέα του κι εγώ ανταποκρίθηκα λόγω του σεβασμού που είχα και προς τους δύο. Ήξερα εξάλλου την αγάπη του ποιητή για το Ρεμπέτικο και τον κόσμο του. Φτιάξαμε με την Άρτεμη μια πανέμορφη κασσετίνα ντυμ?νη με λινό ύφασμα στο χρώμα του παλιού κόκκινου κρασιού, βάλαμε μέσα με τάξι τα δεκαπέντε ψηφιακά έργα και μέσω του κοινού μας φίλου εστάλη ως  δώρο στον κύριο Χριστιανόπουλο. Πέρασε λίγος καιρός και ο κοινός μας φίλος μου μήνυσε πως  ο ποιητής ήθελε να με γνωρίσει επειδή του άρεσε αυτό που έφτιαξα. Χάρηκα πολύ μιας και πο...

«Μέρες Αυγούστου στην Παλαιολόγου/ χίλια εννιακόσια τριάντα οχτώ στου υπονόμου/ διαβάζω την περίτεχνη τη σχάρα»

* Η σχάρα αυτή είναι στη γωνία στο μαγαζί του Μητράκου με τα ιατρικά είδη. Θα έχει, σίγουρα, και άλλες.  Το ποίημα μαζί με άλλα δημοσιεύτηκε πρόσφατα στο περιοδικό Καρυοθραύστις 14-15, Ιούλιος 2023. ...

Θα βρεις πως το Βυζάντιο δεν ήταν απλά ένα κράτος και μια αυτοκρατορία, αλλά κυρίως νόστος μέγας και τρανός για τον ιδανικό τρόπο ύπαρξης της πόλης ως προς τα μέρη της και ως προς το Θεό

Είχα χρόνια να πάω στον Μυστρά και ήταν όπως το είχα ονειρευτεί. Εξαίσια. Βοήθησε βέβαια και ο καιρός με το ελαφρύ αεράκι του και τα τρελλαμένα σύννεφα που γυροφέρνανε στον ουρανό και ρίχνανε άτακτους, αραχνοΰφαντους  αλλά αισθητούς ίσκιους επάνω στον λόφο του Μυστρά και στην πεδιάδα της Σπάρτης που απλωνότανε νωχελικά στα πόδια του.  Ήταν εξαίσια ίσως γιατί έτσι το ήθελα και το είχα έτσι φανταστεί. Αλλά τί σημασία έχει! Έφτασα καταμεσήμερο και άρχισα να σκαρφαλώνω μέσα στα ωραία ερείπια ακολουθώντας την αγαπημένη μου διαδρομή από την Πύλη εισόδου στην Μητρόπολη, τον άγιο Δημήτριο, ύστερα στην Οδηγήτρια και τους Αγίους Θεοδώρους, και μετά μέσα από   δύσκολη  ανάβαση στα ανάκτορα των Παλαιολόγων που ακόμη αναστηλώνονται, στην Παντάνασσα και στην Περίβλεπτο. Με αρκετές, ομολογώ, στάσ...

Η μεγαλύτερη όμως του μεσημεριού παρηγορία είναι η βεβαιότητα του δειλινού που ξέρεις πως αργά ή γρήγορα θα φτάσει

Βασανιστικά είναι ενίοτε τα μεσημέρια του Καλοκαιριού με την αδυσώπητη αψάδα του ήλιου, την ακίνητη ζέστα, την αμήχανη ανία ψυχής τε και σώματος που ακολουθεί το μεσημεριανό γεύμα.  Δύσκολα αναπαύεται το κορμί στα μεσημέρια του καλοκαιριού κι η ψυχή ακόμη δυσκολότερα. Λίγες μονάχα ομορφιές,  μικρές και περιστασιακές έρχονται να γλυκάνουν ετούτες τις σκληρές και απαρηγόρητες ώρες που αργόσυρτα κυλούν. Κάποιο απρ?σμενο, διαβατάρικο αεράκι που φέρνει ευωδίες από ξαναμένους πευκώνες και ανθισμένα θυμάρια, λίγοι κουρελιασμένοι  ίσκιοι ευκαλύπτων ανεπιτήδευτα μεγαλοπρεπείς  που χαϊδεύονται νωχελικά στους ξεφτισμένους τοίχους του απέναντι σπιτιού, το επίμονο νηπίου κλάμα από ανεξήγητη επιθυμία η νάζι, κάποια εικόνα γνώριμου απόντος που θαρρείς πως ξεδιακρίνεις  στο παλιωμένο, από πατημασιές...

Κάτι σαν Ορθοδοξία ή θάνατος

Ίσως να πέφτω έξω, μπορεί  τελείως να λαθεύω, δεν ξέρω, αλλά με ενοχλεί όλο και περισσότερο που βλέπω ολοένα και πιο συχνά αναρτήσεις θρησκευτικού περιεχομένου, κυρίως βεβαίως ορθοδόξου χριστιανικού.  Αυτό που με προβληματίζει δεν είναι φυσικά που οι άνθρωποι έχουν την πίστη τους στον Θεό που πιστεύουν αλλά που σχεδόν το διατυμπανίζουν και το προβάλλουν κάποτε και επιδεικτικά ως εάν να επιζητούν να αντιταχθούν μέσα από αυτήν την προβολή σε κάποιους "άλλους" που φυσικά δεν κατονομάζουν και να τους κατατροπώσουν. Κάτι σαν Ορθοδοξία ή θάνατος. Αυτό, λοιπόν που με ενοχλεί είναι ακριβώς αυτή η επίδειξη της θρησκευτικής πίστης των ανθρώπων, Μου μοιάζει ως πράξη που σπιλώνει τα ιερά και όσια  και κάπως τα ευτελίζει κάνοντας τα σημαία και λάβαρο πολεμικό. Είναι μια θρησκειοποίηση της πίσ...

Ήταν και τότε καλοκαίρι

Ο Σωκράτης και ο έφηβος Φαίδρος μέσα στο πανώριο τοπίο του Ιλισσού. Εδώ με ένθεο πάθος ακούγεται ο λόγος του πλατωνικού Σωκράτη. Πρωτόπλαστη η ελληνική γλώσσα. Χαρά στο λαό που γεννήθηκε μέσα σε τόση διαύγεια, στο τόσο φυσικό, εξαϋλωμένο φως. Και που έχει μια τέτοια πνευματική παράδοση με ρίζες βαθειές, μυθικές-αρχετυπικές. Η παράδοση, όχι τα απολιθώματα μιας περασμένης ζωής, είναι ανανεώσιμη, αναθεωρείται μαζί με τη ζωή. Φέρνουμε το παρελθόν μέσα μας. Από σύγχρονη απελπισία για την αξία του κατακερματισμένου ανθρώπου, καθώς το είπε και ο Σεφέρης, θεωρήθηκε το παρελθόν βάρος περιττό και πρέπει να εξοβελιστεί. Οι αιώνες κυλούν, ο κόσμος έγινε πια πολύπλοκος. Ποιος, λοιπόν, έκοψε τις γέφυρες και έμεινε ανάπηρη η ψυχή μας; Όλοι εμείς! Ποιος αποϊεροποίησε τη Φύση και τη βιάζει βάναυσα; Εμείς...

Θα περιμένω, με προσποιητό μάλλον χτυποκάρδι, κάθε πρωί να εμφανιστεί κανένας πελάτης

Άμα γεράσω κι άλλο και δεν αντέχω πιά τις σκαλωσίες, τα άσκοπα τρεχαλητά στον κόσμο και τις ανηλέητες μάχες των ζωγράφων για την πιο υψηλή  θέση στον πάνθεον των ημιθέων, θα ανοίξω ένα μαγαζί με βιβλία. Θα έχω μονάχα διαλεγμένα βιβλία ποιητών και θα είναι όλα μεταχειρισμένα, διαβασμένα κατά προτίμηση από ανθρώπους ξένους σε εμέ. Άμα τυχαίνει να έρθει στα χέρια μου ένα βιβλίο ποιητικό που δεν είναι μεταχειρισμένο θα το δανείζω σε φίλους- που δεν έχω και πολλούς εδώ που τα λέμε-  ή σε γνωστούς για να το διαβάσουν αρκετά για να παλιώσει, να ζυμωθεί με το χνώτο τους, τον ιδρώτα τους, κανένα τυχαίο δακράκι τους, με την αγωνία και τις ελπίδες τους. Όταν κρίνω πως έχει παλιώσει αρκετά και έχει πλουτιστεί πολύ  κι έχει εκταθεί ικανά από  τα ορθάνοιχτα εκστατικά μάτια ευάλωτων και εύθραυστω...

Ο Αλέξανδρος Κακαβούλης είναι Ομότιμος Καθηγητής του Πανεπιστημίου Κρήτης

       Η δημιουργία του ανθρώπου        Θα αφήσουμε ως επισφαλείς, τις ανθρώπινες θεωρίες και τις επιστημοφανείς εξελικτικές προτάσεις για την εμφάνιση του ανθρώπου και την εξέλιξη της ανθρώπινης Ζωής. Χωρίς να αγνοούμε τη πραγματική συμβολή της έγκυρης ανθρώπινης σοφίας και επιστήμης, που παραμένουν καθαρά σε εμπειρικό επίπεδο, θα στηριχθούμε, πρωτίστως, στην αποκαλυμμένη αλήθεια της Αγίας Γραφής, που την εμπιστευόμαστε απόλυτα, ως πηγή θεογνωσίας, δηλαδή γνώσης που διασφαλίζεται από την αποκαλυμμένη αλήθεια του Θεού. Ότι άλλο υποστηρίζεται ανθρωπίνως για το θέμα αυτό, μπορεί να είναι ή παρανόηση της αποκαλυμμένης αλήθειας ή εξυπηρετεί αθεϊστικές απόψεις.      Θα αρχίσουμε από την αρχή που δημιουργείται η ανθρώπινη Ζωή, σύμφωνα με την Παλαιά Διαθήκη. «Εν αρχή εποίησεν ο Θεός τον ο...

«Τα χείλια είναι στην πιο όμορφη στιγμή τους σαν λένε συγγνώμη και σ΄αγαπώ κι ακόμα περισσότερο σαν σιωπούν με ελαφρό σεβαστικό ρίγημα αναγνωρίζοντας την αναξιότητά τους δεόντως να προφέρουν τις ιερές αυτές λέξεις»

Ανέκαθεν παρατηρούσα, είτε από συνήθεια είτε από επαγγελματική ιδιοτροπία, τα πρόσωπα των ανθρώπων αφού ως ζωγράφος του καθ΄ ημάς τρόπου έπρεπε να μπορώ να ενθησαυρίζω στην φαντασία μου μορφές και σχήματα ώστε αργότερα, από μνήμης και απο καρδίας, να τα σχεδιάσω έτσι ώστε η ζωγραφιά να έχει δομή κι ελευθερία, γεωμετρία και πνεύμα, να μην είναι δηλαδή απλώς αναπαράσταση των φαινομένων αλλά απόπειρα παρουσίασης-παρουσίας όσων εικονίζονται. Η μακρόχρονη αυτή άσκηση με βοήθησε να κοιτώ και να βλέπω μικρά κι ασήμαντα στοιχεία στα πρόσωπα των ανθρώπων και σίγουρα όχι τες λεπτομέρειες που κοιτούν όσοι προσπαθούν να μιμηθούν την φαινόμενη εξωτερική όψη ή και την ψυχική κατάσταση όσων ζωγραφίζονται. Δεν απέβλεψα ποτέ, στοιχώντας την παράδοση των «βυζαντινών» ζωγράφων, στην περιγραφή ορατών ...

«Και σε αυτόν τον κόσμο η σεβαστική σιωπή δεν είναι σιγή και παραίτηση αλλά ρεαλιστική «κραυγή» που καλεί σε ένα κόσμο φωτός όπου χωράνε όλοι οι κεκραμμένοι όλων των αποχρώσεων»

Βαθιά σχολαστική και δικανική σε μεγάλο βαθμό η Δύση θέτει αιώνες τώρα ως προϋπόθεση για την «πρόοδο» προς έναν επίγειο Παράδεισο την κάθαρση από τις «αμαρτίες». Έτσι η όλη διαδικασία γίνεται πρωτίστως ή και αποκλειστικά τιμωρητική απαιτώντας από τους «πεπτωκότας» να εξιλεωθούν μέσα από το καθαρτήριο της εξοντωτικής ποινής. Δεν είναι τυχαίο που πολλές σχολές διανόησης στη Δύση και ιδεολογίες, αρχής γενομένης από τον Καθολικό Σχολαστικισμό, απαιτούν τον δια «πυράς» αφανισμό των «αμαρτωλών» ετέρων χάριν ενός καθαρού επίγειου ή μεταφυσικού «Παραδείσου». Όσο περισσότερο θυμός ενάντια στους αμαρτωλούς, όσο περισσότερο μίσος, τόσο το καλύτερο αφού έτσι η τιμωρία θα είναι σκληρότερη και η κάθαρση βαθύτερη. Πρέπει να καθαρίσουμε τον κόσμο από τους κακομούτσουνους (παρεπιπτόντως πάντα  οι κακ...

«Δική σου δουλειά είναι να λειτουργήσεις ως χέρι, ως όργανο που θα επιτρέψει να φανερωθεί η ζωή της πέτρας»

Βρίσκεις μια πέτρα, αναιτίως μάλλον υπάρχουσα στα τραχειά βουνά ή στες ωραίες ακτές των αιωνίων θαλασσών, και την επιλέγεις. Αυτή είναι η πρώτη και θεμελιώδης πράξη επάνω στην οποία στηρίζεις την τέχνη σου. Επιλέγεις σχεδόν τυχαίως μια πέτρα χωρίς να ψάχνεις κάτι συγκεκριμένο. Ίσως σε τράβηξε επάνω της κάτι, ίσως όμως και τίποτα. Βρέθηκε στο δρόμο σου, σκόνταψες επάνω της, μπορεί να παρεμπόδισε κιόλας το βήμα σου. Εκκινείς λοιπόν από μιά τυχαία σχεδόν επιλογή και αποφασίζεις να γίνεις κάτι μαζί με το αντικείμενο που επέλεξες. Το ζήτημα, εν πάσει περιπτώσει, είναι πως βρήκες μια πέτρα και την επήρες σπίτι σου, όπου όταν φτάσεις και την τοποθετήσεις επάνω σε ένα τραπέζι χωρίς άλλα αντικείμενα αντιλαμβάνεσαι πως η πέτρα είναι σημαντική. Έχει ίδιον σχήμα που ζητά αμέσως να βρεί τη θέση...

«Κοιμήθηκε για να μας αφήσει χώρο και χρόνο ελεύθερα να μεγαλώσουμε, να πλατύνουμε κι εμείς, να ανοίξουμε φτερά της σκέψης και της καρδιάς για να τον συναντήσουμε στην χώρα της ωραιότητας που έζησε και ζει»

Υπάρχουν άνθρωποι που σκάφτονται ελεύθερα, που αισθάνονται πλατιά και νοιώθουν βαθιά και έχουν ακόμα την ικανότητα και το χάρισμα ελλόγως και μαστορικά να δημιουργούν πράγματα, τραγούδια μουσικές, εικαστικά αντικείμενα, τέχνης έργα για την κοινότητα, για την εκκλησία του δήμου. Υπάρχουν άνθρωποι που γίνονται , προσπερνώντας, δεμένοι πισθάγκωνα στο κατάρτι ενός ωραίου οράματος, τις σειρήνες της ιδιωτείας,  δημιουργοί και το έργο τους αποβαίνει οικουμενικό και αιώνιο γιατί είναι συνδεδεμένο λειτουργικά με τη ζωή και την συνέχεια της. Σαν σήμερα κοιμήθηκε ένας σπουδαίος έλληνας οικουμενικός δημιουργός. Κοιμήθηκε αλλά δεν πέθανε. Κοιμήθηκε για να μας αφήσει χώρο και χρόνο ελεύθερα να μεγαλώσουμε, να πλατύνουμε κι εμείς, να ανοίξουμε φτερά της σκέψης και της καρδιάς  για να τον συναντήσουμε...

«...ο Ουρανός, δηλαδή, το άκτιστο, ο Λόγος του Θεού, κατέρχεται ήσυχα ειρηνικά σεμνά και ανέρχεται πάλι παίρνοντας μαζί του για πάντα το κτιστό, το γήινο, το ανθρώπινο»

Εικοσιεννέα  Μαΐου.  Μνήμη της άλωσης της Πόλης και ο νους ρωτά και απορεί. Πάντα απορούσα τί ήταν αυτό που έκανε την άλωση αυτή φοβερή και τις συνέπειες της θλιβερές για ολη την ανθρωπότητα. Τί χάθηκε με την πτώση αυτή; Χάθηκαν μονάχα χώματα, ισχύς πλούτος κτίσματα ή μήπως κάτι λιγότερο χειροπιαστό αλλά περισσότερο ουσιαστικό; Χάθηκε μήπως ένας πολιτισμός, ένας ολόκληρος τρόπος να πλάθει κανείς την ύλη και να ανασυστήνει τον κόσμο, να τον ξανακαινουργιώνει ζυμωμένο με το όραμα μιας ζωής κοινωνίας; Απορούσα μέχρι που επισκέφτηκα την Πόλη και μπήκα στην Αγία Σοφιά. Τότε θαρρώ πως κατάλαβα. Θαρρώ… Η Επίσκεψη Δειλά δειλά εισήλθαμε. Κόσμος πολύς, διάφορος. Φωτογραφίες μουρμουρητά, η επαγγελματική φλυαρία των τσιτσερόνι. Κι ένας κόσμος να προβάλλει έξαφνα από εκεί που δεν το προσμένει...

«Είναι δύσκολο να ζεις σε μια χώρα όπου πρέπει να «πουλάς» ό,τι είναι τη μόδας για να μπορείς να επιπλεύσεις και να φοβάσαι να μιλάς ελεύθερα για όσα αγαπάς και πιστεύεις»

Δύσκολο να ζεις με φόβο. Να ζεις με φόβο σε ΄να τόπο στον οποίο η κοινωνία δεν σου επιτρέπει να ζεις με το αληθινό σου πρόσωπο και να φανερώνεις σε ποιο Θεό πιστεύεις ή δεν πιστεύεις, τί πολιτικές απόψεις έχεις τη συγκεκριμένη χρονική συγκυρία, ποιες είναι οι αισθητικές σου προτιμήσεις-μη νομίζετε πως υπερβάλλω- ποιος είναι ο σεξουαλικός προσανατολισμός  σου, ποια τα όνειρά σου για τη ζωή. Είναι δύσκολο να ζεις σε μια χώρα όπου πρέπει να «πουλάς» ό,τι είναι τη μόδας για να μπορείς να επιπλεύσεις και να φοβάσαι να μιλάς ελεύθερα για όσα αγαπάς και πιστεύεις. Δύσκολο να ζεις με φόβο και χωρίς τη χαρά της ελευθερίας, να μη μπορείς δηλαδή να πηγαίνεις εκεί πού θέλει η καρδιά σου, αλλά να κρύβεσαι πάντα πίσω από ιδεολογήματα της μόδας και να προσποιείσαι δείχνοντας μια ταυτότητα που δεν π...

«Κάθε εικόνα που γίνεται με ελεύθερο χέρι και δεν είναι αντιγραφή αλλά γραφή είναι πέραν των άλλων ένα μοναδικό ποιητικό γεγονός...»

Οι εικόνες της Ορθόδοξης Εκκλησίας είναι αναπόσπαστο  μέρος της παράδοσης της και έχουν μεγάλη σημασία και πολλαπλή λειτουργία μέσα στο σώμα της Εκκλησίας. Η Εκκλησία συνέχισε μέσα στους αιώνες την παράδοση του Ελληνισμού πού πάντοτε κατανοούσε την  τέχνη ως δημόσιο γεγονός με λειτουργία μόρφωσης της αίσθησης και της συνείδησης της εκκλησίας του Δήμου. Η οριστική διαμόρφωση της τέχνης των εικόνων έγινε μετά την Εικονοναχία αφού τότε διατυπώθηκε σαφώς και εναργώς τί είναι η εικόνα, τί το εικονιζόμενο και πώς ο εξεικονισμός σχετίζεται με το εικονιζόμενο υποκείμενο. Εμμέσως ορίστηκε και ο ρόλος της τεχνοτροπίας καθώς και ο ρόλος του ζωγράφου. Σύμφωνα με την διατύπωση των Πατέρων της Εκκλησίας, που έγινε αποδεκτή από την Ζ?Οικουμενική Σύνοδο,  η εικόνα είναι η εξωτερική μορφή της υποστάσεως ...

Το πρόβλημα της ύλης και της εικονογράφησης του Βιβλίου της Γ΄ Τάξεως του Δημοτικού, το έχουν όλα τα σχολικά Βιβλία των Θρησκευτικών και αυτή είναι η βασική αιτία που ακυρώθηκαν από το ΣτΕ

Στην προεκλογική επικαιρότητα αναδείχτηκε εμφαντικά μέσα από την εικονογράφηση του Βιβλίου  Θρησκευτικών της Γ΄ Δημοτικού, το πρόβλημα που έχει δημιουργηθεί στο μάθημα των Θρησκευτικών μέσα από τις μεθοδεύσεις συγκεκριμένων προσώπων του πολιτικού, θεολογικού και εκκλησιαστικού χώρου, τα οποία διαχειρίζονται, επί μακρόν χρόνο, το θέμα της επιλογής της σχολικής ύλης του μαθήματος και, γενικά, τα θέματα της Ορθόδοξης Χριστιανικής Αγωγής σύμφωνα με τη δική τους προσωπική ή ιδεολογική αντίληψη,  χωρίς να λαμβάνουν υπόψη τους την παιδαγωγική επιστήμη, την ορθόδοξη  θεολογία και τις συνταγματικές επιταγές. Ειδικότερα αναφέρουμε ότι τα σημερινά Βιβλία των Θρησκευτικών που είναι αντισυνταγματικά μη θεολογικά και μη παιδαγωγικά, διδάσκονται από το 2016 επί ΣΥΡΙΖΑ, στο σχολείο, εγκρίθηκαν και δ...

Καλό ταξίδι παππού. Θα ‘χω το νου μου για τον ταχυδρόμο σου…

Ο παππούς μου ήταν φυσικός. Ήταν και 96 χρονών. Όταν τον ρωτούσαν πόσων χρονών είναι απαντούσε «χοντρικά… λίγο πριν πεθάνω». Το καλύτερο είναι ότι χαμογελούσε όταν το ‘λεγε. Γνήσια, όχι μ’ αυτό το χαμόγελο-μορφασμό-κάλυμμα τρόμου. Ο παππούς μου χώρισε από τη γιαγιά μου όταν ήταν 75 χρονών. Όχι γιατί βρήκε γκόμενα αυτός. Όχι επειδή βρήκε γκόμενο η γιαγιά. Χώρισε γιατί δεν ήθελε να πηγαίνει εκδρομές σε μοναστήρια μαζί της. Σιχαινόταν επίσης τις φίλες της, που αφού γλεντοκόπησαν με συζύγους και εραστές στις Μυκόνους και τα Καζίνα της Ευρώπης, αποφάσισαν να κάνουν πλέον Πάσχα στον πανάγιο τάφο μόνο και μόνο γιατί φοβήθηκαν ότι έχουν πάρει την άγουσα για τον δικό τους τον τάφο. «Αυτές παιδί μου είναι συνηθισμένες να τα ρυθμίζουν όλα ζητώντας ρουσφέτια από τους βουλευτάδες τους», μου είπε τό...

Οι μεγαλύτεροι προβληματισμοί του για το μέλλον της τεχνητής νοημοσύνης και της ανθρωπότητας.

Σοβαρές ανησυχίες σχετικά με τους «καρπούς» της δουλειάς του στην τεχνητή νοημοσύνη (Α.Ι) έχει ο Τζέφρι Χίντον, βραβευμένος επιστήμονας υπολογιστών, γνωστός και ως «νονός της τεχνητής νοημοσύνης».  Ο Χίντον ήταν ένας εκ των πρωτοπόρων στις τεχνολογίες τεχνητής νοημοσύνης που είναι κρίσιμης σημασίας για μια νέα γενιά εξαιρετικά ικανών chatbots, όπως το ευρέως γνωστό ChatGPT. Ωστόσο πρόσφατα εξέφρασε σοβαρές ανησυχίες σε συνεντεύξεις του όσον αφορά στην ανεξέλεγκτη ανάπτυξη της τεχνητής νοημοσύνης και τους κινδύνους που θα μπορούσε να συνεπάγεται για την ανθρωπότητα. «Ξαφνικά άλλαξα άποψη σχετικά με το αν αυτά τα πράγματα θα γίνουν πιο έξυπνα από εμάς» είπε σε συνέντευξή του στο ΜΙΤ Technology Review. «Νομίζω πως είναι πολύ κοντά σε αυτό τώρα και θα είναι πολύ πιο έξυπνα από εμάς στο μ...

«Όταν ανατέλλει συννεφιά, το φως του ήλιου..., έρχεται να χαϊδέψει, να θωπεύσει τις όψεις των πλασμάτων και των πραγμάτων κι όχι να τις ελέγξει και να τις ανατάμει»

Υπάρχουν μέρες στις οποίες αδυνατώ να αντισταθώ  που με γοητεύουν σφοδρώς οι αναλογίες. Τότε, όταν αυτό συμβαίνει, παραδίνομαι  κι ακολουθώ και κοιτάζω τον κόσμο γύρω μου τρυφερώς εταστικά αναζητώντας αναλογίες του έρωτα και της ζωής επάνω στα φαινόμενα και στα πράγματα. Τις μέρες με συννεφιά, ανεξήγητα κι αδικαιολόγητα, η διάθεσή μου αυτή αυξάνεται και θεριεύει. Οι πολλοί των ανθρώπων δεν αγαπούν τη συννεφιά, προτιμούν τις λιακάδες και τις επίπεδες και σταθερές καλοκαιρίες. Εγώ προτιμώ τον ερχομό των νεφών αφού αυτό με κάνει να νοιώθω τον κόσμο ελαφρύτερο, λιγότερο επιτηδευμένο και θεατρικό. Και εξηγώ. Ο ήλιος προσπίπτοντας στα πράγματα τα κάνει να είναι διπρόσωπα, να έχουν δύο όψεις, τη φωτισμένη και την αφώτιστη, τη σκοτεινή. Έτσι επεμβαίνει επάνω τους και δημιουργεί έναν εσωτ...

«Αγαπώ τα νοτισμένα μάτια, τις πευκοβελόνες μετά από απαλή βροχή, τους γλάρους να βουτάν στους αφρούς καραβιών που κινούν για πηγεμό»

Να, θα μπορούσα τώρα μεσ΄ το μεθυσμένο από γλύκα και χρώματα βασιλικά δείλι, να αρχίσω να σας μιλώ για τον εμό εαυτό. Να σας έλεγα πως έφτασα ως εδώ, τί με στήριξε στη γη, τί με τίναξε στον αέρα, τί με εμπόδισε να πετάξω. Να σας έλεγα για πληγές που δεν επουλώθηκαν και γιά άλλες που η λησμονιά τις έκρυψε επιμελώς σε δώματα αθέατα κι ανήλιαγα να σαπίσουν. Θα μπορούσα αλλά δεν θάχε  σημασία καμμιά μήτε όφελος κανένα για κανέναν. Έτσι, προτιμώ τώρα που μέλωσε του ήλιου το φως και μακρύναν σα λελέκια των πεύκων και των κυπάρισσων οι σκιές, να σας πω για πράγματα που αγαπώ, για πράγματα αληθινά με σάρκα και οστά, με βάρος και διαστάσεις, με μυρουδιά και γεύση. Πολλά θα μπορούσα να μολογήσω, αλλά θάταν βαρετό θαρρώ. Έτσι στα λίγα εκλεκτά θα αρκεστώ. Αγαπώ τη θάλασσα. Πάνω απ΄ όλα α...

«Η τεχνητή νοημοσύνη έχει ήδη αρχίσει να ξεπερνά το ανθρώπινο μυαλό σε ορισμένους τομείς»

Πρόκειται έναν από τους πιο διακεκριμένου επιστήμονες της πληροφορικής. Ο πρωτοπόρος της τεχνητής νοημοσύνης, που αναγνωρίζεται και ως ο «νονός» της, ανακοίνωσε την παραίτησή του από τη Google, προειδοποιώντας για τους κινδύνους της ανεξέλεγκτης ανάπτυξης της ΑΙ.  Ο Τζέφρι Χίντον, με δύο συνεντεύξεις του στο BBC και τους New York Times, εξέφρασε δημόσια την ανησυχία του τόσο για τη δυναμική των Fake News και της παραπληροφόρησης, όσο και για τις αλλαγές στην αγορά εργασίας και την εν γένει κακόβουλη εκμετάλλευση της τεχνητής νοημοσύνης.  «Παραιτήθηκα ώστε να μπορώ να μιλάω για τους κινδύνους από την AI χωρίς να πρέπει να σκεφτώ με ποιον τρόπο αυτό θα επηρεάσει την Google. Η Google έχει ενεργήσει πολύ υπεύθυνα», έγραψε στο Twitter ο Τζέφρι Χίντον, διαψεύδοντας πως παραιτήθηκε για να...

Πολλοί άνθρωποι με πλησίασαν για να μάθουν κάτι από όσα έμαθα κι εγώ μελετώντας. Πολλοί μάλιστα από αυτούς πρόκοψαν και ως εικαστικοί.

Ξεκίνησα να διαβάζω και να μελετώ την βυζαντινή ζωγραφική στην προσπάθειά μου να μάθω να ζωγραφίζω. Όταν ο δάσκαλός μου π. Συμεών Συμεού με εισήγαγε στην τέχνη των εικόνων στα τέλη της δεκαετίας του 1970 και με έμαθε τα βασικά δεν υπήρχαν στην Ελλάδα σχολές να μάθεις την τέχνη αυτή εκτός από το εργαστήρι της Σχολής Καλών τεχνών όπου δίδασκε ο Κωνσταντίνος Ξυνόπουλος κι όπου η πρόσβαση δεν ήταν εύκολη. Αποφάσισα να αρχίσω να μελετώ μέσα από  βιβλία και να ψάχνω τον λόγο της ζωγραφικής αυτής. Βρήκα κυρίως πληροφορίες γύρω από τεχνικές και υλικά και πολλές θεολογικές ερμηνείες από Έλληνες και ξένους θεωρητικούς των τεχνών ή ιστορικούς τέχνης. Πουθενά σχεδόν όμως δεν βρήκα υλικό που να αναφέρεται στο βυζαντινό ζωγραφικό σύστημα και στην λειτουργία του. Έτσι αποφάσισα να μελετήσω μόνος με...

Για τον Γέροντα σωστή σχέση σ’ ένα ζευγάρι σημαίνει να υπάρχει χρόνος ανάμεσα στους δύο, ώστε να μπορούν από κοινού να βιώνουν καταστάσεις στο σπίτι, στο φαγητό, στην Εκκλησία, στην εκδρομή, στο Μοναστήρι παντού

     Ένας ακόμη Γέροντας του εικοστού αιώνα που έζησε ανάμεσα μας δίνοντας ομολογία πίστεως κι ανακουφίζοντας τις ψυχές πολυάριθμων πιστών που προσέτρεχαν σ’ αυτόν για να βρουν απαντήσεις στα προβλήματα τους ήταν κι ο Αμβρόσιος Λάζαρης.      Γεννήθηκε στις 21 Δεκεμβρίου 1912 στα Λαζαράτα Λευκάδας. Πατέρας του ήταν ο Παναγιώτης Λάζαρης και μητέρα του η Ελουΐζα το γένος Γεωργάκη. Απέκτησαν πέντε παιδιά. Τον Πέτρο, τη Χρυσούλα, το Δημήτριο, το Σπυρίδωνα( το κοσμικό όνομα του Γέροντα) και τη Γεωργία. Ο πατέρας του υπήρξε γενναίος πολεμιστής των Βαλκανικών πολέμων. Κατά την περίοδο 1926-1932 υπηρέτησε ως γραμματοδιδάσκαλος στο δημοτικό σχολείο Ασπρογερακάτων Λευκάδας. Ως χαρακτήρας ήταν πολύ αυστηρός. Η μητέρα του Γέροντα ήταν μια γλυκύτατη μάνα που τη χαρακτήριζε η ηρεμία και η ηπιότητα ...

«Δώστε τα χέρια! Πλησιάστε τις καρδιές! Κλάφτε απ΄αγάπη!»

Σε αυτούς τους δύσκολους καιρούς που διανύουμε έχουμε ορισμένα δυνατά στηρίγματα. Την Ανθρώπινη αλληλεγγύη, την Φύση, τις Τέχνες, την Ποίηση και τα δεδομένα του παρελθόντος για να κρίνουμε με περισσότερη σύνεση. Ειδικότερα η Ποίηση για μας τους Έλληνες είναι ένας τεράστιος πλούτος. Κατά τον Νίκο Καζαντζάκη η Ποίηση είναι το αλάτι που εμποδίζει το κόσμο να σαπίσει, για την  Κική Δημουλά είναι ο πόλεμος στο χρόνο και τη φθορά του, ενώ για τον Νικηφόρο Βρεττάκο είναι σκάφανδρο. Από το ποίημα του Βρεττάκου «Ύμνος στη χαρά» επέλεξα ένα κομμάτι που το θεωρώ αξιόλογο. «Οι καμπάνες χτυπούν! Τελείωσε η νύχτα! Ξημέρωσε έξω! Ακόμα να στο πούν τα δακρυά σου; Ξημέρωσε! Απ΄ τις γρίλιες πηδούν μικρές φωτιές μέσα στο σπίτι! Έξω το φώς-πλησίασε την καρδιά σου, ζητά να πέσει κάπου και να γίνει αίμα,...

Βασικές Αρχές - Ο ρόλος και η θέση του θεατή - Η εικόνα ως θεατρικό δρώμενο

Ο τρόπος σύνθεσης στην Βυζαντινή ζωγραφική και το πώς της οργάνωσης των στοιχείων. Ο ρόλος και η θέση του θεατή - Η εικόνα ως θεατρικό δρώμενο Δείτε την εισαγωγική ομιλία του Γιώργου Κόρδη για το θέμα. ...

«...πόσο όμορφοι ήσαν οι κολασμένοι μέσα στην μοναξιά και στα ποικίλα βάσανά τους. Όμορφοι πολύ όσοι και οι άγιοι που εικονίζονταν δίπλα τους»

Με είπε καλός φίλος πως, με αφορμή την έκθεσή που έκαμα πρόσφατα στην Καλαμάτα της Μεσσηνίας , κάποιος γνωστός του-με φύλαξε από τον πειρασμό και δεν με είπε το όνομά του- αναρωτήθηκε, μάλλον δηκτικά, για τη σχέση που έχουν οι ρεμπέτες με τις αγιογραφίες. Η ιστορία αυτή με θύμισε την ευχάριστη έκπληξη που έλαβα όταν είδα για πρώτη φορά στο Άγιον Όρος στη Μονή  Δοχειαρίου τις σκηνές με τους κολασμένους στην παράσταση της Δευτέρας Παρουσίας του Χριστού στο νάρθηκα του Καθολικού. Η έκπληξή μου προερχόταν  από το πόσο όμορφοι ήσαν οι κολασμένοι μέσα στην μοναξιά και στα ποικίλα βάσανά τους. Όμορφοι πολύ όσοι και οι άγιοι που εικονίζονταν δίπλα τους. Ο δικός μας βλέπεις τρόπος, με τον ίδιο κι απαράλλακτο τρόπο και με το αυτό ύφος ζωγραφίζει αμαρτωλούς και αγίους γιατί τιμά όλη την κτίση...

«Κάθε Κυριακή ακονίζουν τα εκμαγεία των λέξεων/ Γιατί μόλις επιστρέψει από τα ύψη η θεά,/ όποιος προλάβει κάτι από τα δώρα της/ θα βγάλει και αυτή την εβδομάδα»

Οι Κυριακές των ποιητών Δύσκολες οι Κυριακές για τους ποιητές Το λένε οι ίδιοι Μαρτύριο η χαρά που δε μοιράζεται Τα ρούχα τα γιορτινά, τα ζαχαροπλαστεία Ο χρόνος που σταμάτησε -για λίγο- Ο ουρανός πιο λαμπερός, σχεδόν ανέμελος Δύσκολες οι Κυριακές για τους  ποιητές Τους εγκατέλειψε  η Ποίησις Κάνει τη βόλτα της στην αθανασία Φοράει τον βασιλικό στο στήθος και τρέχει Σε λιβάδια μακρινά, ανεβαίνει στον Όλυμπο Για αμβροσία και νέκταρ Θυμάται ότι είναι από το γένος των θεών Από τις πρώτες αστραπές της δημιουργίας Από την άυλη μήτρα του παντός Δύσκολες οι Κυριακές για τους ποιητές Θνητοί ιερουργοί δοξολογούν την απουσία της «Μη κινούντες από το χρέος τους» Κάθε Κυριακή ακονίζουν τα εκμαγεία των λέξεων Γιατί μόλις επιστρέψει από τα ύψη η θεά, όποιος ...

Διάλεξη που δόθηκε το 1975 στο κοινό της Σπάρτης, σε αίθουσα της Πνευματικής Εστίας Σπάρτης επί της κεντρικής πλατείας

Στις 28 Μαρτίου 1969 μεταδόθηκε από το ραδιόφωνο του BBC στο Λονδίνο το μήνυμα του Γεωργίου Σεφέρη κατά της χούντας. Το 1975, τον πρώτο χρόνο μετά την μεταπολίτευση η Πνευματική Εστία Σπάρτης, με πρωτοβουλία του αείμνηστου προέδρου της Νίκου Γεωργιάδη οργάνωσε εκδήλωση προς τιμή του νομπελίστα ποιητή μας όπου ο Δημήτριος Κατσαφάνας ήταν ο κύριος ομιλητής. Ακολουθεί η διάλεξή του:   Κυρίες και Κύριοι, αισθάνομαι την υποχρέωση να Σας ευχαριστήσω, διότι διαθέσατε τον πολύτιμο χρόνο σας να έρθετε στην αποψινή διάλεξη. Ευχαριστώ επίσης το Διοικητικό Συμβούλιο της Πνευματικής Εστίας Σπάρτης για την έμπνευση και την πρωτοβουλία που είχε να τιμήσουμε τον Γιώργο Σεφέρη, τον ποιητή που έκαμε την ιστορική δήλωση κατά της δικτατορίας, τιμώντας έτσι και το βραβείο Νόμπελ. Είναι παρήγορο...

Γράφουν οι: Δημήτριος Νικ. Δασκαλάκης, Δικηγόρος Αθηνών και Ευαγγελία Δασκαλάκη, Mαθήτρια Λυκείου

Έτος 2040. Υπήρχε κάποτε μια χώρα, στην οποία οι πολίτες της απαγορευόταν να κοιτάξουν ψηλά στον ουρανό. Ήταν υποχρεωμένοι να περπατούν συνεχώς με το κεφάλι σκυμμένο, να βλέπουν το βρωμισμένο οδόστρωμα, τα πεταμένα σκουπίδια, τις ακαθαρσίες των ζώων στα πεζοδρόμια.  Όποιον και να ρωτούσες, κανείς δεν ήξερε να σου απαντήσει γιατί απαγορευόταν να κοιτάξεις τον ουρανό. Κάποιοι γεροντότεροι θυμόντουσαν (και αυτοί αμυδρά) ότι όλα είχαν ξεκινήσει από μια υπουργική απόφαση, αλλά και αυτών η μνήμη είχε πλέον ξεθωριάσει, χωρίς να μπορούν να δώσουν περισσότερες πληροφορίες. Είχε περάσει τόσος πολύς καιρός, που οι άνθρωποι περπατούσαν με σκυμμένο το κεφάλι, ώστε οι περισσότεροι είχαν πια εξοικειωθεί και αγαπήσει την καταθλιπτική και μονότονη συμπεριφορά τους, με την οποία είχαν πλέον συμβιβαστεί ...

«Και δεν τα έφτασες όχι γιατί είσουνα δειλός, ή ανίσχυρος, ή αδύναμος αλλά γιατί πόθησες το απόλυτο και το για τους βροτούς ανέφικτο»

Κάπου διάβασα πως ρωτήσανε τον μεγάλο Μίκη για τη διαφορά ανάμεσα στο λαϊκό και στο ελαφρό τραγούδι. Κι εκείνος με τη λαϊκή σοφία του την ελληνική είπε πως τα λαϊκά τραγούδια σε κάνουν να θυμάσαι ενώ τα ελαφριά σε κάνουν να ξεχνιέσαι. Κι αυτό που θυμάσαι είναι κυρίως μνήμες πονεμένες και νταλκάδες βαρείς και όνειρα ανεκπλήρωτα και χαμένες αγάπες και προδοσίες απρόσμενες και ταξίδια αταξίδευτα και όλα όσα δεν έφτασες. Γιατί ο εαυτός είναι κυρίως όσα δεν έφτασε. Όσα πόθησε και όσα δεν έφτασε κι όχι όσα κατάφερε. Εκείνα ήσαν τα εύκολα και μάλλον δεν μετράνε πολύ. Αυτά που μετράνε, αυτά που σε μετράνε είναι όσα πεθύμησες πολύ και τεντώθηκες όσο δεν γίνεται άλλο να φτάσεις και δεν έφτασες ποτέ. Και δεν τα έφτασες όχι γιατί  είσουνα δειλός, ή ανίσχυρος, ή αδύναμος αλλά γιατί πόθησες το α...

«Δεν είναι τυχαίο οτι οι αρχαίοι προγονοί μας θεωρούσαν την σπάταλη (τρυφηλή) ζωή ως δουλεία»

Δέχομαι ότι οι μέρες που ζούμε τα τελευταία χρόνια, κουβαλάνε πολύ πόνο, αβεβαιότητες και έλλειψη κοινωνικών επαφών. Μείναμε μόνοι μας χωρίς να το επιλέξουμε. Για τους μεγαλύτερους, η σκέψη γυρίζει πίσω στο παρελθόν για να πάρει σοφία και να βρεί λύσεις με λιγότερο κόστος από κάθε άποψη. Άν ζούσαν οι γονείς  ή οι παππούδες μας θα υποστήριζαν πως τα παρόντα προβλήματα είναι λίγα μπροστά σε αυτά που αντιμετώπισαν οι ίδιοι και πως στερήθηκαν πολλά πράγματα για να δημιουργήσουν οικογένειες, να φτιάξουν τα σπίτια τους και να βοηθήσουν τα παιδιά τους να γίνουν δυνατά και αυτοδύναμα. Οι περισσότεροι ζήσαν απλά και κάνανε οικονομίες για να βελτιώσουν το βιοτικό τους επίπεδο και να αντιμετωπίσουν τα απρόβλεπτα. Μήπως όμως και η παρατηρηθείσα υπερκατανάλωση «στα πριν τη κρίση χρόνια» και οι σπ...

Παραδείγματα από τη συσσωρευμένη πείρα του παρελθόντος

Συνέχεια από το προηγούμενο... https://www.spartorama.gr/articles/60485-fusiko-na-mas-aggizei-to-pio-anthropino-apo-ton-dimitri-ga-katsafana/                                     -Β-   Ο Μολιέρος, ο μεγάλος συγγραφέας του νεώτερου θεάτρου και ιδιαίτερα της κωμωδίας, είχε καλέσει φίλους του σε δείπνο, στο σπίτι του. Αλλά ήπιαν πολύ και μέθυσαν. Μεθυσμένοι αποφάσισαν να πάνε στον ποταμό και να πνιγούν όλοι μαζί. Και πράγματι, μέσα στη νύχτα όρμησαν όλοι τους και έπεσαν στον ποταμό. Κάποιοι χωρικοί και υπηρέτες τούς αντιλήφθηκαν, τρέχουν και τους βρίσκουν. Οργισμένοι εκείνοι, μέσα από τον ποταμό, τους απειλούν. Κατά καλή τύχη έφτασε και ο συμποσίαρχος, ο Μολιέρος, και μαθαίνει ότι, κουρασμένοι από τα δεινά του κόσμου τούτου, θεώρησαν καλό να πάνε στον άλλον. Έχετε δίκιο, τους λέει ...

Παραδείγματα από τη συσσωρευμένη πείρα του παρελθόντος

Αναρωτιέμαι γιατί, σε τέτοια ηλικία, γράφω. Για να δώσω μήπως συμβουλές, υποθήκες; Μα ποιοι; Ποιοι μας ακούνε; Όλοι τρέχουν με τη φωνή στα χείλη: «δεν προλαβαίνω!». Στην εποχή μας υπάρχει ζήτημα εξοικονόμησης χρόνου. Στις αρχές κιόλας του 21ου αιώνα, η ζωή μπήκε σε μια μόνιμη επιτάχυνση άγχους. Μονόδρομος η τεχνολογική «πρόοδος». Η μηχανή είναι βιαστική. Έχει τη δική της ηθική. Δουλεύει για να δημιουργήσει καινούργιες ανάγκες. Η αργή παραγωγή είναι ακριβή, δεν είναι εμπορεύσιμη. Εμπορεύσιμη είναι η γρήγορη παραγωγή. Η τιμωρία ήδη ήρθε: διώχνει τον άνθρωπο, τον ξερριζώνει. Εκκρίνει τον δικό της μύθο, τον μηδενισμό. Πέρα από την αναμφισβήτητα θετική της προσφορά στην ανθρωπότητα, είναι πια φανερό πως η τεχνολογία δεν φτειάχτηκε για τον άνθρωπο, αλλά ο άνθρωπος για την τεχνολογία. Μοναξ...

«...χαιρετίζουσα το αχανές, ικετεύουσα το άπειρον, παιδική, άκακος, ελισσομένη, φωνή παρθένου μοιρολογούσης, μινύρισμα πτηνού χειμαζομένου, λαχταρούντος την επάνοδον του έαρος.»

Ημέρες χαράς κι ελπίδας που είναι εθυμήθηκα τον ξεπεσμένο δερβίση πλασμένο από τη φαντασία και της καρδιάς τις αγάπες του Κυρ Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη. Κι έπιασα εψές, πριν φύγει ο παλιός χρόνος, στην ανατολή του νέου έτους κι εζωγράφισα ξανά τον Δερβίση εκείνης της «πεπρωμένης νύχτας» όπου κατέφυγε εις την σκοτεινήν σήραγγα και έπαιξε το νάϊ του με τρόπο που μονάχα οι καρδιές των πονεμένων, των ξένων και των απόκληρων του κόσμου ετούτου μπορούν να φτάσουν. Και διάβασα ξανά ως «ευαγγελική περικοπή» το διήγημα και εστάθηκα στην περιγραφή του παιξίματος και του μουσικού ηχοχρώματος του ταπεινού οργάνου από τον μεγάλο Σκιαθίτη και εδάκρυσα ξανά για πολλοστή φορά για πολλά. Και μάλλον για τους μόνους, τους απόκληρους, τους ξένους του κόσμου μας, για την ευσπλαχνία και την αγάπη του λογοτέ...

Κι εκείνος σαστισμένος πρόλαβε να μου πει «εγώ στην Αθήνα πήγα για να δω την κοπέλα μου» και κομπιάζοντας συμπλήρωσε «δεν ήξερα …»

Oι περίπατοι και τα αξιοθέατα που σου προσφέρει η Αθήνα είναι δελεαστικά, ειδικά τις Κυριακές με τα καταστήματα κλειστά και την αραιή κίνηση των τροχοφόρων στους δρόμους. Η διαδρομή μου ξεκινά πολύ πρωί από τον Άγιο Γεώργιο Κυψέλης· με τα πόδια η Πατησίων έως την Ομόνοια· από εκεί με το μετρό στο Μουσείο της Ακρόπολης· με τα πόδια δια της Διονυσίου Αρεοπαγίτου και της συνέχειάς της Αποστόλου Παύλου και Ερμού στον Κεραμεικό κι από εκεί δια της Πειραιώς στο Μουσείο Μπενάκη. Εναλλακτική, με το μετρό από την Ακρόπολη στον Κεραμεικό. Αλλά πώς χάνεις τον καλύτερο πεζόδρομο του κόσμου; Του κόσμου· αρκεί να σκεφτεί κανείς μόνο την Ακρόπολη, την Αρχαία Αγορά, τον ναό του Ηφαίστου (Θησείο) και τον Κεραμεικό.  Τη διαδρομή την επαναλαμβάνω όσο πιο συχνά μπορώ και κάθε φορά με εκπλήσσει. Μετά από λ...

«Κάθε μέρα τα πρωινά κοιτάζω με ευλάβεια τον άδειο ουρανό, τα δέντρα θωρώ με τρυφερότητα, χαϊδεύω τακτικά τα αγριολούλουδα, ακούω προσεκτικά τις φωνές των ποταμών και αφήνομαι να θωπεύσουν την ακοή μου οι ξέγνοιαστες φωνίτσες των πετεινών του ουρανού»

Συχνά περνούν μέρες που δεν βλέπω άνθρωπο, περνούν ημέρες που δεν επιδιώκω να δω άνθρωπο ούτε να  ομιλήσω μαζί του. ΟΙ μέρες κυλούν ήσυχα κι απλά. Φροντίζω όμως τα λίγα πράγματα που βρίσκονται αναιτίως κοντά μου. Προσπαθώ να μην τα πληγώσω και περιμένω να έρθει το σούρουπο να ησυχάσω κι εγώ, να ξαπλώσω να ξεκουραστώ από όσα έκαμα στην διάρκεια μιας μέρας. Έτσι περνά η ζωή. Χωρίς σπουδαία επιτεύγματα, χωρίς τίποτα το ιδιαίτερο, χωρίς κατορθώματα και συμβολές τρανταχτές και ξακουστές στον ανθρώπινο πολιτισμό. Για όλα ετούτα όμως οι φίλοι μου με έχουν για τιποτένιο, για  χαμένο κορμί όπου τίποτα σημαντικό δεν έκανα στην ζωή μου, ούτε τα στοιχειώδη δεν πέτυχα, ούτε τα βασικά. Χωρίς λόγο, με λένε,  βίωσα λαθραίως την ζωή διήλθα ματαίως πηαίνοντας προς την κοινή μοίρα, τον θάνατο. Αν όμω...

«Ο Κόντογλου..., πάλεψε να μπορεί να έχει τον δικό του τρόπο που να πατά επάνω στην ελληνική - βυζαντινή του κληρονομιά η οποία γι΄ αυτόν δεν υστερεί σε τίποτα από τις κατακτήσεις του δυτικού τρόπου»

Αρκετός στις μέρες μας, δυστυχώς επετειακά λόγω της μνήμης της συμφοράς του 1922, ο λόγος για το έργο του Φώτη Κόντογλου του Αϊβαλιώτη μαΐστορα που τάχτηκε να «αναστήσει»  τη λεγόμενη  «βυζαντινή» ζωγραφική και το πέτυχε με κόπο και πόνο πολύ και με κόστος μεγάλο. Πολλές και οι αποτιμήσεις και οι ερμηνείες για το έργο του και την σημασία του. Οι περισσότερες, φοβούμαι,  πολλά βολικές και συμφέρουσες και σχεδόν πάντα αγνοούσες τα ίδια τα λόγια του Κόντογλου ο οποίος, δυστυχώς ή ευτυχώς για εμάς,  ήτανε και γραφιάς και έγραφε και εξηγούσε και ο ίδιος τί έκανε και γιατί το έκαμε. Πολλοί τον κατατάσσουν πολύ εύκολα   στο ευρύτερο κίνημα της επιδίωξης της ελληνικότητας των πρώτων δεκαετιών του 20ου αι. κι άλλοι τον ερμηνεύουν ως μοντέρνο ζωγράφο που ήταν δήθεν  εκφραστής στον ελλαδικό χώρ...

«Η Ζωή και η Φύση, με χίλιους τρόπους, μας μηνούν ότι ο θάνατος δεν είναι τέλος αλλά αρχή»

Τα φύλλα και το κυκλάμινο Μέσα από τον θάνατο των φύλλων του φθινοπώρου ξεπήδησε η ανάσταση του κυκλάμινου. Η Ζωή και η Φύση, με χίλιους τρόπους, μας μηνούν ότι ο θάνατος δεν είναι τέλος αλλά αρχή.   4-11-2022 ΦΑΕΘΩΝ ...

«Η σκοτεινή πλευρά του ανθρώπου προβάλλεται διαρκώς και με ένταση, το αποτρόπαιο γίνεται κομμάτι ανελέητης ειδησεογραφίας, η εξοικείωση με το αδιανόητο εξελίσσεται σε κυνισμό και θωράκιση»

Η εποχή μας, με όλες τις ισχυρές αντιφάσεις της, προάγει τον αυτοπροσδιορισμό ως βασική επιλογή. Αν σταθεί κανείς στο πώς βιωνόταν η αντίληψη του κόσμου το 1980, π.χ., και πώς βιώνεται σήμερα, μπορεί να εντοπίσει δύο βασικές διαφορές. Οι σημερινές κοινωνίες είναι άθροισμα πολλαπλών ταυτοτήτων και το άτομο είναι ένα σύμπαν αυτόνομο μέσα σε αυτήν την κατακερματισμένη κοινωνική και πολιτική συνθήκη. Ο πόλεμος των ταυτοτήτων είναι παντού. Σε επίπεδο κρατικής οντότητας, σε επίπεδο τοπικής κοινότητας και σε επίπεδο ατομικής επινόησης του εαυτού.  Η κοινωνική ταυτότητα του εαυτού αποκτά σταδιακά την ιερότητα που είχαν σε άλλες εποχές συστήματα κοινωνικής συνοχής και συλλογικής διασύνδεσης, όπως η εκπαίδευση, η θρησκεία ή η γειτονιά. Μεγαλώνουμε με δικαιώματα αλλά ουσιαστικά ολοένα και πιο μόν...

Ο Ελληνικός ρυθμός προϋποθέτει την κατάργηση ή υπέρβαση της συμμετρίας και συνεπώς της ισορροπίας πράγμα που συνεπάγεται την δημιουργία μιας αέναης κατάστασης ταυτόχρονης κινήσεως και σταθερότητας.

Η βυζαντινή ζωγραφική, ως συνέχεια της ελληνικής εικαστικής παράδοσης, είναι γραφή, κι όχι αναπαράσταση. Δεν στοχεύει να αναπαραστήσει όσα φαίνονται γύρω μας με τρόπο εξωτερικό. Όσο κι αν  μιμείται, λιγότερο ή  περισσότερο, το φαινόμενο,  στην πραγματικότητα και κατ΄ ουσίαν η δομή της υπαγορεύεται από τη λογική της γραφής.  Είναι η παράθεση οπτικών μορφών επάνω σε μια επιφάνεια με στόχο να σχηματιστεί μια «πληροφορία» που απευθύνεται στον θεατή, σε κάθε θεατή. Η σύνθεση των οπτικών αυτών στοιχείων γίνεται «ελεύθερα» και δεν περιορίζεται από τον τρόπο που αυτές οι μορφές υπάρχουν στην «φαινομενική φύση». Η σύνθεση ακολουθεί την ρυθμική αγωγή και εντός της εικαστικής μορφής αλλά και ως προς τον θεατή. Διότι η εικαστική μορφή, όπως και κάθετι τι ελληνικό δημιούργημα δεν είναι ποτέ μονοδιάστ...

«Τα δένδρα αντιμετωπίζονται από πάρα πολλούς ως παρείσακτα και ενοχλητικά. Στο όνομα της ανάπλασης δρόμων, πόλεων, πλατειών, δεν διστάζουν να τα κατακρεουργήσουν, με μίσος θα έλεγες, και να τα ακυρώσουν»

Τί φταίει άραγε και ο κόσμος γύρω μου μικραίνει ασταμάτητα; Γιατί γίνεται γκρίζος και λυπηρός; Γιατί δεν μπορώ να χαρώ, αφού δεν με απασχολεί κάτι πολύ σοβαρό; Γιατί δεν μπορώ να ερωτευτώ τη ζωή; Μια πιθανή απάντηση σε αυτά τα ερωτήματα θα ήταν ότι ο κόσμος σιωπηλά και αθόρυβα, σχεδόν ύπουλα μεταλλάχτηκε από φυσικός σε αφύσικος. Έγινε τεχνητός, δομημένος μέσα σε καλούπια, σχήματα, ρυθμούς αρρυθμίας, που δεν φαίνεται να έχουν καμία σχέση με τις πραγματικές ανάγκες του ανθρώπου. Στο όνομα της ευκολίας, της άμεσης διεκπεραίωσης και του άμετρου πλουτισμού θυσιάστηκε το αυθόρμητο, το πρωτογενές  και το τυχαίο. Θυσιάστηκε το φυσικό. Ουσιαστικά έπαψε να λειτουργεί σε όλα τα επίπεδα η παραγωγή δημιουργικής αυθεντικής  σκέψης. Τα περισσότερα ερεθίσματα προσκρούουν σε τείχη στεγανά που «χωρίς πε...

Γράφει ο Βασίλης Χατζηϊακώβου

Θυμάμαι ότι ο Τόμας Μαν έγραφε πως χρειάζονται τρεις γενιές τουλάχιστον στην συνειδητή ιστορία μιας οικογένειας για να βγει μια σημαντική πνευματική ή καλλιτεχνική μορφή. Ο αριθμός τρία συμπυκνώνει την συμβολικότητα του τροχού του Χρόνου (regnabo, regno, regnavi) και και συνάμα αυτή της αυτό-εμπεριεχόμενης αιωνιότητας. Στις περισσότερες περιπτώσεις χρειάζονται πολύ περισσότερες γενιές, έτσι μου φαίνεται, για να γευτούμε τέτοιους καρπούς. Ο ευπατρίδης και δεινός σκαπανέας της ιστορίας της φιλοσοφίας Λίνος Μπενάκης . Ο ευπατρίδης λόγιος είναι είδος υπό εξαφάνιση, όχι επειδή δεν υπάρχουν ευπατρίδες ή λόγιοι, αλλά επειδή η σύμπτωση των δύο ιδιοτήτων στο ίδιο άτομο γίνεται ολοένα και σπανιότερη. Ο Λίνος Μπενάκης, αν και γερμανοτραφής και όχι αγγλοτραφής, ανήκε στην παράδοση όχι του επαγγελμ...

«Κάνε Κύριε να διέλθω αεράκι ήσυχο ανάμεσα στους ανθρώπους και σήμερα εγώ. Να χαϊδέψω πονεμένες ψυχές, τσακισμένα ν΄ αλαφρώσω απ΄ τη βέβηλη μοναξιά κορμιά.»

Ξημέρωσε ήλιο, διαβατάρικα σύννεφα,  διάφανες μισοτελειωμένες λύπες, ολόκληρες κεκραμένες χαρές, ανέμελα ελπίδα παιδιά, όνειρα απλήρωτα και άλλα πεπληρωμένα, ανθρώπους ιπτάμενους σε έβδομο ουρανό, ανθρώπους  σκυμμένους σε ανάγκη φρικτή. Ξημέρωσε όπως κάθε μέρα μια προσευχή.  Κάνε Κύριε να διέλθω αεράκι ήσυχο ανάμεσα στους ανθρώπους και σήμερα εγώ. Να χαϊδέψω πονεμένες ψυχές, τσακισμένα ν΄ αλαφρώσω απ΄ τη βέβηλη μοναξιά κορμιά. Δώσε Κύριε νάχω δύναμη ικανή  να μην δω τον κόσμο  εταστικά.   Πταίσματα και ασχήμιες του κόσμου να σκεπάσω με θωπευτική ματιά, να συγχωρήσω με «λερωμένους» και «καθαρούς». Κάνε Κύριε κανένα να μη διακρίνω, από κανένα να μη διακριθώ.  Σκυμμένος στο τάμα της ζωής, κάνε Κύριε, τη μέρα να πορευτώ  φέροντας αγόγγυστα αλλότρια  βάρη, κερνώντας, κι ας μην την κατ...

Υπάρχουν μέρες δύσκολες που πρέπει να χάσεις την ψυχή σου για να την βρείς. Κι αυτό θέλει κουράγιο.

«Ος γαρ αν θέλη την ψυχήν αυτού σώσαι, απολέσει αυτήν? ος δ’ αν απολέση την ψυχήν αυτού ένεκεν εμού, ευρήσει αυτήν». Ματθ, 16,25. Υπάρχουν μέρες δύσκολες για όσους ζωγραφίζουν. Συνήθως όλες οι μέρες είναι δύσκολες . Σε μια κανονική μέρα ξυπνάς με χέρια αδειανά, με μάτια τυφλά, τσακισμένες αισθήσεις. Προσδοκάς κάτι απροσδιόριστο, θέλεις να δραπετεύσεις από παντού, να είσαι κάπου αλλού. Δεν ξέρεις καν πού είναι αυτό. Δε θέλεις να φτιάξεις τίποτα. Είσαι φτωχός και δεν σ? αρέσει αυτό. Τρομάζεις και πονάς με την απόσταση που σε χωρίζει από τους κανονικούς ανθρώπους, εκείνους με τον βέβαιο εαυτό, με τα σαφή περιγράμματα, τα κοφτερά όρια. Υπάρχουν μέρες δύσκολες που πρέπει να χάσεις την ψυχή σου για να την βρείς. Κι αυτό θέλει κουράγιο. Τις μέρες αυτές κάθισε σεμνά στο τραπέζι σου και σύρ...

Κυρία Σοφία, αγαπημένη μας «Γιαγιά», σ’ ευχαριστούμε για ό,τι μας έδωσες. Ας είναι η ψυχούλα σου αναπαυμένη και η θύμησή σου παντοτινή

Σοφία Γρηγοριάδου Η κυρία Σοφία, η Καθηγήτρια *Χρέος ιερό έχουμε να θυμόμαστε τους ανθρώπους που έχουν φύγει από τη ζωή, ιδιαίτερα εκείνους, που στα ευαίσθητα και τρυφερά παιδικά μας χρόνια βρέθηκαν δίπλα μας, μας κράτησαν απ’ το χέρι για να μάθουμε να περπατάμε στη ζωή και μας έδωσαν αγάπη και γνώση σαν απόθεμα για το ταξίδι. Ένας απ’ αυτούς τους ανθρώπους υπήρξε και η κ. Σοφία Γρηγοριάδου, η Φιλόλογος Καθηγήτριά μας, κάποτε, στο Γυμνάσιο Αρρένων Σπάρτης. Αυτό το μικρό αφιέρωμα στη μνήμη της, δεν είναι άλλο από ένα ελάχιστο «Χρέος» κι ένα μεγάλο «Ευχαριστώ». Και είναι η Αγάπη εκείνη, που τα ’φερε έτσι ώστε να συναντηθούν στο μικρό αυτό αφιέρωμα τρεις άνθρωποι διαφορετικών ηλικιών και με διαφορετική σχέση ζωής με την κ. Σοφία Γρηγοριάδου: ο Βαγγέλης Μητράκος, μαθητής της. ο Β...

«Ακόμα κι εκείνο που από τη φύση του αγαπά τους αδύναμους και τους φτωχούς, μάκρυνε και χάθηκε αφήνοντας τον μόνο, παγωμένο μ΄ ένα παράπονο πικρό στα χείλη όπου έφτασε στο τέλος της μοναξιάς της ίδιας που ένοιωσε ο Χριστός επάνω στο σταυρό»

Ο άγιος Ανδρέας ο δια Χριστόν σαλός που έζησε την Πόλη το 10ο αι. έφυγε τις δόξες του κόσμου των βροτών, κενώθηκε  από υλικά αγαθά και πλούτη, παραιτήθηκε  από δικαιώματα, εγκατέλειψε  διεκδικήσεις, έπαψε να ζητά  εξουσία και έλεγχο  επάνω σε άλλους. Αφέθηκε να περιφρονηθεί, να γίνει κατά κόσμον άδοξος επεδίωξε, περίγελο του κόσμου προκλητικά θέλησε  να ζήσει. Ώσπου κάποια μέρα με παγωνιά και κρύο τάνταλο λύγισε για λίγο το κορμί και η ψυχούλα του ζήτησε να ζεσταθεί. Αφού τον έδιωξαν οι άστεγοι και οι περιθωριακοί της εποχής του κατέφυγε κοντά σε ένα σκύλο να κουρνιάσει το παγωμένο σώμα του να νοιώσει λίγη ζέστη, ίσως λίγη παρηγορία συντροφιάς. Κι εκείνο όμως έφυγε από κοντά του. Ακόμα κι εκείνο που από τη φύση του αγαπά τους αδύναμους και τους φτωχούς, μάκρυνε και χάθηκε αφήνοντας τον...

«Γιατί οι άνθρωποι όνειρα είναι τρεπτά που αυτεξούσια, πάνε όπου θέλουν, άνεμος είναι που κανείς δεν ξέρει πούθε έρχεται και πού τραβά»

Περπατώ συχνά, όσο επιτρέπει η ψυχική και σωματική υγεία μου, σε πυκνοκατοικημένες γειτονιές της Αθήνας και όλων των μεγαλουπόλεων όπου οι δουλειές μου με φέρνουν. Είναι μια συνήθεια που αγαπώ, ή ίσως μια ανάγκη που δεν μπορώ να αποχωριστώ. Μ? αρέσει να παίρνω δρόμους μικρούς, με  αυτοκίνητα στοιβαγμένα  στις άκρες τους,   με λέρα πεζοδρόμια, με άναρχα και κακόγουστα  μπογιατισμένους τοίχους. Όλα μυρίζουν άσχημη παρακμή, μια παραίτηση από την ζωή, μια εγκατάλειψη στην άλογη  ροή του χρόνου χωρίς αντίσταση, χωρίς ελπίδα. Μελαγχολώ. Φέρνω τον εαυτό μου να μένει σε τέτοια μέρη, σε τέτοια σπίτια, σε στενά διαμερίσματα που βλέπουν σε ακάλυπτους, σε τοίχους μπανταρισμένους, σε χαλάσματα. Δυσκολεύομαι να φανταστώ πώς είναι να ζεις σε τέτοιους χώρους. Ύστερα όμως, ?χι σπάνια, συναντώ κάποι...

Προτάσεις ερμηνείας με επίκεντρο την ασάλευτη προσήλωση στο όραμα της χαμένης πατρίδας

Αν η πατρίδα δεν είναι το κράτος, ούτε το όποιο «εθνικό» ιδεολόγημα· αν η πατρίδα εμπειρικά αισθητοποιεί την οικείωση του κοινωνικού γεγονότος μέσα από σχέσεις αμεσότητας, τρυφερής εγγύτητας, ερωτικής συνάφειας με τον τόπο και τους ανθρώπους· αν η πατρίδα ως ολοκληρία σχέσεων μορφοποιεί δεσμούς φιλίας συναγωγούς και συγκροτεί την ιστορική συλλογική συνείδηση· αν η πατρίδα σμιλεύει την αλήθεια της στο βάθος του χρόνου σε όλες τις εκφάνσεις της πολιτισμικής της ανάπτυξης και σαρκώνεται στη μήτρα της κοινής- πάτριας γλώσσας, τότε, για τον μελετητή του έργου του Ηλία Βενέζη  αποτελεί μιαν εύγλωττη διαπίστωση το γεγονός ότι αυτή η πατρίδα και η εσωτερικευμένη αλήθεια της, η ένδον Μικρά Ασία, εμπνέει και διαπνέει σύνολη τη δημιουργία του. Γεννημένος στο ξακουστό Αϊβαλί της Μικράς Ασίας, τέ...

«Είναι παρά φύση η ησυχαστική διάθεση του σημερινού ανθρώπου. Ναι, η λογοτεχνία, η υψηλή, διαχρονική ποίηση-πεζογραφία, είναι ένα κομμάτι ζωής. Και η ζωή είναι ένα ολόκληρο βιβλίο. Προτού μιλήσουν τα βιβλία, πρέπει να σου έχει μιλήσει η ίδια η ζωή»

Η επιστολή, που ακολουθεί, στάλθηκε στον αρθρογράφο της Καθημερινής Τάκη Θεοδωρόπουλο για την διδασκαλία της Λογοτεχνίας: Αγαπητέ κύριε Θεοδωρόπουλε, Η αναταραχή των πνευμάτων, που προκάλεσε το άρθρο σας για την διδασκαλία της λογοτεχνίας, έφτασε ως εμένα, έναν παλαιό φιλόλογο-εκπαιδευτικό, ο οποίος μπήκε στη Μέση Εκπαίδευση το 1954. Ναί, στο πρόσωπό σας συγχαίρω τη συνείδηση που είναι ανήσυχη για τη διδασκαλία της λογοτεχνίας. Δεν αμφισβητήσατε τη διδασκαλία της Λογοτεχνίας ως Λογοτεχνίας, αλλά τις εγγενείς δυσκολίες στην πρόσληψή της. Γράφετε (Καθημερινή, 13-08-2022) «ο τρόπος που διδάσκεται η λογοτεχνία στους εφήβους μας στην πραγματικότητα τους κάνει να την αντιπαθήσουν». Ενδεικτικό της αποτυχίας μας είναι και η ορολογία «αισθητική ανάλυση» πράγμα που μας βγάζει κιόλας έξω απ...

Αλλ΄ οφείλουμε να γνωρίζουμε ότι δεν υπάρχει Εκκλησία χωρίς Χριστό

Έννοια είναι η ενέργεια του σκέπτεσθαι, άλλως η σκέψη. Κατ΄ επέκτασιν, ο όλος συλλογισμός, η γνώμη, η ιδέα και η αντίληψη για ένα ή περισσότερα θέματα. Περαιτέρω η έννοια έρχεται και ως πρόθεση και προβολή του σχεδίου και του σκοπού. Είναι ο βαθύτερος στοχασμός και η αντίληψη για λέξεις, δικαιώματα, καθήκοντα, διδασκαλίες, νομοθετήματα, πράξεις του καθημερινού βίου.  Ωστόσο, είναι γεγονός ότι η εποχή μας διέρχεται μία κρίση εννοιών.  Υπάρχουν έννοιες όπως ελευθερία, δημοκρατία, δικαιοσύνη, ισότητα, αλληλεγγύη, ατομικά – ανθρώπινα δικαιώματα. Ακόμη, σύγχρονες έννοιες όπως πρόοδος, εξορθολογισμός, «ώριμη κοινωνία», «ανοικτή κοινωνία», παγκοσμιοποίηση, πολυπολιτισμικότητα, «ρητορική μίσους», ανεκτικότητα, σκοταδισμός, οπισθοδρομικότητα.  Κάθε φορά όμως γεννάται το εύλογο ερώτημα. Γράφ...

«Το μολύβι με την ελαφράδα του, σχεδόν άσαρκο και αέρινο, απαλλαγμένο από το εικαστικό, συναισθηματικό και συμβολικό φορτίο του χρώματος...»

Πολλά χρόνια έψαχνα να βρω τρόπο να φτιάξω εικόνες για το Άσμα Ασμάτων, το ωραίο αυτό κείμενο που έχει συμπεριληφθεί στον Κανόνα της Παλαιάς Διαθήκης στο πλαίσιο μιας αλληγορικής ερμηνείας.  Τα οκτώ μέρη που το απαρτίζουν είναι από τα πλέον ωραία ερωτικά κείμενα της παγκόσμιας λογοτεχνίας ανεξάρτητα από το πώς τα ερμηνεύει κανείς.  Υπέροχα ερωτικά λόγια που ανταλλάσσουν οι εραστές αγαπημένοι χωρίς ευσεβιστικές αναστολές, χωρίς να ντρέπονται να μιλήσουν για το σώμα και την ευμορφία του. Αυτοί οι υπέροχοι ερωτικοί μονόλογοι συναντώνται σε έναν εναγκαλισμό ιεροπρεπή, σεμνό και ωραίο που σέβεται και υμνεί τον έρωτα και τον φυσικό πόθο των εραστών να ενωθούν.  Το εγχείρημα για κάθε ζωγράφο δύσκολο δεδομένου ότι πολλοί, πάμπολλοι άλλοι καλλιτέχνες ανά τους αιώνες έχουν επιχειρήσει να εικ...

«Είναι, πράγματι, αδύνατον να μην απορήσει ο σύγχρονος θεατής για τον τρόπο, με τον οποίο οι ήρωες στην αττική τραγωδία βιώνουν τα πάθη τους. Τα βιώνουν φωναχτά!»

Οι κερκίδες των αρχαίων θεάτρων γέμισαν –με τις δέουσες αποστάσεις λόγω κορονοϊού– κι αυτό το καλοκαίρι που σιγά-σιγά αφήνουμε πίσω. Οι θεατές προσέρχονταν, τακτοποιούνταν στις θέσεις τους, παρακολουθούσαν την παράσταση και επισφράγιζαν το τέλος της με ένα χειροκρότημα που πιο πολύ και από το να ανταμείβει τους ηθοποιούς, σκεπάζει τις πολλές απορίες που γεννήθηκαν στο κοινό.  Είναι, πράγματι, αδύνατον να μην απορήσει ο σύγχρονος θεατής για τον τρόπο, με τον οποίο οι ήρωες στην αττική τραγωδία βιώνουν τα πάθη τους. Τα βιώνουν φωναχτά! Τους βλέπουμε να ανακοινώνουν αυτά που εμείς θα θεωρούσαμε μύχιες υποθέσεις μας, σε μια περίεργη ομάδα συμπολιτών τους που τους περιτριγυρίζει, τους ακούει, τους θέτει ερωτήματα και τους δίνει τη γνώμη της.  Είναι ο χορός, αυτό που περισσότερο από οτιδήπ...

«...ελεύθερος χωρίς έγνοιες, χωρίς αποσκευές, χωρίς κριτές και μεσάζοντες κατάματα κοιτώντας το κτιστό άκτιστο φως που συνέχει την πλάση και φέρνει τα πάντα σε πόθο της ζωής»

Κάποτε ονειρεύομαι πως θάχω ελευθερία και δεν θα πονώ πολύ από τους αποχωρισμούς οικείων προσώπων και εδικών μου τόπων και θα ταξιδεύω ασταμάτητα τον ατέρμονα κύκλο της γης. Θα ταξιδεύω όχι για να θηρεύσω ηδονές και να δω σπουδαία μνημεία και έργα του τρόπου των ανθρώπων άλλων χωρών, αλλά για να περπατήσω σε δρόμους ξένους με παράξενα ονόματα που φέρνουν στο νου και στη φαντασία αλλόκοτους συνειρμούς και γεννούν τοπία ψυχικά πρωτόγνωρα. Θάθελα ένα πρωί να ξημερωθώ, χωρίς να ξεύρω πώς βρέθηκα εκεί , στο Sao Paolo στη Μπραζίλια και να διασχίσω διστακτικά στην αρχή κι ύστερα τρέχοντας την οδό R. Haia. Ένα μεσημέρι Σαββάτου, με κόσμο λιγοστό στους δρόμους, Φθινόπωρο που ζυγώνει το κρύο που φέρνει ο ανοιχτός φοβερός Ατλαντικός Ωκεανός, θάθελα να σταθώ με χέρια στις τσέπες αμήχανος στα π...

«Έφτασα πράγματι σε ένα μπαϊλντισμένο γέροντα που εναγώνια, μάλλον μακροχρονίως, καρτερούσε κάποιον να τον ελευθερώσει και να του δώσει μορφή και στόμα να φωνάξει βοήθεια...»

Μέρες μας φοβέριζε πως θα μας πάει να γευτούμε το καλύτερο ιμάμ της Ελλάδος και το έκανε. Πήγαμε σε μια συμπαθητική ταβέρνα νωχελικά αναπαυμένη  επάνω στους αφρούς των κυμμάτων και  με το ισοκράτημα   του ασίγαστου φλοίσβου δειπνήσαμε πολλά μεταξύ των οποίων και το περίφημο ιμάμ μπαϊλντί. Δε λέω καλό ήταν αλλά άμα τελειώσαμε απλώθηκε εμπρός στις  μελωμένες από τις απολαύσεις αισθήσεις μου μιά υπέροχη προκλητική επιφάνεια που έγνεφε να ακολουθήσω τα χρώματα της και τα ίχνη από τις άτακτες, τυχαίες κινήσεις που άφησαν τα περόνια καθώς τεμάχιζαν και ανέσυραν τις καραμελωμένες μελιτζάνες επάνω στον κάμπο του πιάτου. Έκλεισα στην αρχή για λόγους ευγενείας τα αυτιά μου, παρακάλεσα να με δέσουν οι συνδαιτυμόνες  πισθάγκωνα στην ψαθωτή καθέκλα αλλά στο τέλος ενέδωσα στις σειρήνες της ζωγραφι...

«δόστε μου να γίνω όμορφος μέσα μου. Και όσα έχω έξωθέ μου να είναι φιλιωμένα με όσα έχω μέσα μου. Πλούσιος όμως να μου φαίνεται ο σοφός»

Στον σταθμό «Αττική» βρήκα το συρμό να με προσμένει με την πόρτα ανοιχτή. Η βιασύνη της επιβίβασης δεν μου επέτρεψε να ακούσω την ανακοίνωση για τη νέα αφετηρία του τραμ (και τερματικό σταθμό ταυτόχρονα) στη στάση Λεωφόρο Βουλιαγμένης, έως ότου ολοκληρωθούν οι εργασίες της αναβάθμισης της αποβάθρας στη στάση «Σύνταγμα» (10 Μαρτίου 2018). Όταν κατοικείς μόνιμα στη Σπάρτη και το μέσον κυκλοφορίας είναι το ποδήλατο και τα πόδια σου, έχεις ξεχάσει να προσέχεις τέτοιου είδους λεπτομέρειες. Βγαίνοντας από τη στάση «Σύνταγμα» του μετρό είδα τα έργα στην αποβάθρα και αποφάσισα να ακολουθήσω τις γραμμές έως ότου εντοπίσω αφετηρία του τραμ προς τη στάση Τροκαντερό· προορισμός μου το Μουσείο Παιχνιδιών (Μουσείο Μπενάκη) που εγκαινιάστηκε τον Οκτώβριο του 2017, στο Παλαιό Φάληρο, το αρχαιότερο ε...

«Όχι, Πρόδρομε, όχι! Στο κελί σου είναι ο τόπος που αναπαύεται ο λογισμός σου. Ο παράδεισος όμως είναι όπου σε έστειλε η Εκκλησία»

Ο Μητροπολίτης Τολιάρας και Νοτίου Μαγαδασκάρης -από το Δαφνί της Σπάρτης και μέλος της μοναχικής αδελφότητας των Αγίων Αναργύρων Πάρνωνα- με ταπεινότητα και σύνεση σνέβσσε ένσ βίντεο στο facebook και παρουσίασε εικόνες από τα έργα υποδομών (ένα μικρό κομμάτι από την όλη προσφορά του) που έχουν αρχίσει ήδη να υλοποιούνται σε αυτή την ορθόδοξη κοινότητα της μεγάλης Αφρικανικής χώρας. Το βίντεο είναι διαφωτιστικό. Αξίζει να το δείτε ------- Παραθέτουμε και δυο μικρά κείμενα του σεβασμιωτάτου που αναφέρονται στις εμπειρίες του με τα μικρά παιδιά του ποιμνίου του  Domino effect « Το εναρκτήριο λάκτισμα! Ξεκινάς κάτι σε μικρή κλίμακα και παίρνει μαζικές διαστάσεις. Λόγω ελλείψεων στη γραφική ύλη, και προτιμώντας όσα χαρτιά, μολύβια και κιμωλίες έχουμε να τις κρατάμε για τις σχ...

Έτσι ακόμα και σήμερα «διαβάζεται» ο αρχαίος, ή ο μεσαιωνικός (βυζαντινός) ελληνικός πολιτισμός ακόμα και ο λαϊκός, μέσα από τις νόρμες της δυτικού πολιτισμού... και γιαυτό δεν μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως δομή για να παραχθεί ένας πολιτισμός σύνθεσης

Με αφορμή διάλογο δύο φίλων γράφω, αν και το αποφεύγω τα πολλά τελευταία χρόνια, κοινού λόγου ελλείψεως ένεκεν. Ο Φώτης Κόντογλου ήταν δυτικοσπουδασμένος και στα γράμματα και στην τέχνη της ζωγραφικής. Το μαρτυρά κι ο ίδιος και η βιωτή του. Ταξίδεψε στην Ευρώπη συναντήθηκε με τα κινήματα και τις εκφάνσεις του μοντερνισμού και γύρισε στην Ελλάδα και επήγε στο Άγιον Όρος στα 1923 όπου γνώρισε την λεγόμενη βυζαντινή ζωγραφική, δηλαδή έναν άλλο εικαστικό λόγο προερχόμενο, ευθέως και μέσα από αδιάλειπτη συνέχεια, από την ελληνική παράδοση χιλιετιών όπως αυτή πορεύτηκε μέσα στους αιώνες  και εμπλουτίστηκε στους διαλόγους της με άλλες παραδόσεις, της Ανατολής κυρίως. Άμα ο Κόντογλου γνώρισε αυτόν τον άγνωστο, μέχρι τότε, πλην  «δικό» του  μοντερνισμό -γιατί έτσι τον είδε αρχικά- γοητεύτηκε ...

«Ακόμα και τες άτοπες και άκαιρες των ανθρώπων ανορθογραφίες οι πεδιάδες ξεύρουν να απορροφούν και να μεταλλάσσουν σε ομορφιά»

Τα καλοκαίρια αγαπώ τες πεδιάδες. Με τα χρυσά  θερισμένα τους χωράφια, τις ξεμοναχιασμένες γκορτσιές, τις συντροφιές των καβάκων να τοξεύουν αναίτια τον ουρανό, τα σκόρπια κυπαρίσσια να υπομνηματίζουν τον έσχατο προορισμό, τις σποραδικές νωχελικές των πετεινών του ουρανού πτήσεις, τα μακρυνά των ανθρώπων καλέσματα σε ζώα και φίλους αγαπητούς. Τα Καλοκαίρια αγαπώ τες πεδιάδες για την ειρήνη που φέρνουν στην καρδιά, για την ωραία  ησυχία που κερνούν σε όσους την ποθούν. Τα καλοκαίρια αγαπώ τες πεδιάδες που μοιάζουν  με κάποιους σπάνιους ανθρώπους, που κι εκείνοι απλώνονται ήμεροι ανάμεσα σε βουνά δυσκολιών και θυμωμένων ανθρώπων τα χνώτα, χωρίς να διεκδικούν πολλά, χωρίς να επιδεικνύονται, χωρίς να κομπάζουν και να σπρώχνουν για μια θέση στις εξέδρες της δόξας και των φτηνών ηδονών. ...

«Πέτυχε πολλά από όσα είχε στο νου και στην καρδιά του. Σε άλλα αστόχησε. Άνθρωπος ήτανε κι αυτός, πώς αλλιώς;»

57 χρόνια κλείνουν σήμερα, 13/7/2022, απ΄ την κοίμηση του  Φώτη Κόντογλου. Ένας λόγος μικρό μνημόσυνο στον δάσκαλο είναι πρέπων θαρρώ. Ο Κόντογλου πάλεψε με πολλά στη ζωή του· την προσφυγιά, την ξενιτεία, την πείνα της Κατοχής, με την εγκατάλειψη των φίλων, με πολλά. Αγάπησε πολλά και αγωνίστηκε για πολλά. Άνθρωπος σύγχρονος και αρχαίος μαζί. Με τα δύο του πόδια να πατούν ταυτόχρονα στους θησαυρούς του παρελθόντος και στην σύγχρονη δημιουργία των καιρών του. Μπήκε σε ωκεανούς βαθιούς. Ανέβηκε κύματα,  κατέβηκε σε βυθούς λύπης, πικράθηκε, απογοητεύτηκε, δοξάστηκε, αγαπήθηκε και μισήθηκε απο πολλούς καθώς είναι η μοίρα όσων αγαπούν. Πέτυχε πολλά από όσα είχε στο νου και στην καρδιά του. Σε άλλα αστόχησε. Άνθρωπος ήτανε κι αυτός, πώς αλλιώς; Ήταν αυτός που πέτυχε την αναβίωση της βυζα...

«Οι άλλες γραμμές, οι ατελείς, είναι δύσκολες γραμμές, για διαφορετικό λόγο πιο απαιτητικές»

Το πρόβλημα με τα καινούργια σπίτια είναι πως έχουν πολλές και πολύ ίσιες γραμμές. Πολλές κατακόρυφες και οριζόντιες γραμμές που περιβάλλουν τις αισθήσεις των ανθρώπων και τις ορίζουν αναλόγως. Οι άψογα ίσιες γραμμές είναι το καθημερινό βασανιστικό  θέαμα  πολλών ανθρώπων και λαθραία με τρόπο ύπουλο και αδίστακτο ελέγχουν τις συνειδήσεις  θυμίζοντας μυστικά στους ταλαίπωρους από τη σκληρότητα του βίου ανθρώπους  πως δεν είναι τέλειοι. Και οι πολλοί των ανθρώπων, όσοι ακόμα δεν έχουν χαλάσει τελείως, νοιώθουν άβολα μέσα στις ίσιες γραμμές και ασφυκτιούν αλλά δεν τολμούν να φύγουν από αυτές γιατί σκιάζονται να ζήσουν με τις άλλες γραμμές τις καμπύλες, τις τεθλασμένες, τις λυγισμένες από ατεχνεία, από το βάρος κεκραμένων αισθημάτων, από τύψεις, από νόστο ακαθόριστο και σεβντά βαρύ. Οι ά...

«Χαμογελώντας με τους αλανιάρηδες φίλους μου είπα να λάβω ως σημείο το δώρο τους. Έπιασα τα μούρα κι έβαλα κοκκινάδια στα μάγουλα των κοριτσιών για να ομορφύνω τις παρειές τους...»

Επήγα το πρωί να δω τη θάλασσα, να αισθανθώ την αν?σα της, να γευτώ την αλμύρα του αέρα γύρα της, να πάρω κουράγιο από την ήμερη απεραντωσύνη της. Κάθισα στους ίσκιους ενός καφφενείου, κάτω από ένα δένδρο και έπινα αμέριμνος, όσο γίνεται σε έχοντες συνείδηση της ζωής βροτούς, τον καφφέ μου. Μέ έφερε ο σερβιτόρος, που ήταν ανεξήγητα αυστηρός μαζί μου και ψυχρ?ς, και μιά χαρτοπετσέτα ολόλευκη σαν το βλέμμα νηπίων, ή αγίων. Είχα αποφασίσει να φερθώ, Σάββατο πρωί, ως άνθρωπος κανονικός και είχα υποσχεθεί πως δεν θα έφτιαχνα τίποτα, αλλά θα καθόμουνα όπως οι κανονικοί άνθρωποι και θα απολάμβανα, στο μέτρο του εφικτού και επιτρεπτού βεβαίως, την ωραιότητα της ζωής που με χαρίστηκε. Όμως ώς συνήθως ο εθισμός μου νίκησε κι έπιασα το ευτελές χαρτί κι άρχίνησα να το στολίζω με τρυφερές συμ...

«Δεν θέλω να παίξω κανένα από τους ρόλους που με τάζουν για να με έχουν εξημερωμένο στο δικό τους μαντρί»

Βγαίνεις εκεί έξω κάθε μέρα και πρέπει να αντιμετωπίσεις «θεούς» αιμοβόρους. Ανθρώπους που δεν έχουν έλεος και φέρονται ως τέλειοι κι αλάνθαστοι ζητώντας παντού και πάντοτε από όλους τους άλλους «δικαιοσύνη», καθαρότητα  και τελειότητα. Και σαν να μην έφτανε αυτό, φέρνουν και το Θεό τον ίδιο στα μέτρα τους και τον φτιάχνουν να φαίνεται ως  άτεγκτος κριτής, ένα αιμοβόρο Όν που καιροφυλακτεί να αρπάξει και να κατασπαράξει όσους κάνουν το παραμικρό λάθος. Κουράστηκα κι από τους τέλειους και σπουδαίους συναδέλφους που όμοιό τους δεν γέννησε η πλάση, από τους πανέξυπνους ειδικούς που μόνον αυτοί ξέρουν να βλέπουν και να ανατέμνουν ορθώς την πραγματικότητα, από «προφήτες» λογιώ λογιώ που όλη μέρα δεν κάνουν άλλο από το να προβλέπουν το μέλλον και τες συμφορές που έρχονται και να φοβερίζο...

Μια προσωπική προσέγγιση

Σύμφωνα με τον φιλόσοφο Αριστοτέλη, τελικός σκοπός του ανθρώπου είναι η ευδαιμονία, δηλαδή η ευτυχία κατά μία έννοια. (Το αντίστοιχο επίθετο, ευδαίμων, σήμαινε αρχικά «αυτόν που προστατεύεται από έναν αγαθό δαίμονα», αλλά στην κοινή χρήση η λέξη σημαίνει απλά την ευτυχία, παραπέμποντας συχνά στην εξωτερική ευμάρεια). Σύμφωνα με τον Αριστοτέλη η ευδαιμονία δεν πρέπει να ταυτίζεται με την ηδονή. Είναι κάτι πολύ περισσότερο. Είναι ενέργεια, δηλαδή πράξη και όχι κατάσταση, δηλαδή ακινησία. Ο τελικός σκοπός μας, λοιπόν, είναι η ευτυχία και όλη μας η ζωή ένα ατέρμονο ταξίδι για αυτή. Ο αλεξανδρινός ποιητής Καβάφης στο κλασσικό πλέον ποίημα του, «Ιθάκη», μας προπέμπει με μιαν ευχή: «Να είναι μακρύς ο δρόμος, γεμάτος περιπέτειες, γεμάτος γνώσεις». Στον δρόμο μας θα συναντήσουμε πολλές δυσκολίε...

«Πρόκειται απλώς για μια εσωτερική ανάγκη, (σ.σ. αυτή του αρθρογράφου ή δοκιμιογράφου), όπως αυτή των ποιητών, να χτίσουν γέφυρες επικοινωνίας με το κοινό, το οποίο επιλέγει - θα τονίσω και πάλι - να διαβάσει τα δημοσιεύματά τους»

Ο μύθος του σπηλαίου του Πλάτωνα θεωρείται παγκοσμίως ένας από τους σημαντικότερους, με πολλαπλά μηνύματα, ερμηνείες, συμβολισμούς  και άλλους τόσους αποδέκτες. Ο μύθος αυτός διηγείται πως σε ένα σπήλαιο, κάτω από τη γη, βρίσκονται  άνθρωποι αλυσοδεμένοι με τέτοιον τρόπο από την παιδική τους ηλικία, ώστε να μπορούν να δουν μόνο τον απέναντί τους τοίχο. Δεν μπορούν να κοιτάξουν ούτε πίσω, ούτε δεξιά, ούτε αριστερά, παρά μόνο μπροστά. Πίσω τους, ωστόσο, είναι αναμμένη μια φωτιά. Έτσι, οτιδήποτε συμβαίνει πίσω  τους αναπαριστάνεται ως σκιά στον απέναντί τους τοίχο. Επειδή οι άνθρωποι αυτοί, σε ολόκληρη τη ζωή τους, τα μόνα πράγματα που έχουν δει είναι οι σκιές των πραγμάτων, έχουν την εντύπωση ότι οι σκιές που βλέπουν πάνω στον τοίχο είναι τα ίδια τα πράγματα και επομένως η αλήθεια. Ε...

«Περνούν τις ημέρες ακόμα και τες νύχτες σε μια εναγώνια «αγρυπνία» αποδιώκοντας όσα δεν πρέπει να σκέφτονται, να φαντάζονται ακόμα και να επιθυμούν. Έτζι φτάνουν, όχι σπανίως να ζουν με τρόπο ιδιόμορφο και περίεργο σχεδόν αποφατικό»

Μέσα στην ραστώνη του  απομεσήμερου κάθισα νωχελικά χαζεύοντας μέλισσες κι άλλα έντομα της πλάσης να γυροφέρνουν ωραία ανοιγμένα μυρωδάτα λουλούδια έτοιμα να αγγιχτούν και να μοιράσουν τη γύρη τους αδιακρίτως.  Όμορφα που πετούσαν τα ζουζούνια αυτά του κόσμου μας από άνθος σε άνθος συλλέγοντας ουσίες και φτιάχνοντας θροφές και όσα άλλα χρειάζονται για να ζήσουν. Τί ωραία κατάφαση της ζωής, πόσο εύμορφος κύκλος μέσα στον ρυθμό της κτίσης, πόσο ωραία αντίδοσις ιδιοτήτων και αλληλοπεριχώρησις ουσιών! Και βλέποντας αυτή τη εξαίσια κοσμική λειτουργία θυμήθηκα τους ανθρώπους και σκέφτηκα  αφορμής δοθείσης από την  κατακριτική στάση πολλών ανθρώπων,  πως πολλοί των ανθρώπων διέρχονται τες ημέρες του βίου με περίσσεια προσοχή, περισσότερη από όση αντέχει η ίδια η ζωή. Προσέχουν μην λαθέψου...

«Αν και γνωρίζω πως κανείς πλέον δεν νοιάζεται για όσα κάνω, ίσως μάλιστα ποτέ δεν νοιάστηκε αληθινά, συνεχίζω να πλάθω τον κόσμο έτσι για την καλαισθησία, διώκοντας το ουτοπικό ιδανικό μιας πλήρως ανέφικτης και φευγαλέας ωραιότητας»

Όταν είμουνα νεότερος  είχα απορία πώς περνούν τις μέρες τους άνθρωποι που γεύτηκαν την επιτυχία, που δοξάστηκαν, που τους λάτρεψαν  πλήθη  κανονικών ανθρώπων που πάντα βρίσκουν κάτι να λατρέψουν,  κι ύστερα ξεχάστηκαν από  μή ευνοϊκές συγκυρίες ή από έλλειψη τύχη αγαθής. Πάντα είχα περιέργεια  πώς περνούν τις καθημερινές και τις σχόλες τους όταν έμεναν  μόνοι και ξεχασμένοι απο θαυμαστές από φίλους και γνωστούς, με τη γεύση της αποτυχίας , και την ένταση της μοναξιάς να την πολλαπλασιάζουν οι μνήμες των ένδοξων ημερών. Είχα απορία και δεν ήξευρα και κανένα σπουδαίο και δοξασμένο άνθρωπο να ρωτήσω. Ύστερα,  μεγαλώνοντας, άρχισα να εννοώ με τρόπο μυστικό τί συμβαίνει και θαρρώ πως κάπως κατάλαβα. Μεγαλώνοντας κι ενώ άρχισα σταδιακά αλλά σταθερά να χάνω τους πρώτους ρόλους που γενα...

«Γιατί τα ενδύματα δεν είναι σαν τους ανθρώπους που ζητούν οπωσδήποτε να έχουν ρόλο πρωταγωνιστικό, κυρίαρχο και καθοριστικό»

Παλιά γύρω στα 2010 πήγαμε εκδρομή εκπαιδευτικού χαρακτήρα με τη Θεολογική σχολή του ΕΚΠΑ στην νήσο Νάξο. Είδαμε πολλά μνημεία κυρίως χριστιανικά και βυζαντινά και χαρήκαμε την παρέα και τις συζητήσεις. Μια μέρα, Άνοιξη ήτανε, είμασταν στο Φιλώτι. Έβαλε κρύο και φύσαγε αγέρας. Κρυώσαμε και τρυπώσαμε όπου μπορούσαμε να φυλαχτούμε. Μπήκα κι εγώ σε ένα μαγαζί και αγόρασα μια μπλούζα που είχε και ωραίο χρώμα σαν ώριμο βύσινο με μιά ανταύγεια ανεπαίσθητης τρυφερής παρακμής. Τη φόρεσα και ζεστάθηκα, τη φόρεσα για κάποια χρόνια. Μου άρεσε το χρώμα της και οι μνήμες που ανακαλούσε κάθε που τυλιγόμουνα μέσα της. Πέρασαν τα χρόνια. Εφθάρη, εξέπεσε και από την μόδα και ξέμεινε σε κάποιο ράφι στα ντουλάπια. Μετά τη βρήκα και αποφάσισα να τη φοράω στην δουλειά στις σκαλωσιές όπου χρειαζόμαστε π...

«Είμουνα, μάλλον και καλύτερος άνθρωπος τότε και πιο ευσυγκίνητος και νοσταλγικός της πατρίδας»

Κάποτε, παλιά δουλεύαμε μακρυά. Καλοκαίρια  σε μέρη ζεστά και υγρά. Κόλαση του Δάντη επάνω στις ετοιμόροπες ξύλινες σκαλωσιές. Έτρεχε ο ίδρωτας ποτάμι· αφαλατωνόμασταν καθημερινά. Δούλευα όσο άντεχα, όχι πολύ. Το απογευματάκι κατά τις πέντε σταμάταγα και κατάκοπος, στο δρόμο για το σπίτι, ξαπόσταινα για λίγο σε ένα καφέ που σέρβιρε μοναδικά ωραία παρασκευασμένη λεμονάδα με δυόσμο. Δροσερή καθώς ήταν έπινα τουλάχιστον δύο ποτήρια για να ξεδιψάσω και σχεδίαζα για να μην αφήσω το νου να νοσταλγήσει, για να μην  αδειάσει χώρος που θα ζητά με παράπονα και άλλα συναισθήματα της καρδιάς να γεμίσει. Είμουνα, μάλλον και καλύτερος άνθρωπος τότε και πιο ευσυγκίνητος και νοσταλγικός της πατρίδας. Έφτιαχνα λοιπόν τα απογεύματα σε ένα τετραδιάκι που έφερα πάντοτε μαζί μου σχεδιάκια με λεπτές γραμμ...

«Κι ο Κόσμος ο μικρός, ο μέγας ο λειψός ολόκληρος είδε φως αληθινό και πήρε χαρά καλή»

Όπου δεν τους σήκωσε απλώς από το βαθύ σκοτάδι του Θανάτου αλλά τους ανέστησε στην υπόστασή Του,  τους αγκάλιασε , τους πήρε στον κόρφο του, τους εγκολπώθηκε η ίδια η Ζωή για να είναι σε κοινωνία αγάπης με όλα. Κι ο Κόσμος ο μικρός, ο μέγας ο λειψός ολόκληρος είδε φως αληθινό και πήρε χαρά καλή όπου Χριστός ανέστη εκ νεκρών και έδωσε στην ανθρωπότητα την Ανάσταση και τρόπο και δρόμο να ζει κι όχι απλώς συνταγή να αποφεύγει το θάνατο. Με το καλό να εορτάσουμε και φέτος την Ανάσταση του.   Γεώργιος Κόρδης, kordis.gr Εικόνα Άρθρου: Ανάσταση, Ψηφιακή ζωγραφική, 2022. Limited edition of 7 Giclee Prints ...

Ίσως η γεύση της σοκολάτας, του απλού αυτού γλυκίσματος, να είναι κάτι σαν ομφάλιος λώρος που με κρατά ασυνείδητα ενωμένο με τις λιγοστές μνήμες της μητρικής αγκαλιάς, με το ακριβό χάδι του πατέρα

Πολλοί άνθρωποι όταν φεύγουν σε ταξίδια μακρινά για καιρό παίρνουν στις αποσκευές του w πράγματα που τους θυμίζουν το σπίτι, την πατρίδα τους, τους οικείους και όσους αγαπούν. Προσωπικά όταν αναχωρώ φροντίζω ανελλιπώς να προμηθευτώ μερικές, λίγες πάντα, σοκολάτες υγείας. Άμα τ? εγκαταστάσ? μου σε σπίτι ή σε ξενοδοχεία φροντίζω να τοποθετήσω τις σοκολάτες σε περίοπτη θέση επάνω στο γραφείο όπου μετά την κοπιαστική ημέρα συμμαζεύομαι τα βράδια για να γράψω γράμματα σε οικείους και φίλους, για να ακούσω μουσικές νόστου ή να στοχαστώ επάνω στην εργασία που ολοκληρώσαμε και να μετρήσω όσα απομένουν να κάμουμε και να πάρω κουράγιο. Τις ολίγες αυτές σοκολάτες τις αγγίζω με διάκριση πολλή. Σχεδόν δεν τις καταναλώνω. Τις κοιτώ, τις μυρίζω και μονάχα όταν η καρδιά μου λυγίζει από λύπη απουσίας...

«Δεν θέλεις να είσαι ραγιάς; Μάθε να λες «όχι» κει που πρέπει κι ας το πλερώσεις. Να βαστάς το σέβας σου, την αξιοπρέπεια. Να βαστάς το φωτεινό σου εγώ, τη γλυκιά κι όχι την φαρμακερή του ουσία»

Την Παρασκευή 8 του Απρίλη, στην Σπάρτη, στο Βιβλιοχαρτοπωλείο του Ηλία Μάρκου, είχα την χαρά να παρίσταμαι στην παρουσίαση του βιβλίου, του Συγγραφέα που με τιμά με την φιλία του, του Γιάννη Καλπούζου, «Ραγιάς». Το Σάββατο, ξυπνώντας μετά το μεσημέρι εξ αιτίας ενός όμορφου όπως πάντα «νυχτεριού» με το Γιάννη, ξεκίνησα την ανάγνωση των 518 σελίδων βιβλίου και τώρα που αρχίζω να γράφω, Κυριακή απόγευμα, το τελείωσα «ρουφώντας» το…   Ο Γιάννης έχει την τέχνη… Να σε ταξιδεύει σε ποθητές πολιτείες και χωροχρόνους, που έχεις ακουστά ή γνώρισες μέσα από διαβάσματα σου και θ’ άθελες τόσο να είχες γνωρίσει… Να σου γνωρίζει και να σε εξοικειώνει με τους «ήρωες» του, που είναι είτε οι άγνωστοι καθημερινοί «ήρωες» στις «υπερβάσεις» τους, είτε «μυθοποιημένοι» γνωστοί ήρωες στις πραγματικές...

Ρίγη συγκίνησης με το μεγάλο φινάλε της σειράς «Άγιος Παΐσιος από τα Φάρασα στον Ουρανό»

Η σειρά που μίλησε απευθείας στις καρδιές χιλιάδων Ελλήνων πιστών έχει πάρει το πράσινο φως για δεύτερη σεζόν με επίκεντρο τη ζωή του μεγάλου Αγίου της Ορθοδοξίας. Η πρώτη σεζόν της σειράς «Άγιος Παΐσιος από τα Φάρασα στον Ουρανό» έφτασε χθες στο φινάλε της σε ένα συγκλονιστικό επεισόδιο γεμάτο συγκινήσεις.  Ο Αρσένιος έφυγε οριστικά από την οικογένειά του με προορισμό τη Μονή Εσφιγμένου, εκεί όπου αγκάλιασε την πνευματική ζωή και άφησε διά παντός τα επίγεια. Από τις πιο δυνατές στιγμές, η δύναμη ψυχής του Αρσένιου στις κακουχίες και το γράμμα που έστειλε ο μοναχός στη μητέρα του για να της πει ότι μητέρα του από εδώ και πέρα θα είναι η Παναγία.  Σκηνές μεγάλης συγκίνησης που καθήλωσαν το Twitter και αποθέωσαν την επιτυχημένη σειρά του Mega στα σχόλιά τους.  Η σειρά που μίλ...

«Η πίστη κάνει θαύματα. Η καρδιακή προσευχή είναι η ασφαλέστερη οδός προς τον Κύριο»

Εδώ και πολύ καιρό πολλοί μιλούσαν για τις προφητείες των γερόντων της ορθοδοξίας. Πλέον τα προφητευόμενα γίνονται απτή πραγματικότητα μπροστά στα μάτια μας. Όλοι οι απλοί άνθρωποι, κάθε χριστιανός Ορθόδοξος Έλληνας έχει ένα μόνο τρόπο για να δραστηριοποιηθεί. Την προσευχή.  Αν πιστεύουμε πραγματικά κι όχι μόνο στα λόγια, στην ύπαρξη του Τριαδικού Θεού ας τον επικαλεστούμε. Έστω την ύστατη ώρα ας μετανοήσουμε. Η ανθρωπότητα έχει παραδοθεί αμαχητί, εδώ και χρόνια στην ύλη με όλες τις εκφάνσεις. Τώρα βιώνουμε τα αποτελέσματα αυτής της πρακτικής.  Ίσως κάποιοι να πίστευαν ότι δεν ήταν δυνατό στις ημέρες μας να γίνει πόλεμος με ενδεχόμενη παγκόσμια ανάφλεξη. Ίσως κάποιοι να είχαν παραδοθεί στη νιρβάνα της προσωπικής τους καλοπέρασης. Αποδεικνύεται δυστυχώς από τα γεγονότα ότι ακόμη και τ...

«Γιατί αυτά είναι πράγματα του πνεύματος και η αιτία που χάνονται οι άνθρωποι είναι το σκοτάδι των ματιών τους.»

Νύφες έχουμε δει πολλές. Μα τέτοια νυφούλα άλλη καμιά. Σεμνή, ταπεινή, όμορφη, με τ’ άσπρο το νυφικό της ραμμένο και κεντημένο στο χέρι από τη μάνα Φύση και γύρω της οι παράνυφες, οι βρούβες, ντυμένες στα κίτρινα  και πίσω της η κουμπάρα, η ελιά, έτοιμη ν’ αλλάξει τα στέφανα. «Αλλά αν το όραμα ήταν αληθινό και δυνατό, όπως νομίζω, συνεχίζει να είναι αληθινό και δυνατό. Γιατί αυτά είναι πράγματα του πνεύματος και η αιτία που χάνονται οι άνθρωποι είναι το σκοτάδι των ματιών τους.» Μαύρο Ελάφι (Χεχάκα Σάπα)-Ινδιάνος Αρχηγός   2-4-2022 Φαέθων ...

«Να, για παράδειγμα πρέπει η γραμμή να πάρει χρώμα και το χρώμα να πάρει τις ποιότητες της γραμμής»

Όταν πιάνεις να ζωγραφίσεις να αντιμετωπίζεις κάθετι, ακόμα και το πιο απλό ως σύνθεση. Αυτό σημαίνει πως πρέπει να έχεις στο νου σου πως σε κάθε πράγμα υπάρχουν συστατικά που πρέπει να τα σεβαστείς, που πάει να πει πώς ό,τι κι αν κάνεις, όπως κι αν χειριστείς τις γραμμές, τα χρώματα, τους τ?νους, πρέπει να διατηρήσεις την ύπαρξη των στοιχείων αυτών. Συνήθως οι άνθρωποι δεν νοιάζονται για τα μέρη, τους ενδιαφέρει λέει το όλον. Έτσι θυσιάζουν χωρίς πολλή σκέψη τα συστατικά θεωρώντας πως σημασία έχει το τελικό γενικό αποτέλεσμα. Να για παράδειγμα άμα φτιάχνουν ένα δένδρο δεν το χτίζουν ως ένα σύνολο στοιχείων (κορμού, φύλλων ή και ανθέων ίσως) που στην συνάντηση και σύνθεσή τους δομούν το δένδρο. Φτιάχνουν απλά μια γενική φόρμα που μοιάζει με δένδρο αλλά τα συστατικά έχουν αφομοιωθεί κι ...

Τελευταίο αντίο σε μια Κυρία του Γυμνασίου Αρρένων Σπάρτης

Μαθητές του Γυμνασίου Αρρένων Σπάρτης (1966-1972), όταν μπαίναμε στο σχολείο για μάθημα, υπήρχε μια πινελιά όμορφη και λαμπερή ανάμεσα στα σκούρα γραβατωμένα κουστούμια και στα αυστηρά γκρίζα ταγιεράκια: Η καθηγήτρια-φιλόλογος Νέλλα Στριλάκου. Μια ικανή και καταρτισμένη καθηγήτρια αλλά και μια όμορφη καθημερινή παρουσία σε ένα γυμνάσιο αρρένων, με μαθητές που δεν ήταν πολύ μικρότεροί της. Χούντα ήτανε τότε, κάποιοι λίγοι έκαναν πραγματική αντίσταση, άλλοι, περισσότεροι, είχαν πάρει το δρόμο της φυλακής και της εξορίας για τις ιδέες τους, και άλλοι (όπως η Νέλλα Στριλάκου), με τον τρόπο τους, «αντιστέκονταν» σε ένα σχολικό σύστημα που το χαρακτήριζε ο φόβος, η φοβέρα, η καταπίεση, η ανελευθερία, η απόσταση καθηγητή-μαθητή, το άγριο «σιδέρωμα» της προσωπικότητας και του χαρακτήρα, ο χα...

«Όταν τον τράβηξαν/ για να τον κατεβάσουν στη γη,/ αρπάχτηκε από τα κλαριά/ ενός πλάτανου,/ έκοψε το σχοινί»

Γεννημένος ελεύθερος Ο χαρταετός της Καθαρής Δευτέρας ήταν φτιαγμένος για τα ψηλά. Όταν τον τράβηξαν για να τον κατεβάσουν στη γη, αρπάχτηκε από τα κλαριά ενός πλάτανου, έκοψε το σχοινί κι έμεινε εκεί ψηλά, γιατί ήταν γεννημένος ελεύθερος. 9-3-2022 Βαγγέλης Μητράκος ...

«Είχε και μιάν άλλη ζωή. Μικρή, χαρούμενη, τρελαμένη αυτή, που ολημέρα ακροβατούσε στη ράχη της, στην παραζάλη της και στον καημό της κοροϊδεύοντας το ουράνιο τόξο, τη φυγή, τη γενναιότητα...»

Είχε δυο ζωές. Η μια, η πιο μεγάλη, ήταν σκυφτή. Σαν κυπαρίσσι χειμωνιάτικο, καμπυλωμένο από αγέρα και χρόνια αδίστακτα. Μαντηλοκαλυμμένο το κεφάλι της, κοιτούσε πάντα μακριά εκεί που δεν έχει τέλος και γυρισμό. Τα χέρια της προσφορά και θυσία γεμάτα λαβωματιές και κενό, δώρα και ικεσία και ένα ερωτηματικό. Τα μαλλιά της. Τα μαλλιά της θησαυρός, ποταμός, ρίγος, κάλεσμα, ανάπαυση, παραμυθία. Τα μαλλιά της τελικά ένα θαυμαστικό και έρωτας ανεκπλήρωτος,  τάφος άδειος κι αυτός.  Βάδιζε σκυφτή γιατί δεν την χωρούσε ο ουρανός – τόσο που χαμήλωσε κι αυτός με τόσους ευσεβείς πάνω του… Βάδιζε; Χόρευε ίσως, γιατί δεν ήξερε πως να περπατήσει στη γη ετούτη που της εξουσιάσανε  το σώμα και το κάνανε όνειρο φτηνό και ηδονικό. Χόρευε  για να περνάει απαρατήρητη όπως οι χαζοί και τα παλιά παιδιά, εκεί...

«Όλους τους φαντάζομαι άρχοντες ωραίους να λειτουργούν τη ζωή και να την πλάθουν ολημέρα, να την ξαναφτιάχνουν κάθε μέρα πιο όμορφη στο διηνεκές»

Άκουσα κάποτε από ένα αγιορείτη μοναχό  να λέει για τον γέροντά του, έναν άγιο άνθρωπο που εγκαταβιούσε σε μοναστήρι στην Πάτμο, πως τον είδε κάποτε να τρώει μόνος του στο κελί του και πως φερότανε λες και ήτανε με πλήθος άλλων σε επίσημο γεύμα.  Φερότανε, έλεγε, σαν να τον κοίταζε εταστικά πλήθος άλλων. Με περίσσεια  ιεροπρέπεια κρατούσε ο σεβάσμιος γέροντας τα σκεύη και διακριτικά και με τρόπο σεμνό και ωραίο έτρωγε, Και ήτανε μόνος του στο στενό κρυφό κελί του.  Με άρεσε ετούτη η διήγηση και με έμαθε πολλά. Κι από τότε ασκούμαι να βλέπω τους ανθρώπους αλλιώς, προσπαθώντας με της φαντασίας τα διεισδυτικά μάτια, να θεωρώ διαφορετικά τους ανθρώπους που φτιάχνουν ωραία πράγματα και δημιουργούν έργα λειτουργικά για τη ζωή.  Έτσι δεν τους φαντάζομαι ποτέ να κάθονται άπρεπα προχειροντυ...

«Σκοπός της Τέχνης δεν είναι άλλος από το φανέρωμα της ομορφιάς. Το κάλλος αυτό καθαυτό καλλιεργεί τον άνθρωπο, τον υψώνει, το μορφώνει...»

Η Τέχνη είναι κοινωνικό φαινόμενο, είναι μια ειδική δραστηριότητα της κοινωνικής ζωής, που άμεσος σκοπός της είναι η δημιουργία του ωραίου. Πηγάζει από τη βαθύτερη ανάγκη του ανθρώπου να γνωρίσει όχι μόνο τον εαυτό του και τον κόσμο του, αλλά και τον «άλλο» κόσμο και τους άλλους ανθρώπους. Σκοπός της Τέχνης δεν είναι άλλος από το φανέρωμα της ομορφιάς. Το κάλλος αυτό καθαυτό καλλιεργεί τον άνθρωπο, τον υψώνει, το μορφώνει. Ο πλουτισμός και η ένταση της συναισθηματικής μας ζωής, η προσφορά της ιδιότυπης εκείνης συγκίνησης και χαράς, της βαθύτερα ψυχικής ευφορίας που χαρίζει στον άνθρωπο το κάλλος είναι ο σκοπός της Τέχνης. Όμως η Τέχνη δεν είναι αυτοσκοπός, αλλά και μια κοινωνική λειτουργία που έχει προορισμό να βοηθήσει τον άνθρωπο, ώστε να ξεπεράσει τα προβλήματά του και να τον ενισ...

Η περίτεχνη συκοφαντία δεν είναι γνώρισμα μόνο του καιρού μας

«Κι αν άλλοι σε συκοφαντούν,   να μη καταδεχθείς ποτέ το ψέμα,   κι αν σε μισούν, εσύ ποτέ   σε μίσος ταπεινό να μην ξεπέσεις,   …………………………………..»                             Ρ. Κίπλινγκ «Κόσμε ψεύτη, ταίς κόραις ταίς μαύραις   κατατρέχεις όταν είν’ ζωνταναίς   σκληρέ κόσμε! και δεν τους λυπάσαι   την τιμήν όταν είναι νεκραίς». Ποιος είναι αυτός που εκστομίζει τέτοιους βαρείς αφορισμούς κατά του κόσμου; Από ποιές οδυνηρές και μυστικές δοκιμασίες βγαίνει αυτή η φωνή με τόση ειλικρίνεια, από πού ξεχειλίζει αυτή η αγανάκτηση; Δεν είναι άλλος από τον Διονύσιο Σολωμό. Είναι αυτός που πριν πέντε χρόνια, νεαρός στα 1823 έγραψε τον Εθνικό μας Ύμνο στην Ελευθερία. Οι δύο πρώτες στροφές του παρουσιάζουν τον Αγωνιστή του ’21 να ξεχειλίζει από χαρά στο αντίκρυσμα της Ελευθερίας, ...

«Στα σχολεία όμως διδασκόμαστε μόνο το παραμυθάκι για τους «κακούς» Μαυρομιχαλέους, αποσιωπώντας τον ρόλο της Αγγλικής και της Γαλλικής Αποστολής στο έγκλημα»

Τι είναι προτεκτοράτο; Διαβάζουμε στο Λεξικό: «Είναι η συμβατική (κατά σύμβαση – αμοιβαία συμφωνία) σχέση μεταξύ δύο κρατών, κατά την οποία το ένα από αυτά, η λεγόμενη προστάτιδα δύναμη, αναλαμβάνει την “προστασία” του άλλου, δηλαδή τη διεύθυνση των εξωτερικών υποθέσεών του, σχέση η οποία αποτελεί στην πραγματικότητα νομική μορφή εξάρτησης του προστατευόμενου κράτους από την προστάτιδα δύναμη» («Πάπυρος», τόμος 10, σελ. 50). Το Λεξικό Μπαμπινιώτη καταγράφει τρεις εκδοχές της λέξης προτεκτοράτο: «1. Το καθεστώς που εδραιώνεται με συμφωνία μεταξύ κρατών, από τα οποία το ένα ελέγχει ως προστάτιδα δύναμη το άλλο, στου οποίου τις εσωτερικές υποθέσεις αναμειγνύεται αποφασιστικά. 2. Το κράτος που τελεί υπό τον έννομο έλεγχο προστάτιδας δύναμης έχοντας απολέσει την εθνική του αυτοδιάθεση. 3. Το ...

Το μάθημα της βυζαντινής ζωγραφικής

Υπάρχουν πολλών λογιών ρεαλισμοί στην τέχνη. Ο καθένας έχει το λόγο του, την θέση του και την λειτουργία του μέσα στην κοινωνία των ανθρώπων. Η βυζαντινή ζωγραφική προτείνει το δικό της, ιδιόρρυθμο ρεαλισμό, έναν, όπως το έχω ονομάσει, παραμυθητικό ρεαλισμό. Είναι ένας ρεαλισμός που δεν μοιάζει με κανέναν άλλο και ασφαλώς δεν μοιάζει με τους ρεαλισμούς πού γεννήθηκαν στην Δύση. Η βυζαντινή ζωγραφική είναι ρεαλιστική γιατί επιμένει στην αποτύπωση μορφών ιστορικών κι όχι φαντασιών, αφού για την θεωρία-θεολογία τέχνης του Βυζαντίου, η εικόνα δεν είναι αποκύημα της φαντασίας των ζωγράφων, ούτε δημιούργημα δικό τους. Η εικόνα ειναι η υποστατική εξωτερική μορφή προσώπων και γεγονότων. Εκκινώντας από αυτή την ρεαλιστική βάση ο ζωγράφος καλείται να επεξεργαστεί τις μορφές αυτές και να τι...

Ύστερα κάναμε μάθημα ζητώντας τον λόγο των πραγμάτων και τον τρόπο να φτάσουμε σε αυτόν ώστε να μάθουμε να κρίνουμε ή να μην κρίνουμε τίποτα

Παλιά, τόφερε έτσι η ζωή, και δίδαξα για δέκα συναπτά έτη, με απόσπαση από την μέση εκπαίδευση, στην Ανωτέρα Εκκλησιαστική Σχολή στην Κηφισιά. Τις μέρες που είχα μάθημα έφτανα νωρίς, μιας και μου αρέσει πάντα να φτάνω νωρίς και να μένω στον χώρο και να προσαρμόζομαι στην ατμόσφαιρα, κάτι σαν τα ταξίμια που παίζανε οι παλιοί μουσικοί για να εισέλθουν και να μπολιαστούν σε μια ατμόσφαιρα πριν ξεκινήσουν να παίζουν. Καθόμουνα πάντα σε μια συγκεκριμένη θέση με την πλάτη στο παράθυρο για να μη βλέπω έξω τον κόσμο και τις ομορφιές του. Μ/ ενοχλούσε πάντα εξάλλου το δυνατό φως που γυμνώνει τα πράγματα εταστικά και κάποτε τιμωρητικά. Καθόμουνα και απαντούσα καλημερίζοντας, βαρύθυμα συνήθως, τους προσερχομένους συναδέλφους και σχεδίαζα. Σχεδίαζα τις επόμενες εκθέσεις μου, κατάστρωνα σχέδι...

Μια σύνθεση εμπνευσμένη από όσα γράφει ο σπουδαίος αυτός άνδρας στους περίφημους πέντε θεολογικούς του λόγους

Μιά φορά, παλιά, μιά πρεσβεία ξένου κράτους μου ζήτησε να φιλοτεχνήσω ένα δώρο που ήθελε να δώσει στον τότε Δήμαρχο Αθηναίων. Δεν αρνήθηκα να συμμετέχω σε μια τέτοια ωραία χειρονομία. Έφτιαξα λοιπόν μιά ζωγραφιά με το ανάλογο συνοδευτικό κείμενο. Μου ζήτησαν όμως να το φτιάξω επάνω σε περγαμηνή την οποία και προμηθεύτηκα από γνωστό κατάστημα ζωγραφικών ειδών της Πρωτεύουσας. Το έργο τους άρεσε και η εκδήλωση, φαντάζομαι πέτυχε. Απέμεινε στα χέρια μου ένα μικρό κόμματι περγαμηνής που περίσσευε και μου το έδωσε ως αντίδωρο η ξένη πρεσβεία. Σε αυτήν επάνω έφτιαξα δύο μικρογραφίες περισσότερο για να γευτώ την εμπειρία της ζωγραφικής επάνω σε αυτό το εξαίσιο και σπάνιο υλικό. να νοιώσω κι εγώ όπως οι παλαιοί μαστόροι που κοσμούσαν κώδικες και τες περγαμηνές τους. Τότε, την δεκαετία ...

«Τώρα επιθυμώ να κατοικήσω σε σπίτι μικρό, πολύ μικρό που να χωρεί τα ελάχιστα χρειαζούμενα σε άνθρωπο κανονικό, τα ελάχιστα που του χρειάζονται για να μπορεί να αγγίζει ακόπως κάθε ημέρα τα όρια της ευτυχίας του...»

Άμα είμουνα μικρότερος, καθότι από πτωχή καταγόμενος οικογένεια κι έχοντας στερηθεί στην νεαρή μου ηλικία πολλά, εζήλευα πράγματα υλικά και με εντυπωσιάζανε τα μεγάλα σπίτια όπου κατοικούν κάποιοι ευκατάστατοι άνθρωποι. Περνούσα  απέξω θυμάμαι στο Παλαιό Φάληρο, όπου μεγάλωσα από τα οκτώ μου χρόνια κι  ύστερα αφότου μεταναστεύσαμε στην Αθήνα από το χωρίο μου, και με δέος θεωρούσα τα θεόρατα οικοδομήματα με τα μεγάλα παράθυρα τους και τους απέραντους, στα παιδικά μου μάτια, κήπους. Με τη φαντασία μου προσπαθούσα να σχηματίσω εικείνα των ανθρώπων που εκατοικούσαν μέσα σα να επρόκειτο για άλλο είδος ζωντανών όντων. Εφανταζόμουνα τις ανέσεις τους, την ευρυχωρία των δωματιών, τα ακριβά λουσάτα, βερονικωμένα έπιπλα, τις βαρειές χρωματιστές κουρτίνες να ανεμίζουν νωχελικά στον εισερχόμενο αγέρα...

«Η αγιότητα δεν λογίζεται ως νίκη κατά του σκότους της αμαρτίας αλλά ως μετάνοια και αναχώρηση προς τη μεριά του φωτός και στις ποιότητες του...»

Στα μεταβυζαντινά χρόνια, οι Κρήτες ζωγράφοι, με επιδράσεις από την δυτική Αναγέννηση άλλαξαν αρκετά τον τρόπο απόδοσης της πλαστικότητας των μορφών. Εισήγαγαν τον διάλογο φωτός και σκότους (Chiarroscuro) για την απόδοση της πλαστικότητας και του όγκου κι εγκατέλειψαν τον παραδοσιακό ελληνικό-βυζαντινό τρόπο όπου η πλαστικότητα αποδίδεται διαφορετικά. Εδώ υπάρχει εκκίνηση από μια οποιαδήποτε χρωματική ποιότητα, η οποία οριοθετείται με «γράψιμο» λίγο σκουρότερο και θερμότερο (χωρίς όμως ποτέ να φτάνει σε μαύρο) και η φόρμα πλάθεται με φωτεινότερους και ψυχρότερους τόνους μέχρι το τελικό ολόλευκο ψιμμύθι. Στην λογική της φωτοσκίασης, του Chiarroscuro της Αναγέννησης η πλαστικότητα προκύπτει από ένα διάλογο φωτός και σκιάς ως εάν αυτά τα δύο να ήσαν ισοδύναμες υπαρκτές οντότητες - πρα...

«Ας μάθουμε, λοιπόν, στα κορίτσια ποια είναι η αξία τους και από πού αυτή πηγάζει και ας μάθουμε στα αγόρια μας τον αυτοσεβασμό, τον σεβασμό και την αγάπη, στοιχεία αρκετά για να επιβεβαιώσουν τον ανδρισμό τους»

Γυναικοκτονίες, εκδικητικές συμπεριφορές, προβολή ιδιωτικών στιγμών, εκπόρνευση, εκχυδαϊσμός των πάντων. Αυτή είναι η σύγχρονη καθημερινή ειδησεογραφία, την οποία μάλιστα έχουμε συνηθίσει και δεν μας εντυπωσιάζει ιδιαίτερα. Όλες όμως αυτές οι πράξεις  οδηγούν σε έναν κοινό παράγοντα, σε ένα κατεστημένο που δεν λέει να αποχωριστεί η τάχα εκσυγχρονισμένη  αυτή εποχή που διανύουμε. Όλα οδηγούν, δηλαδή, στην  πρωτόγονη αντίληψη ότι ο άντρας επιβεβαιώνεται μέσα από την σεξουαλική πράξη και η γυναίκα είναι αυτή που πρέπει να τον επιβεβαιώσει, άποψη η οποία ενώ δεν διδάσκεται, ανεξήγητα διαιωνίζεται. Πρέπει, ωστόσο, να γίνει κατανοητό ότι η γυναίκα είναι ο ένας από τους δύο, όχι το αντικείμενο του ενός, όπως πολλοί πιστεύουν. Έχει εξίσου ερωτική επιθυμία, την οποία και δικαιωματικά επιδιώκε...

«Ίσως κάποιοι αλαφροΐσκιωτοι που έχουν συνήθειο καλό ριζωμένο στην καρδιά τους να κοιτούν κατά το νοτιά απ΄?όπου έρχονται όλες του κόσμου οι θρησκείες, να θεωρούν κατά τα μέρη όπου οι άνθρωποι τιμούν τον έρωτα περισσότερο από τα πλούτη και τις πέτρες βεβαιότητες»

Κάθε χρόνο, την ίδια μέρα χωρίς κανείς ποτέ να γνωρίζει το γιατί, ένα δέντρο σε μια ερημική μακρυνή ακροθαλασσιά στολίζεται με τα πιο όμορφα στολίσματα που σκέφτηκε ανθρώπου νους κι έφτιαξε ανθρώπινο χέρι. Στολίζεται και μένει έτσι στολισμένο για λίγο μέχρι να περάσει ο παλιός χρόνος και να έρθει ο νέος χρόνος. Τα μεσάνυχτα, που οι πολλοί των ανθρώπων αναιτίως χαίρονται στο πέρασμα αυτό και κατευοδώνουν τη νέα χρονιά ασκόπως, το δέντρο στην ερημική ακροθαλασσία ξεστολίζεται μυστικά τα γιορτινά του και επιστρέφει ξανά στην κανονική του καθημερινή φορεσία. Κανείς δεν γνωρίζει πως γίνονται όλα αυτά. Μονάχα κάτι παιδιά είπαν κάποτε δειλά-δειλά πως αυτό το βράδυ είδαν στον ουρανό κάτι παράξενο. Είδαν, λέει, ένα καράβι με φτερά να είναι στεριωμένο στα σύννεφα και μέσα στο καράβι είδαν ...

«Έβρεχε ήσυχα εκείνη τη μέρα όταν κατάλαβα πως όλοι ανεξαιρέτως μπορούν να έχουν τα ίδια αισθήματα της καρδιάς, πως όλα τα αισθήματα της καρδιάς είναι ισότιμα αρκεί να είναι αληθινά και ανεπιτήδευτα. Αρκεί να είναι της καρδιάς»

Ακούω συχνά ένα τραγούδι που μου άρεσει πολύ. Λαϊκό, παλιό του Απόστολου Καλδάρα με τη φωνή του Στέλιου Κατζαντζίδη. Θα βρω μουρμούρη μπαγλαμά. Μιλάει για ντέρτια, για καημούς, μεράκια και πόνους καρδιακούς. Μου αρέσει που αφήνεται στην στερνή παρηγορία του μπαγλαμά, ενός μικρού και ταπεινού όργανου. Κάποια στιγμή μέσα στο τραγούδι ακούγεται από κάποιον παρευρισκόμενο στην ηχογράφηση ένα :”γειά σου Καζαντζίδη”. Αυτό το επιφώνημα, κι όλα τα ανάλογα επιφωνήματα των λαϊκών τραγουδιών, μου αρέσουν πολύ. Για πολλούς λόγους κυρίως όμως γιατί με προκαλούν να ψάξω να βρω πίσω από αυτές τις φωνές τον άνθρωπο. Συνήθως πλάθω φαντασίες και φέρνω στο νου μου κάποιον απλό και λαϊκό άνθρωπο με τσιγάρο στο στόμα, με καπνισμένα ροζιασμένα από το βαρύ μεροκάματο χέρια, με σαπισμένα ίσως δόντια και βαρ...

«Ο Χριστός έφερε με τη γέννησή Του την των πάντων ενότητα ως πραγματικότητα στο πρόσωπό Του και ως δυνατότητα για τη ζωή όλων»

Είναι όπως σε ένα σώμα. Όταν όλα τα μέλη  υπάρχουν σε ενότητα και συλλειτουργούν για το κοινό του σώματος καλό, τότε το σώμα είναι υγιές και ανθηρό και ζει και ζεί καλώς. Έτσι και στον μακρόκοσμο της γης μας. Η των πάντων ενότης είναι προϋπόθεση και βάση για μια ζωή κοινωνίας στο φως. Κι ο Χριστός αυτό έφερε στον κόσμο ενώνοντας το κτιστό με το άκτιστο γεφυρώνοντας την απόσταση μεταξύ ζωής και θανάτου, και καταργώντας τις αποστάσεις που χωρίζουν τις καρδιές των ανθρώπων και οδηγούν σε διαιρέσεις σε εξαιρέσεις και σε αιρέσεις. Ο Χριστός έφερε με τη γέννησή Του την των πάντων ενότητα ως πραγματικότητα στο πρόσωπό Του και ως δυνατότητα για τη ζωή όλων. Την δυνατότητα  όμως αυτή, όσοι θέλουν, ελεύθερα, την ακολουθούν και την πραγματώνουν στη δική τους  ζωή ανταλάσσοντας την παλιά...

«Με το χάραμα πρωτοψάλτες τα κοτσύφια της αυλής, σχεδόν οικόσιτα, που τσιμπολογούν τα πανωτσάμπια από το εφτακοίλι της γυμνής κληματαριάς.»

Οκτώ με εννιά μήνες του χρόνου η ακοή απέχει από την ανθρώπινη ομιλία. Όχι από επιλογή αλλά γιατί εδώ στο βουνό, πάνω από τα χίλια μέτρα, μόνο το Σαββατοκύριακο ή το κατακαλόκαιρο φθάνει λαλιά ανθρώπινη ή άλλοι ήχοι που συνδέονται μαζί της, όπως αυτός του αυτοκινήτου ή άλλου μηχανοκίνητου. Δεν υπάρχει τηλεόραση, τα φώτα κλείνουν νωρίς (οι συχνές διακοπές του ηλεκτρικού ρεύματος τα κλείνουν έτσι κι αλλιώς ακόμη νωρίτερα) και οι δραστηριότητες ρυθμίζονται, όπως αποξεχάσαμε, περισσότερο με το φως του ήλιου. Η φίλη σιωπή με «χίλιες γλώσσες κρένει». Με το χάραμα πρωτοψάλτες τα κοτσύφια της αυλής, σχεδόν οικόσιτα, που τσιμπολογούν τα πανωτσάμπια από το εφτακοίλι της γυμνής κληματαριάς. Μετά ο ήχος του νερού, όπως πηδάει από βράχο σε βράχο κατηφορίζοντας όλο το βουνό έως ότου ανταμώσει ...

Πώς ν’ ανεχθεί η Εκκλησία/ ότι ο Ιησούς πεινά;/ Θέλετε να δημιουργηθεί καμία αίρεσις/ «Οπαδών του πεινώντος»/ και να χρειαστούν πάλι Σύνοδοι αφορισμού/ και Ιεροδικεία για τους αποστάτες;

Σκεφτόμουν, μέρες που είναι, να γράψω κάτι για τα Χριστούγεννα. Μα όχι για τη γιορτή του καταναλωτισμού, όπως μετατρέψαμε την επέτειο της σάρκωσής Του, εμείς οι ευλαβείς αστοχριστιανοί, ούτε για τη γυαλιστερή επιφάνεια της βιτρίνας που τη γεμίσαμε λάμψη και φως, αλλά μέσα μας το σκοτάδι καλά κρατεί… Μα πού καρδιά μέσα στο ζόφο της πανδημίας και στην οδύνη του άδικου χαμού τόσων συνανθρώπων μας! Και πώς να βρεις κουράγιο να ξεπεράσεις τη «χριστιανική» αντιμετώπιση που επιφύλαξε η κυβέρνηση «όλων των Ελλήνων» σε σχεδόν 7000 υγειονομικούς, γιατί αρνήθηκαν να εμβολιαστούν και τιμωρούνται με αναστολή εργασίας, στέρηση μισθού και ασφάλειας και οι οικογένειές τους με σφιγμένη καρδιά αναρωτιούνται: πώς θα τα βγάλουν πέρα στις γιορτές; Και δεν είναι οι μόνοι. Από κοντά και οι άνεργοι, οι υποα...

«Περνάς ώρες ατέλειωτες μπροστά στον τοίχο και παλεύεις να σύρεις γραμμές, να συνδυάσεις γραμμές και χρώματα για να φτάσεις σε μια ενότητα και μια ομορφιά. Σπάνια φτάνεις σε αυτό που έχεις οραματιστεί»

Άμα είναι μεγάλη η δουλειά πρέπει να λείψεις πολύ από το σπίτι σου, από όσα κι όσους αγαπάς. Πρέπει να δουλεύεις κάθε μέρα με ρυθμό χωρίς διακοπές ανώφελες, παρά μονάχα για τα απαραίτητα. Χρειάζεται αφοσίωση και συγκέντρωση. Σχεδόν ξεχνάς πώς είναι να ζεις όπως ο κανονικός κόσμος. Οι μέρες μοιάζουν ίδιες κι απαράλλακτες. Διαδέχονται η μια την άλλη και το μόνο που αλλάζει είναι ο χώρος των ναών όπου εργάζεσαι. Μεταμορφώνεται, παίρνει πρόσωπο και μορφή και παύει να είναι ά-σχημος. Κάποτε για λόγους ανεξήγητους τυχαίνει να γίνεται και ωραίος. Περνάς ώρες ατέλειωτες μπροστά στον τοίχο και παλεύεις να σύρεις γραμμές, να συνδυάσεις γραμμές και χρώματα για να φτάσεις σε μια ενότητα και μια ομορφιά. Σπάνια φτάνεις σε αυτό που έχεις οραματιστεί. Η ένταση είναι μεγάλη και πρέπει να εργάζεσαι με ...

«Καθεμέρα τα πρωινά κοιτάζω με ευλάβεια τον άδειο ουρανό, τα δέντρα θωρώ με τρυφερότητα, χαϊδεύω τακτικά τα αγριολούλουδα, ακούω προσεκτικά τις φωνές των ποταμών και αφήνομαι να θωπεύσουν την ακοή μου οι ξέγνοιαστες φωνίτσες των πετεινών του ουρανού»

Συχνά περνούν μέρες που δεν βλέπω άνθρωπο, περνούν ημέρες που δεν επιδιώκω να δω άνθρωπο ούτε να  ομιλήσω μαζί του. ΟΙ μέρες κυλούν ήσυχα κι απλά. Φροντίζω όμως τα λίγα πράγματα που βρίσκονται αναιτίως κοντά μου. Προσπαθώ να μην τα πληγώσω και περιμένω να έρθει το σούρουπο να ησυχάσω κι εγω, να ξαπλώσω να ξεκουραστώ απο όσα έκαμα στην διάρκεια μιας μέρας. Έτσι περνά η ζωή. Χωρίς σπουδαία επιτεύγματα, χωρίς τίποτα το ιδιαίτερο, χωρίς κατορθώματα και συμβολές τρανταχτές και ξακουστές στον ανθρώπινο πολιτισμό. Για όλα ετούτα όμως οι φίλοι μου με έχουν για τιποτένιο, για  χαμένο κορμί όπου τίποτα σημαντικό δεν έκανα στην ζωή μου, ούτε τα στοιχειώδη δεν πέτυχα, ούτε τα βασικά. Χωρίς λόγο, με λένε,  βίωσα λαθραίως την ζωή διήλθα ματαίως πηαίνοντας προς την κοινή μοίρα, τον θάνατο. Αν όμω...

Κείμενο: Πηνελόπη Χριστάκου

Το μυθιστόρημα «Γράμματα στη Χιονάτη» της  Ευγενίας Φακίνου (Εκδόσεις Καστανιώτη)  διαβάσαμε κι απολαύσαμε ωραίες, μεστές και γόνιμες συζητήσεις, διότι προέκυψε διχογνωμία! Σε κάποια μέλη της Λέσχης άρεσε πολύ και κάποια το απέρριψαν. Αυτό συμβαίνει όταν ένα βιβλίο έχει πολλές αναγνώσεις κι επιδέχεται πολλές ερμηνείες. Η Ευγενία Φακίνου, από τα πιο αγαπητά πρόσωπα της σύγχρονης ελληνικής λογοτεχνίας, εξακολουθεί από το πρώτο της βιβλίο ως σήμερα να μας συντροφεύει μέσα από ιστορίες γυναικών. Διαβάζοντας τη Χιονάτη, έρχονται στο μυαλό μας η Αστραδενή, η γυναίκα στη Μεγάλη Πράσινη, αλλά και το Έρως, Θέρος, Πόλεμος, έργα που και η ίδια με έμμεσο τρόπο μνημονεύει. «Τις γυναίκες - ηρωίδες μου τις αγαπώ, τις σέβομαι, τις πονάω, δεν τις ξεχνώ από βιβλίο σε βιβλίο, έχω έναν διαρκή διάλγο μ...

Μόλις οι «Καλοί» έμειναν μόνοι και ανεξέλεγκτοι, άλλαξαν «φορεσιά και τρόπους». Έριξαν τις μάσκες που με τόση μαεστρία για χρόνια φόραγαν και βάλθηκαν να μας συνετίσουν… για το καλό μας

Παρακολουθώντας τις προάλλες σε ένα τηλεοπτικό κανάλι τα τεκταινόμενα στο Αζερμπαϊτζάν ένοιωσα το στομάχι μου να δένεται κόμπος βλέποντας τις ανατριχιαστικές λεπτομέρειες από το μακελειό στο Ναγκόρνο Καραμπάχ όπου Αζέροι συνεπικουρούμενοι από Τούρκους μισθοφόρους και ρώσικα στρατεύματα  έπνιξαν στο αίμα τους Αρμένιους, αναγκάζοντας τους να παραδοθούν. Και το σφίξιμο στο στομάχι μου έγινε πιο έντονο βλέποντας τους Αρμένιους αποχωρώντας από τα πάτρια εδάφη τους, να παραδίδουν oι ίδιοι στις φλόγες τα σπίτια και τις περιουσίες τους για να μην πέσουν στα χέρια των εισβολέων.  Μην αντέχοντας άλλο το θέαμα γύρισα σε άλλο κανάλι. Και εδώ όμως το ρεπορτάζ αναφερόταν στον εμφύλιο της Συρίας συνοδεύοντάς τον από live στιγμιότυπα που δεν υπολείπονταν σε αγριότητες, αίμα, θάνατο και φρίκη από εκείν...

Ένα αφήγημα

Είσαι δίπλα μου από την πρώτη τάξη του Γυμνασίου. Δώρο του πατέρα που μάλλον απηύδησε από τις πολλές άγνωστές μου λέξεις. Κατά καιρούς σε παραγκώνιζα ανατρέχοντας σε άλλους συντρόφους σου. Δεν σου κακοφαινόταν. Πάντα υπομονετικά στη θέση σου περίμενες τη σειρά σου. Αν ερχόταν… Πόσες φορές σε ανοιγόκλεισα άραγε… Και τώρα για να ανταμωθούμε θα πρέπει πολύ προσεκτικά να σε ξαπλώσω σε μεγάλη επιφάνεια για να μην ξεχυθούν τα φύλλα σου και διαλυθείς ολότελα. Θα σε οικτίρουν τα υπόλοιπα λεξικά που λάμπουν ολοκαίνουργια στη βιβλιοθήκη. Η διαβεβαίωση ότι έχεις την πρώτη θέση στην καρδιά μου, τάχα να σε παρηγορεί;  Χαζεύω το εσώφυλλο· στην πάνω αριστερή γωνία, γραμμένο το όνομά μου με μπλε μελάνι· ωραίος γραφικός χαρακτήρας με επιμελημένα τα πρωτογράμματα με καμπύλες που πια δεν συνηθίζω ή δεν...

«Από όλες τις εικόνες όμως του χειμώνα, αγαπώ πιότερο να βλέπω ανθρώπους σφικτά τυλιγμένους στα ζεστά –φτωχικά ή ακριβά δεν έχει σημασία- ενδύματά των»

Απ΄ όλες τις αμέτρητες του χρόνου εποχές αγαπώ τον Χειμώνα. Είναι μάλλον το απρόβλεπτο πρόσωπο των ημερών του που με ελκύει· οι εμφανείς εναλλαγές του καιρού και της ατμόσφαιρας, η χλωμή παλέτα της φύσης με τα λιγοστά εξασθενισμένα χρώματα που ήσυχα μετεωρίζονται μέσα σε παλλόμενο, ασημένιο, ειρηνικό φως συννεφιασμένων, σμικρυμένων ωρών, η διάχυτη αίσθηση μιας αιωρούμενης προσμονής που χρωματίζει τα πάντα γύρω και είναι αισθητή σε όσους έχουν ματαίως μάθει να αγρυπνούν. Από όλες τις εικόνες όμως του χειμώνα, αγαπώ πιότερο να βλέπω ανθρώπους σφικτά τυλιγμένους στα ζεστά – φτωχικά ή άκριβά δεν έχει σημασία- ενδύματά των. Σε παλτά ασπίδες πολύχρωμες, σε πουλόβερ ζιβάγκο, που αγκαλιάζουν απαλά στήθια και λαιμούς, σε φουστάνια πολύχρωμα που περιπτύσσονται ερωτικά γύρω από σώματα γυναικώ...

H «βλακεία» και «αυτοχειρία»

Πριν από λίγα χρόνια, κάποιο γλυκό Φθινόπωρο, πήγα μια ολιγοήμερη εκδρομή  στα Μετέωρα. Δεν θ΄αναφερθώ λεπτομερώς στο δέος που ένοιωσα και στο θρησκευτικό συναίσθημα που αισθάνθηκα να με πλημμυρίζουν. Θα πω μόνον ότι ήταν έντονες συγκινήσεις, προερχόμενες από την Θεϊκή ενέργεια που αναδύετο μέσα από κάθε χαραγματιά των παράξενων βράχων με τα παμπάλαια  μοναστήρια επάνω τους.  Όλα αυτά τα υπέροχα και καταπληκτικά τα έχουν  υμνήσει και καταγράψει λεπτομερώς και εξαιρετικά πολλοί και  ειδικοί μελετητές. Λογοτέχνες, ζωγράφοι, θεολόγοι και ιστορικοί. Αντίθετα, εγώ θα εκφράσω τον θυμό που αισθάνθηκα να με κυριεύει, όταν είδα τις νεόκτιστες  5οροφες πολυκατοικίες της Καλαμπάκας να κρύβουν την ομορφιά της θέας των Μετεώρων, τόσον από τους μόνιμους κατοίκους της πόλης όσο και από τους επισκέπ...

«Κανένας δεν διδάσκει καλύτερα από το μυρμήγκι, που δεν λέει τίποτα»

Κατά πώς φάνηκε, η βροχή, μετά από μήνες στέγνιας, τα «έπιασε» απροετοίμαστα τα μυρμήγκια στο γειτονικό, άχτιστο οικόπεδο. Το νερό μπήκε στη μυρμηγκοφωλιά μαζί με χώματα και σκόρπισε και τους σπόρους  που με πολλή δουλειά είχανε μαζέψει ολόγυρα από την τρύπα της φωλιάς, για να τους κουβαλήσουνε μέσα, στις αποθήκες. Σαν σταμάτησε η βροχή, σήμανε συναγερμός στη στρατιά των μερμήγκων. Αγόγγυστα, με τάξη, πειθαρχία, σύστημα και υπομονή άρχισαν να καθαρίζουν  και να επιδιορθώνουν τις ζημιές που είχανε γίνει από τη βροχή. Να φανταστείτε, αργά το απόγευμα σταμάτησε η βροχή και την άλλη μέρα, το μεσημέρι, ένας πανέμορφος, σωρός από φρεσκοσκαμμένο, κόκκινο χώμα είχε βγει από τη μυρμηγκοφωλιά και είχε κυκλώσει τη μερμηγκότρυπα ολόγυρα, σαν ένα κάστρο παλιοκαιρινό, αρμονικά και με σοφία χτισμ...

«Η ζωγραφική στην καθ΄ ημάς παράδοση είναι ποιητικό γεγονός σε γραμμές και χρώματα»

Η ζωγραφική των εικόνων -με γενικό τρόπο μιλώντας-  στην ελληνική εικαστική παράδοση μοιάζει μάλλον με την γραφή και είναι πολύ πιο κοντά στην ποιητική τέχνη. Κι ετούτο γιατί στην παράδοση αυτή, η ζωγραφική δεν κατανοήθηκε  ως  αντικειμενική- ορθή αναπαράσταση της τυχαιότητας της πραγματικότητας των φαινομένων αλλά ως απόπειρα να αναδομηθεί ο κόσμος με βάση έναν εσωτερικό λόγο εις τρόπον ώστε να παρουσιαστεί ενώπιον της εκκλησίας του δήμου μια εικόνα έλλογη που να είναι αληθινός κόσμος. Η  εικόνα συνεπώς προέρχεται  από μέσα, από τον νου και την ψυχή του καλλιτέχνη, δεν είναι μια υπόθεση του ματιού αλλά μια «υπόθεση ψυχική». Δεν είναι μηχανική «ορθή κατασκευή» που αναπαριστά ψυχρά την πραγματικότητα. Ακόμα κι όταν οι φόρμες που χρησιμοποίησε  η τέχνη προσομοίαζαν μιμητικώς στον κόσμο τ...

Από το παλίμψηστο χειρόγραφο Sin. ar. NF 66, φύλλα 2v + 7v + 8r, αναδύθηκαν στο φως περ. 89 εξάμετροι στίχοι με θέμα την παιδική ηλικία του θεού Διόνυσου

Ο Διόνυσος-Ζαγρεύς κατέχει κεντρική θέση στην ορφική μυθολογία και θεολογία. Προέκυψε από την ένωση του Δία, μεταμορφωμένου σε φίδι, με την Περσεφόνη. Στίχοι ενός χαμένου έπους (ίσως του 7ου αι. π.Χ.) ήρθαν πρόσφατα στο φως, στο πλαίσιο ενός διεθνούς ερευνητικού προγράμματος που ασχολείται με τα Παλίμψηστα της Μονής Σινά. Το πρόγραμμα διεξάγεται υπό την αιγίδα της Αυστριακής Ακαδημίας Επιστημών σε συνεργασία με το Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνιας και υποστηρίζεται οικονομικά από τη φιλανθρωπική οργάνωση Arcadia Fund.  Ως παλίμψηστο (< πάλιν + ψάω [ξύνω, αποξέω]) χαρακτηρίζεται το χειρόγραφο του οποίου το αρχικό κείμενο έχει αποξεσθεί με οξύ εργαλείο ή ελαφρόπετρα για να γραφεί πάνω του ένα καινούργιο κείμενο? πρόκειται δηλ. για μια εργασία ανακύκλωσης ώστε να επαναχρησιμοποιηθεί το ακριβ...

«Να έχεις κατά νου πως με την τέχνη και τα έργα σου οι άνθρωποι παθαίνουν κάτι, κινούνται ως προς κάτι, και γίνονται κάτι. Όλα είναι ερεθίσματα, πάθος, ενέργεια, πράγματα εν τέλει και σχέσεις και ποιότητες ζωής»

Όπου με ρωτούσες εχτές στο μάθημα για τον αποδέκτη του έργου τέχνης σου και δεν έβγαζες άκρη. Με έλεγες πως όλοι οι άνθρωποι είναι διαφορετικοί για ποιόν απ? όλους να ζωγραφίσω; Ίσως τελικά δεν έχει νόημα και πρέπει να κάνω αυτό που κάνουν οι πολλοί των εικαστικών· να φτιάχνω πράγματα για εμένα να εκφρ?ζω τα εσώψυχά μου να κατα- γράφω τους καημούς μου και ο καθείς ας πάρει ότι θέλει και μπορεί. Σε έλεγα πως αυτό είναι παράλληλες ζωές, διασταυρούμενες ιδιωτείες και πως αυτό δεν οδηγεί πουθενά παρά σε ατομικά λευκά κελλιά, σε απουσία κοινωνίας. Ο αποδέκτης ξέρεις δεν είναι στατικό πράγμα, είναι απροσδιόριστο, τρεπτό και ρευστό. Αλλάζει και τρέπεται, υπάρχει ως προς κάτι και γίνεται διαρκώς ως προς αυτό. Η τέχνη σου επομένως καλό είναι να μην απευθύνεται σε κάποιον συγκεκριμένα γι...

Γιατί το φως είναι ο έρωτας και η ίδια η ζωή, ενώ το σκοτάδι απλά ένα άλογο ουρλιαχτό που μάταια προσπαθεί να σαρκωθεί σε αδύναμες στενεμένες από συμφέρον ψυχές

Το σκοτάδι δεν το πολεμάς με σκοτάδι. Το σκοτάδι μονάχα το φως φοβάται και από αυτό φεύγει. Κι από κάστρα φυλακές δεν βγαίνεις από θύρες επτασφράγιστες που τις φρουρούν βέβαιοι του  θανάτου υποτακτικοί. Βγαίνεις πετώντας με τα μικρά ή μεγάλα φτερά της αγάπης σου, βγαίνεις με μια εθελούσια πληγή πηγή στο στήθος που μυροβλύζει συγχώρεση. Και να θυμάσαι. Ποτέ δεν νίκησε και δεν θα νικήσει το σκοτάδι το φως. Γιατί το φως είναι ο έρωτας και η ίδια η ζωή, ενώ το σκοτάδι απλά ένα άλογο ουρλιαχτό που μάταια προσπαθεί να σαρκωθεί σε αδύναμες στενεμένες από συμφέρον ψυχές. Το σκοτάδι είναι ένα ψέμα. Γεώργιος Κόρδης, kordis.gr Εικόνα άρθρου: Ιπτάμενη. Αυγοτέμπερα σε ξύλο, 30x40 εκ. ...

«Νοιώθω πως προσπαθώ να ανοίξω με τα χέρια δρόμο σε δάσος πυκνό, σκιερό και φοβερό, ν΄ ανοίξω με τα πόδια τη γης να μπω μέσα και να θαφτώ και να θάψω μαζί μου κι όλα τα πάθια του ντουνιά»

Άκουα προχτές ένα ωραίο γλυκό βάλς κι είχα την αίσθηση πως είμουνα αεράκι που είχε αρπάξει τρυφερά κάποια αγαπημένη στα μπράτσα του και την ταξίδευε σε τοπίο ειδυλιακό έχοντας ξεχάσει κι αφήσει πίσω όλα τα βάσανα και τους καημούς που βασανίζουν την πλάση. Άκουα και σκεφτόμουνα πόσο απέχει αυτή η μουσική, ο ρυθμός αυτός από έναν δωρικό και χοϊκό ζεϊμπέκικο. Άλλος κόσμος. Άμα ακούω ένα ζεϊμπέκικο ανατριχιάζω το ίδιο και θέλω να σηκωθώ να αφήσω το κορμί να ακολουθήσει την αυστηρά μετρημένη κίνηση του ρυθμού. Όμως εκεί αντιθέτως έχω την αίσθηση πως ενώ χορεύω μόνος δεν είμαι μονάχος αλλά ούτε και με κάποιον άλλον συγκεκριμένα. Αισθάνομαι σα νάχω αγκαλιάσει όσον απ΄ τον πόνο και τον καημό του κόσμου αντέχω, σα νάχω σφιχταγκαλιάσει όσα πρόσωπα έχω στη ζωή μου συναντήσει, φίλους, γονείς, άγ...

«...με φαίνεται, πως τα ενδύματα είναι πράμα σπουδαίο και σημαντικό αφού με αυτά τα ατελή των ανθρώπων σώματα ευμορφαίνουν περισσότερο και αποκτούν διαστάσεις, άλλες και πολλαπλές»

Κάθομαι κι ακούγω μουσικές εξαίσιες και βλέπω τες των ανθρώπων κινήσεις· τις στάσεις  κορμιών και  ποδιών, τις χειρονομίες, τις συσπάσεις των μορφών. Ομιλούν οι άνθρωποι γύρω μου, πίνουν καφφέ, χαζεύουν και ετάζουν περιέργως περαστικούς, ρεμβάζουν με ραστώνη, τα βάζουν με τα ρούχα τους. Ώ πόσο επιθετικοί φαίνονται συχνά οι άνθρωποι οταν κινούνται, πόσο λίγο συμφιλιωμένοι ομοιάζουν με την πλάση! Λίγες έως ελάχιστες απο τις κινήσεις και τις ενέργειες που παράγουν έχουν χαρακτήρα ήμερο και φιλικό. Οι πλείστες είναι αιχμηρές, κοφτερές και κάτι πληγώνουν γύρω τους, κάτι διαιρούν, κάτι χωρίζουν παράγοντας ασυναίσθητα θάνατο. Το χώμα πατούν οι περισσότεροι των ανθρώπων βίαια χωρίς διάκριση, χωρίς να εννοούν πως τίποτα δεν είναι στερημένο ζωής. Το φλυτζάνι τους πιάνουν με τρόπο απότομο και...

«Nα κρυφτώ να ζήσω μια ζωή χαριτωμένη με ησυχία, ντυμένη όνειρα και άφατες ηδονές που παρέχουν οι εικόνες ενότητας και ομολογημένης μοναξιάς»

Τα απογεύματα, όταν έχω πια κουραστεί από την μάταιη τύρβη της ημέρας, ψάχνω καφενεία να τρυπώσω , να φυλαχτώ απ΄ του κόσμου τη βουή, ν΄ απαγκιάσω, να δω τη ζωή από απόσταση. Κάθομαι συνήθως, άμα βρω κάθισμα, απόμερα, αποτραβηγμένος στη σιωπή, γράφω ή κάνω πως γράφω για να μη με πάρουν για κανένα περίεργο, και ακολουθώ τις κινήσεις των άλλων, βλέπω τα βλέμματά τους, συντονίζομαι στις χειρονομίες τους, παρατηρώ τις εκφράσεις του κορμιού και του προσώπου τις συσπάσεις. Φαντάζομαι τις ζωές τους. Δημιουργώ συχνά ολόκληρα σενάρια για τη διαδρομή τους, για τις χαρές και τα βασανά τους. Μερικές φορές παρασύρομαι και αφήνομαι τόσο που σχεδόν πιστεύω τις φαντασίες μου. Χαμογελώ με τα υποτιθέμενα χαρούμενα αισθήματά τους, ή με πιάνουν κλάμματα με τις λύπες της φανταστικής ζωής τους. Άλλο...

«…αγαπώ …τα ρυτιδωμένα πρόσωπα των μεγαλωμένων ανθρώπων. Αυτά προπάντων. Τα χάζευα με τις ώρες και έψαχνα στα κρυφά εκεί να βρω τις διαδρομές των ρυτίδων…»

Μου άρεσαν πάντα, όσο θυμάμαι, τα φθαρμένα πράγματα. Φοβόμουνα τα καινούργια πράγματα, μου έφεραν δυσφορ?α, σχεδόν με τρόμαζαν. Όταν είμουνα μικρός και με είχαν φέρει στην Αθήνα οκτώ χρονώ παιδάκι, ντρεπόμουν να πάω σχολείο άμα τύχαινε, αν και τύχαινε σπάνια, να με αγοράσει η μάνα κανένα καινούργιο ρούχο. Φοβόμουνα πως θα διακρινόμουνα έτσι, πως θα με ρωτούσαν θα σχολίαζαν, θα συνέκριναν, θα έπρεπε να μιλήσω και να εξηγήσω. Κι εγώ ντρεπόμουνα που είμουνα από χωρίο και δεν ήξερα να ομιλώ καλά τη γλώσσα της πρωτεύουσας. Αργότερα έμαθα να μιμούμαι καλώς τη γλώσσα της πρωτεύουσας και περνούσα απαρατήρητος, αλλά εγώ πάντα ντρεπόμουνα να φοράω καινούργια ρούχα. Προτιμούσα τα παλιά. Μεγαλώνοτας ανακάλυψα -το κράταγα αυτό για χρόνια επτασφράγιστο μυστικό- πως αγαπώ τα ερείπια, τα παλιά σ...

Δεν θέλησα ποτέ να ξεχωρίσω, να στέκομαι μόνος σε κοινή θεωρία, διακεκριμένος από το πλήθος, μόνος και ξεχωριστός

«Πολλοί των ανθρώπων με ψέγουν πως φτιάχνω πράγματα αλλιώτικα και  διαφορετικά και πως αυτό το κάνω γιατί είμαι εγωιστής και ζητώ να φαίνομαι. Μα αυτό δεν είναι αλήθεια. Εγώ ο έρμος ποτέ δεν θέλησα  να διαφοροποιηθώ από τους άλλους! Ποτέ δεν το θέλησα. Το αντίθετο. Προσπαθούσα σε όλη μου τη ζωή να κρύβομαι , να αφομοιώνομαι στο πλήθος, να μην ξεχωρίζω να περνώ απαρατήρητος, να έρχομαι πάντα δεύτερος. Να σκεφτείς πως ούτε καν καινούργια ρούχα δεν ήθελα να φορώ στο σχολείο γιατί είχα την εντύπωση-μάλλον εσφαλμένη και υπερβολική - πώς όλοι θα με κοιτούν. Κι εγώ δεν ήθελα να με κοιτούν γιατί τότε  θυμόμουνα εκείνη τη μέρα, τη φρικτή εκείνη ημέρα όταν με κοιτούσαν όλοι εχθρικά, όταν έμεινα μόνος σε μια σχολική τάξη να ξεχωρίζω και να με κοιτούν οι άλλοι. Σήμερα σε ετούτη τη γλυκιά του Ι...

«Σκεφτόμουνα ύστερα πόσο σημαντικό πράγμα είναι η μέθοδος για τη σκέψη και τη ζωή γενικότερα»

Είμουνα τις προάλλες σε ένα γάμο και  κάποιος από τους καλεσμένους ήρθε και, αφού μου συστήθηκε,  με έπιασε κουβέντα  για τη βυζαντινή τέχνη. Με δήλωσε εξαρχής πως δεν είναι ειδικός αλλά με είπε πως δεν του αρέσει ο Κόντογλου γιατί λέει έχει μια μανία με την τελειότητα και το άψογο αποτέλεσμα ενώ αυτός, λέει, είναι άνθρωπος και δεν του ταιριάζει αυτή  η τέλεια τέχνη. Έκπληκτος, άκουα όσα μου έλεγε, υποψιασμένος λίγο  για  την πηγή των απόψεών του. Δεν του απάντησα μιας και η περίσταση δεν το επέτρεπε, αλλά κυρίως  γιατί θάρρεψα πως  δεν υπήρχε κοινός τόπος και λόγος για να σταθεί μια συζήτηση. Σκεφτόμουνα ύστερα πόσο σημαντικό πράγμα είναι η μέθοδος για τη σκέψη και τη ζωή γενικότερα. Η μέθοδος είναι σαν τα τραίνα. Άμα διαλέξεις λάθος τραίνο ή μέθοδο όπου κι αν κατεβείς θα είσα...

«Έτσι πήρα, θαρρώ, την κακιά συνήθεια να ζητώ να ψαύω και να αισθάνομαι τη ζωή, να ψάχνω ψαχνό κι όχι τρύπιες εικόνες και άδειες στίλβουσες επιφάνειες λέξεων»

Παίζαμε στα θερισμένα χωράφια νύχτες με φεγγάρι, κρυβόμασαν στις ψηλές χρυσές θυμωνιές που περίμεναν υπομονετικά το αλώνισμα, μυρίζαμε εξαίσια αρώματα απ? τις καλαμιές μετά τις καλοκαιρινές νεροποντές τα απογεύματα του Αυγούστου. Κοιμόμουνα, θυμάμαι, στην άκρη στα καπνοχώραφα  πριν ακόμα χαράξει και με μύρωναν οι ευωδίες απ? τα μποστάνια, βρίσκαμε τις φωλιές των κορυδαλλών κάτω απ? τα ζιρζιλίκια και παίζαμε στα χέρια μας  τα αμάλιαγα μικρά τους με τον παιάνα των ανήσυχων γονιών τους να κεντά  στον αέρα αγωνία.  Καθισμένος στην σβάρνα του θείου μου μέσα στα υγρά χωράφια τα μουντά Φθινόπωρα, στεφανωμένος από μυριάδες πουλιά των αγρών, γευόμουνα χώμα και σκέτο αγέρα.  Τρέχαμε στις εξοχές και ξέραμε κάθε γωνιά του τόπου, τα ρέματα και τις πηγές, τους λόγγους, τις αλεποφωλίες. Έτσι πήρα...

«Να ζεις το ίδιο για όλους κι όχι μόνον για όσους σε αρέσουν, να ενώνεις κι όχι να διαιρείς την ζωή»

Ένα πράμα που με ξάφνιασε αρχικά κι ύστερα μ΄ εντυπωσίασε, όταν για πρώτη φορά πήγα στο Άγιον Όρος, ήταν που οι μοναχοί σχεδόν ποτέ δεν στέκονταν να πιάσουν κουβέντες και μάλιστα θεωρητικές με επισκέπτες. Περισσότερο όμως με γοήτεψε που δεν επαινούσαν και δεν κατακρίναν κανέναν. Απλά έκαναν προς  όλους αυτό που θεωρούσαν σωστό και πρέπον. Δε δίδασκαν ποτέ με κουβέντες, ζούσαν απλώς κι ούτε επιχειρούσαν ως επαΐοντες  να διορθώσουν τον κόσμο. Ίσως, λέω ίσως, γιατί ήξεραν, είχαν μάθει από την παράδοση που κρατούσαν στα ροζιασμένα χέρια τους, πως δεν γίνεται να διδάξεις παρά όσα μονάχα έπαθες. Ίσως γνώριζαν πως διαφορετικά κάνεις κακό διαιωνίζοντας την ψευδαίσθηση πως είναι εύκολο να φτιάξει ο κόσμος χωρίς  κόπο, χωρίς το δικό σου  ίδρωτα, ανέξοδα χωρίς αίμα αυτοθυσίας πολύ. Χωρίς ποτέ ν...

«Γι’ αυτό ο διακριτικός άνθρωπος δεν μιλά εύκολα και έρχεται πάντα στη θέση εκείνου στον οποίο απευθύνεται και αναλογίζεται τις επιπτώσεις της συμπεριφοράς του»

«Μεγάλο «θαύμα» η διάκριση όπως αυτή καταγράφεται στην καθ΄ ημάς παράδοση, η ικανότητα δηλαδή της ψυχής του ανθρώπου να διακρίνει πώς να φερθεί αναλόγως των περιστάσεων, η ικανότητα να βρίσκει τον καλύτερο δυνατό, ανθρωπίνως, τρόπο να πει ή να κάνει κάτι σε κάποιον ώστε να προκαλέσει το λιγότερο πόνο ή να φέρει την μεγαλύτερη ωφέλεια σε έναν άνθρωπο που πάει να πει σε ολόκληρη τη ζωή αφού η ζωή είναι μία και δεν μερίζεται. Ο άνθρωπος της διάκρισης δεν γενικεύει και φέρεται πάντα, ή εν πάσει περιπτώσει όσο μπορεί, εξατομικεύοντας  το φέρσιμό του αναλόγως ώστε όλες οι ενέργειές του και τα λόγια του να είναι  βάλσαμο σε πληγή, δρόσος σε πυρωμένα χείλη, θροφή σε πεινασμένο στόμα. Γι’ αυτό ο διακριτικός άνθρωπος δεν μιλά εύκολα και έρχεται πάντα στη θέση εκείνου στον οποίο απευθύνεται και...

«Ο άνθρωπος απώλεσε τους συνεκτικούς δεσμούς με ό,τι τον περιβάλλει. Έπαψε να νιώθει μέρος του όλου και να συμπεριφέρεται αλληλέγγυα με το συμπαντικό μεγαλείο»

Είναι γνωστή η φράση ότι κάτι « έκατσε». Έχασε την φρεσκάδα του, την πραγματική του φύση, το μέγεθός του. Έχασε την εντελέχειά του να γίνει αυτό που μπορούσε να γίνει. Βασικά αυτό που «κάθεται» χάνει και την αξία του. Αποκτά μια ροπή προς τα κάτω, βαριά και με λίγα λόγια πεθαίνει. Λέμε το γλυκό « έκατσε» δεν είναι αφράτο, είναι βαρύ, συμπαγές. Λέμε, επίσης, το ενδιαφέρον του « έκατσε» για τον αθλητισμό. Δηλαδή έσβησε, δεν είναι ορατό πια. Έτσι ακριβώς και ο κόσμος «έκατσε». Δεν έχει πια διάθεση για νοηματοδότηση της ζωής, δεν έχει όραμα, ιδεολογία ανοδική, δεν έχει όρεξη για δημιουργία, ξέχασε το «θεϊκό μερίδιό του». Η διάθεσή του καθαρά βαρυντική, έλκεται προς τα κάτω, ποθεί όλο και περισσότερο απόκτηση ύλης. Έλκεται από την ύλη, γαντζώνεται σε αυτή. Βλέπει αλλά δεν «ορά». Δεν διαβλ...

«Είναι η καυτή ανάσα ενός διαλυμένου κόσμου, αποτύπωμα μιας αλόγιστης δραστηριότητας, προθάλαμος ενός μέλλοντος που μας αποκλείει»

Τα θερμόμετρα ζητούν πίσω τον πυρετό τους. Ένα συλλογικό 38 και 8 απλωμένο στους δρόμους και τις επιφάνειες, κάθετο όπως ο ήλιος, με το βάρος της ελεύθερης πτώσης. Η ατμόσφαιρα έξω είναι πηχτή, σχεδόν μπορείς να την ακουμπήσεις, να την παρακάμψεις με το χέρι, ώστε να διασχίσεις τη διαδρομή. Η ζέστη είναι τοποθετημένη σε τεμάχια, ο αέρας ως γεωμετρικός όγκος, αποτρεπτικός και ταυτόχρονα προσπελάσιμος. Κάθε κίνηση κουβαλά την αναίρεσή της, τη δυσκολία αυτή που την αποτρέπει. Οι λαμαρίνες, τα τσιμέντα, η πίσσα γίνονται συσσωρευτές υπερβολής, αντικείμενα μιας υπερθετικής θερμοκρασίας, πολλαπλασιαστές ενός θερμικού αδιεξόδου. Και η ζέστη κάνει την ύλη ενιαία, ένα συνολικό μέγεθος με επιμερισμένη όψη που ανασαίνει συνολικά εκπνέοντας φωτιά.  Γιατί η ζέστη είναι κατ΄ αρχάς υπενθύμιση. Άγνωστο...

Είναι σα να λες, χωρίς να το καταλαβαίνεις, πως ο Θεός είναι τιμωρός και εκδικητής και εκβιάζει τους ανθρώπους να γίνουν πιστοί μέσα από αυτά τα θαύματα

Βλέπω διάφορους φίλους χριστιανούς να ποστάρουν την πληροφορία πως στο Προκόπι Ευβοίας μετά από παράκληση και λιτανεία των πιστών έβρεξε και σώθηκε η πόλη και το προσκύνημα του αγίου.  Δεν ξέρω ούτε μπορώ να επιβεβαιώσω το γεγονός. Μπορεί και να έγινε έτσι. Όμως, ειλικρινά, δεν μπορώ να καταλάβω την νοοτροπία των χριστιανών που ανεβάζουν τέτοια πράγματα. Ακόμη κι αν συνέβη έτσι, ή αν έτσι πιστεύεις πως έγινε δεν το λες και δεν το ομολογείς. Διότι πολύ απλά εμμέσως πλην σαφώς λες πως ο άγιος έσωσε το σπίτι του κι άφησε τον υπόλοιπο κόσμο να καεί. Κι ακόμα, εμμέσως ασυνειδήτως, πλην σαφώς, λες πως ο Θεός, ο μόνος που ενεργεί τα θαύματα, κάνει επιλεκτική σωτηρία ανθρώπων και αφήνει τους απίστους να καίγονται. Είναι σα να λες, χωρίς να το καταλαβαίνεις, πως ο Θεός είναι τιμωρός κ...

Τι έχει γίνει, τι έχει γίνει, τι έχει γίνει;

«Τα ‘χαν πει και να τα βγαίνουν, βγαίνουν όλα αληθινά» Κώστας Τουρνάς Ο πλανήτης μας «φλέγεται» από την υπερθέρμανση που του προκάλεσαν οι αλόγιστες ανθρώπινες δραστηριότητες από την εποχή της Βιομηχανικής Επανάστασης έως σήμερα. Αυτή ξεκίνησε στο 2ο μισό του 18ου αιώνα, κορυφώθηκε κατά τον 19ο αιώνα και μέχρι το τέλος του 20ου αιώνα άρχισαν να γίνονται ορατά τα δυσοίωνα αποτελέσματά της στο κλίμα της Γης και οι αρνητικές προοπτικές για την ανθρώπινη ζωή. Η ανθρωπότητα όλο αυτό το διάστημα διεξήγαγε ένα πρωτοφανές πείραμα με την ολοένα πιο μεγάλη κατανάλωση ορυκτών καυσίμων, που συσσώρευσαν στην ατμόσφαιρα του πλανήτη μας τεράστιες ποσότητες διοξειδίου του άνθρακα και άλλων αερίων, σχηματίζοντας μια επικίνδυνη ομπρέλα πάνω από την ατμόσφαιρα (φαινόμενο του θερμοκηπίου), αλλάζον...

«Είναι σαν να ακουμπά το χέρι σου σε βυζί γυναίκας εύμορφο και πρέπει με το άγγισμά σου να το πλάθεις κάθε μέρα ωραιότερο για να φτάσει στην μυστική σοφή γεωμετρία του Θεού»

Παλιά στα Θερμιά (Λουτρά)  στην Κύθνο άκουσα αυτή τη φράση απ΄ ένα παλιό ναυτικό που, παίζοντας τάβλι με φίλο, χάζευε που και που τους κολυμβητάς να μπαινοβγαίνουν στην θάλασσα και να λιάζονται στην χρυσή αμμουδιά της ακτής. Με πήρε χρόνια να καταλάβω κάπως. Θαρρώ πως ακόμα δεν έχω εννοήσει το βάθος και τις διαστάσεις των λόγων του. Όχι πως δεν καταλαβαίνω τις λέξεις και το νόημα τους. Απλώς δεν έχω φτάσει, θαρρώ, να ζήσω σε βάθος μια ανάλογη εμπειρία και άρα δεν έχω ακόμα τέτοιας ποιότητες ζωής για να αποκρυπτογραφήσω τα λόγια εκείνα. Τα λόγια του γέρο-ναυτικού προϋπέθεταν αγάπη για τη θάλασσα. Μια αγάπη που προσέδιδε  στην θάλασσα  «ιερότητα». Και είναι αυτή η «ιερότητα» που τον οδηγούσε ασυναίσθητα με απλότητα  σε μια στάση «λατρευτική» προς αυτήν. Άμα αγαπάς κάτι αληθινά το σ...

Σαν σήμερα, 29 Ιουλίου, το 1925, γεννήθηκε

Από το τίποτα που είμαστε, ξαφνικά βγαίνουμε σε αυτόν τον υπέροχο κόσμο. Στα χρώματα.   Δίνω μεγάλη σημασία στα χρώματα.   Είναι από τα σημαντικότερα πράγματα στον κόσμο.   Πολλές φορές μου είχε συμβεί, όταν με κλείνανε στην απομόνωση, στο απόλυτο σκοτάδι,   τη δέκατη μέρα να ξεχνάω τα χρώματα.   Να έχω ασπρόμαυρη μνήμη, να μη θυμάμαι το κόκκινο, το κίτρινο   - το όνειρό μου δε μπορεί να αναπληρώσει αυτή την απουσία.   Αυτό, το ξέρει και η Ασφάλεια. Μπήκε μια μέρα ο Μπάμπαλης εκεί που ήμουνα:   «Έλα έξω ρε να δεις τα χρώματα» και μου χτύπησε η καρδιά. «Ωχ, αυτό είναι» σκέφτηκα.   Σε μια μεταγωγή, με το που είδα από το πίσω άνοιγμα του αυτοκινήτου   τα κόκκινα και πράσινα λεωφορεία, αισθάνθηκα μια απέραντη ευδαιμο...

Πόση σχέση ύφους έχουν όλες αυτές οι φωνασκίες και τα τσιρίγματα με όσα λέγονται στα Ευαγγέλια, στην Θ. Λειτουργία του Αγίου Ιωάννη του Χρυσοστόμου, στους εξαίσιους ύμνους των ποιητών της Εκκλησίας;

Διερχόμενος σήμερα από εορτάζοντα ενοριακό ναό ακούω σε μεγάφωνα, παρόμοια αυτών που χρησιμοποιούνται από κοινούς διαδηλωτάς, την Θ. Λειτουργία και τους Ψάλτες και τον Ιερέα με υψηλότονους λαρυγγισμούς να προσπαθούν να φωνάξουν πως είμαστε κι εμείς εδώ. Τραγική κατάσταση. Ένας θόρυβος εκκωφαντικός και άκομψος που καταλαμβάνει όλη την περιοχή επιτείνοντας την ήδη υπάρχουσα αταξία και ασχήμια. Οι άνθρωποι αυτοί, σκέφτομαι με όχι, οφείλω να ομολογήσω και να απολογηθώ, φιλάνθρωπο ύφος, δεν καταλαβαίνουν πολλά από ιεροπρέπεια, ούτε από την σημασία και λειτουργία του τρόπου των εκκλησιαστικών τεχνών. Οι τέχνες στην εκκλησιαστική ζωή των χριστιανών, όπως εξάλλου και σε κάθε άλλη εκκλησιαστική-κοινοτική ζωή είναι λειτουργία που υπηρετεί και δεν πρέπει επιβάλλεται στις αισθήσεις και στες ψυ...

«Κεκαθαρμένη η μορφή περιττών και επουσιωδών στοιχείων δομείται εικαστικά ερρύθμως με σημείο αναφοράς τον θεατή ώστε να υπάρχει πάντα ως προς αυτόν και να γίνεται διαρκώς παρουσία γι’ αυτόν»

Εορτή τις προάλλες του αγίου Παϊσίου και είδα πολλές εικόνες του αναρτημένες σε τοίχους διαδυκτιακούς. Κι είπα να μοιραστώ μερικές σκέψεις. Σχεδόν όλες οι εικόνες του εορτάζοντος αγίου αλλά και όλων των συγχρόνων αγίων εκκινούν από τις φωτογραφίες τους τις όποιες έχουμε άφθονες στην διάθεσή μας. Δυστυχώς όμως σχεδόν όλες οι εικόνες που βλέπω εκτός εξαιρέσεων μένουν πολλή κοντά στην φωτογραφική μίμηση της μορφής ή της στάσης του αγίου αδυνατώντας να χωρίσουν σε μια «μεταμόρφωση» που θα έκανε μια φωτογραφία λειτουργικό γεγονός και άρα εκκλησιαστική εικόνα. Αυτό που κυρίως δεν τολμούν να κάνουν οι αγιογράφοι είναι η αφαιρετική προσέγγιση της μορφής και η αναδόμησή της με διαφορετικό εκκλησιολογικό λόγο. Θεωρώντας ως βασικό και κύριο ζητούμενο την ομοιότητα με την φωτογραφία δεν αφαιρο...

Οι άλλες γραμμές, οι ατελείς, είναι δύσκολες γραμμές, για διαφορετικό λόγο πιό απαιτητικές.

Το πρόβλημα με τα καινούργια σπίτια είναι πως έχουν πολλές και πολύ ίσιες γραμμές. Πολλές κατακόρυφες και οριζόντιες γραμμές που περιβάλλουν τις αισθήσεις των ανθρώπων και τις ορίζουν αναλόγως. Οι άψογα ίσιες γραμμές είναι το καθημερινό βασανιστικό  θέαμα  πολλών ανθρώπων και λαθραία με τρόπο ύπουλο και αδίστακτο ελέγχουν τις συνειδήσεις  θυμίζοντας μυστικά στους ταλαίπωρους από τη σκληρότητα του βίου ανθρώπους  πως δεν είναι τέλειοι. Και οι πολλοί των άνθρωπων, όσοι ακόμα δεν έχουν χαλάσει τελείως, νοιώθουν άβολα μέσα στις ίσιες γραμμές και ασφυκτιούν αλλά δεν τολμούν να φύγουν από αυτές γιατί σκιάζονται να ζήσουν με τις άλλες γραμμές τις καμπύλες, τις τεθλασμένες, τις λυγισμένες από ατεχνεία, από το βάρος κεκραμένων αισθημάτων, από τύψεις, από νόστο ακαθόριστο  και σεβντά βαρύ. Οι ...

Τα ωραία σηκωμένα γλυπτά μαλλιά τις ζεστές μέρες του Καλοκαιριού αφήνουν να φανούν εκείνες οι λίγες σταγόνες ιδρώτα που ήσυχα και τρυφερά κυλούν πίσω απ΄ το αυτί μυρώνοντας το λαιμό με το άρωμα του νόστου μιας άπιαστης ευτυχίας, ενός έρωτα εξαίσιου μοναδικά εκστατικού

Τα καλοκαίρια μ΄ αρέσει που κάποιες γυναίκες, όσες  ακόμα κρατούν μακριά μαλλιά, τα σηκώνουν ψηλά και τα δένουν, για να δροσιστούν μάλλον, με ένα κορδονάκι, συχνά χρωματιστό, ένα λαστιχάκι πρόχειρο, με ό,τι βρούν. Η κίνηση αυτή τις κάνει να μοιάζουν  Καρυάτιδες που φέρουν στην κεφαλή τους, αλύγιστες και περήφανες, το βάρος  συνηθισμένων πραγμάτων, καημούς  ασίγαστων  σπλάχνων, πόνους ανομολόγητους και βάσανα πικρά των άλλων, διαβατάρικα πουλιά ελπίδες, πνοές θυμωμένων θαλασσών, την αέναη ανακύκλυση των εποχών και των άστατων παροδικών αισθημάτων. Τα μαλλιά τους, έτσι ατημέλητα  δεμένα επάνω στην κεφαλή τους, τις κάνει να ομοιάζουν φορές - φορές ωραία  γλυπτά που ξέφυγαν για λίγο απ΄ την σκλαβιά κανόνων και ευθυνών και περιφέρονται στον κόσμο ως σημεία ανεξίτηλα  μιας  ξεχασμένης αθωό...

«Λίγοι ακολουθούν με υπομονή και ιερόπρεπη σιγή τις ηλικίες της μέρας, λίγοι ακολουθούν τον ήλιο απ΄ την κροκόπεπλο αυγή έως το ματωμένο βασιλεύον δείλι»

Οι άνθρωποι βιάζονται. Βιάζονται να πάνε αλλού, να φύγουν, να αλλάξουν θέση, διάθεση, τοποθέτηση.  Οι άνθρωποι βασίζονται σε προθέσεις, σε καταθέσεις, σε υποθέσεις κυρίως. Κι όλο βιάζονται ν΄ αλλάξουν θέση και να φύγουν να πάνε αλλού σε χαμένους παράδεισους, σε χώρες που δεν γνώρισαν ποτέ, σε πολιτείες που δεν βρέθηκαν ποτέ, σε ηδονές άγνωστες και γι΄ αυτό γοητευτικές.  Οι άνθρωποι επιμένουν να φεύγουν δεν έχουν υπομονές, δεν έχουν κουράγιο να αντέξουν την πίεση των πραγμάτων και των αισθημάτων. Προτιμούν τα εύκολα και εύτρεπτα συναισθήματα οι πολλοί των ανθρώπων, επιλέγουν την ροή και το άστατο των συναισθημάτων και κυλούν μέσα τους και πάνε κι έρχονται μέσα στην βολική ανεξέλεγκτη διαδρομή τους, στους δαίδαλους του γέρου χρόνου.  Οι πολλοί των ανθρώπων διάγουν τον βίο επιλέγοντας. Δ...

«Χρειάζεται υπομονή και ευφυΐα για να μπορέσουμε να διασχίσουμε τούτο τω γκρίζο χάος. Κατά τη διαλεκτική της Ιστορίας θα αμφισβητηθούν αύριο εξίσου και οι αμφισβητήσεις»

O χαρακτηρισμός «Πνευματικός άνθρωπος» στον τίτλο, πού στεγάζει τις γραμμές πού ακολουθούν, δεν µου φαίνεται σήμερα και τόσο δόκιμος. Είναι ο διανοούμενος με τον πλούτο των ιδεών, με την ανθρωπιστική πίστη; Είναι ο επιστήμονας, ο οποίος στο εργαστήριό του ετοιμάζει ανύποπτος τις πιο ανατρεπτικές δυνάμεις πού γνώρισε η Ιστορία; ΄Ή είναι ο άνθρωπος μιας ιστορικής και κηρυγματικής μορφής του παρελθόντος, μιας εποχής αθωότητας από την αγωνία της οποίας απουσίαζε η Αγωνία, ο ανθρώπινος εκείνος  τύπος δηλαδή ο οποίος εγοήτευσε με τον ουμανιστικό του λόγο και τον πλούτο των ιδεών του; Αλήθεια, τί έγινε ο άνθρωπος του πνεύματος, Ο οποίος πίστευε ότι με την επιστημονική του γνώση και την ανθρωπιστική του πίστη θα ήταν ο κυρίαρχος του παιχνιδιού), ότι θα βοηθούσε τον μεταπολεμικό, τον σύγχρονο...

Βασίλης Σεϊτανίδης, «Γαλλικές Μπαγκέτες», Διηγήµατα, Νότιος Άνεµος, 2021

Το μότο του Κίρκεγκωρ που προτάσσεται του κειμένου «Τη ζωή την ζούμε ατενίζοντας µπροστά, αλλά την κατανοούµε κοιτάζοντας πίσω» εξηγεί και το «γιατί» της συγγραφής του Βασίλη Σεϊτανίδη . Ο Βασίλης Σεϊτανίδης γράφει – από τότε που το προνόµιο άσκησης της ιατρικής, σχετικά µε το Νόηµα λόγω συνταξιοδότησής του, παραχωρείται στους νεότερους συναδέλφους του – γιατί έµαθε να ατενίζει µπροστά. Αλλά για να κατανοηθεί το εναποµείναν µπροστά, ο συγγραφέας υποχρεούται να κατανοήσει την πορεία που διέγραψε έως το «τώρα» της συγγραφής. Ο ίδιος εξάλλου στο προλογικό του σηµείωµα («Αντί προλόγου») διευκρινίζει µε σαφήνεια τις συγγραφικές του προθέσεις καθώς και την επιλογή του µότο: «Ακολουθώντας την παρότρυνση του Kierkegaard και προσπαθώντας να κατανοήσω την ζωή µου γυρίζω πίσω σε γεγονότα, καταστάσε...

«Σήμερα μοιάζουμε να μην καταλαβαίνουμε το μάθημα της Πόλης που αλώθηκε. Μοιάζουμε να μην κατανοούμε το πολύτιμο που μας κληροδότησε ανακεφαλαιώνοντας τον αρχαίο των Ελλήνων πολιτισμό και της ορθοδοξίας το Πνεύμα το Άγιο»

Η Πόλις εάλω και η βυζαντινή αυτοκρατορία μαζί της, όχι γιατί δεν κατόρθωσε να δημιουργήσει το ανθρωπολογικό μοντέλο του νικητή, τον άνθρωπο που απεγκλωβισμένος από το συναίσθημα της πίστης μπορεί να παράξει έλλογο πολιτισμό, δομές δηλαδή που θα διαχειριστούν τα ανθρώπινα πράγματα πραγματιστικά. Όποιος έχει δει από μέσα την Αγια? Σοφιά και κατάλαβε πως εκεί συνοψίζεται όλος ο αρχαίος πολιτισμός και η γνώση και πως με απόλυτα έλλογο τρόπο η πέτρα γίνεται δομή που υμνεί την αδιάσπαστη ενότητα κτιστού και άκτιστου, μπορεί να καταλάβει πως το Βυζάντιο δεν υπήρξε ποτέ θύμα ενός μονοφυσιτισμού που επιλέγει μονάχα μια διάσταση για να ζήσει. Το Βυζάντιο, όσο κι αν είχε Θεό, δεν ξέχασε ποτέ τη γη κι ούτε αφέθηκε ποτέ στην έκσταση από τα ανθρώπινα εγκαταλείποντας τη διαχείρισή τους στην παρόρμηση ...

«Όταν πια δεν βαστώ άλλο να αναζητώ την κρυμμένη χαρά σε μικρά πράγματα και μνήμες που καιροφυλακτούν, κάνω το σταυρό μου και την κεφαλή γέρνω σε μαξιλάρι λερό απ΄ τα δάκρυα και τις αποτυχημένες μετάνοιες χρόνων πολλών»

Πριν πολλά χρόνια δούλευα μακριά σε χώρες ξένες, μακρινές. Κουραζόμασταν πολύ με την εργασία, με την ξενιτειά κυρίως με την απουσία χαράς που φέρνει η μοναξιά και ο φόβος του ανοίκειου. Τα βράδια γύριζα στο κατάλυμα για ξεκούραση και για μιά ανάσα χαράς. Έγραφα τότε διάφορα. Μικρά όπως πάντα κείμενα για παραμυθία. Θυμάμαι που ένα τέτοιο κείμενο το δημοσίευσα κάποτε εδώ μέσα στην έρημη αυτή χώρα τη γεμάτη με   ανθρώπους ίσκιους. Μια φίλη αναδημοσίευσε το κείμενο χρόνια μετά και μου εξομολογήθηκε πως της   άρεσε   πολύ και πως την στήριζε με κάποιο τρόπο.   Είχα χαρεί όταν μου το είπε. Δεν είναι δα και πολλές οι φορές που κάποιος σου ανοίγεται να σου πει σε προσωπικό μήνυμα πως με κάτι που έγραψες στηρίχτηκε, πως πήρε κουράγιο για το δύσκολο ταξίδι της ζωής. Σαν σήμερα είχε συμβεί ...

...

«- Τέτοιες κολόνες μέσα μας, γιαγιά μας έχουμ’ όλοι/ να ξαναφτιάξουμ’ εκκλησιά πιο πέρα απ’ την Πόλη!»

Το παραμύθι της γιαγιάς                            του Βασίλη Βλαχάκου   Στο τζάκι, πλάι στη φωτιά, ξύνει το κολοκύθι και στα εγγόνια η γιαγιά λέει το παραμύθι: Ήταν,  παιδιά μου,  μια φορά μία μεγάλη πόλη που τη θαυμάζανε πολλοί και τη ζηλεύαν’ όλοι. Θέλαν όλοι τα πλούτη της και την πολιορκούσαν σαν κύματα περνούσανε και τη λεηλατούσαν. Πέρασαν βάρβαροι πολλοί, μα η βασίλισσά μας για χίλια χρόνια ήτανε αυτή πρωτεύουσά μας. Ήταν ο φάρος για πολύ μες στο πυκνό σκοτάδι ωραίο ηλιοβασίλεμα που χάνεται το βράδυ ’να βράδυ μάλιστα κακό που ’ρθε  σ’ αυτή την Πόλη και έπεσαν τα τείχη της και οι ψηλοί της θόλοι στα χέρια τούρκων έπεσε η ακριβή μας κόρη. Κλαίει τη μάνα το παιδί μονάκριβο αγόρι που βλέπει να τη σέρνουνε σκλάβα σε ξένα μέρη κλαίει κ’ η μάνα το παιδ...

«Ζωγραφιές πλέον δεν επιχειρώ, μονάχα τις φαντάζομαι, τις σχηματ?ζω στο νου και τις χρωματίζω με τους έρρυθμους κυματισμούς της καρδιάς και τις στέλνω ως πνοή στον κόσμο να πετάξουν με τους ανέμους...»

Όταν είμουνα νεότερος είχα απορία πώς περνούν τις μέρες τους άνθρωποι που γεύτηκαν την επιτυχία, που δοξάστηκαν, που τους λάτρεψαν πλήθη κανονικών ανθρώπων που πάντα βρίσκουν κάτι να λατρέψουν, κι ύστερα ξεχάστηκαν από μη ευνοϊκές συγκυρίες ή από έλλειψη τύχη αγαθής. Πάντα είχα περιέργεια πώς περνούν τις καθημερινές και τις σχόλες τους όταν έμεναν μόνοι και ξεχασμένοι από θαυμαστές από φίλους και γνωστούς, με τη γεύση της αποτυχίας, και την ένταση της μοναξιάς να την πολλαπλασιάζουν οι μνήμες των ένδοξων ημερών. Είχα απορία και δεν ήξευρα και κανένα σπουδαίο και δοξασμένο άνθρωπο να ρωτήσω. Ύστερα, μεγαλώνοντας, άρχισα να εννοώ με τρόπο μυστικό τί συμβαίνει και θαρρώ πως κάπως κατάλαβα. Μεγαλώνοντας κι ενώ άρχισα σταδιακά αλλά σταθερά να χάνω τους πρώτους ρόλους που γεναιόδωρα συ...

«Γιατί γλώσσα είμαστε εμείς. Και κάθε παραμόρφωσή της αποτυπώνεται αναπόφευκτα σε εμάς (σώμα, νους, ψυχή), και σιγά σιγά θα αλλοιωθούμε, θα σκουληκιάσουμε μέχρις εσχάτων...»

Θέμα όχι πρωτοφανές. Όμως κάθε φορά αξιοσημείωτο και ιδιάζον: Τα πάθη της γλώσσας και κυρίως οι μεταμορφώσεις της που υφίσταται ακούσια και «βίαια» κάτω από τις εκάστοτε συνθήκες. Ποιος δεν θαυμάζει την ανθοφορία της γλωσσικής έκφρασης σε καταστάσεις ερωτικής έλξης ή παραζάλης ή σε περιόδους επαναστατικής μέθεξης για υψηλά ιδανικά (ο ρομαντισμός θριάμβευσε μέσα από την πρωτοφανέρωτη πυκνή, υπαινικτική και αισθητικά άρτια τροπικότητα της γλώσσας); Ποιος δεν κατανοεί την κενότητα και την κακοποίηση της γλώσσας, όταν αυτή γίνεται όπλο ενός προπαγανδιστή πολιτικού ή φερέφωνο ενός «ξύλινου» δημοσιογράφου; Όταν  οι λέξεις υπηρετούν ανθρώπινες ανομίες, τότε ποιος θα δικάσει αυτούς που θεωρούν ότι μπορούν να χειρίζονται τις έννοιες με τρόπο ανίερο και προσβλητικό, μόνο και μόνο για να πετύχο...

«...ένα απλό κέρασμα, για να νοιώσω πως είμαι κι εγώ μέσα στην φωτεινή πανήγυρη των ανθρώπων της γης που επιλέγουν κάθε μέρα με κάθε κόστος την ελπίδα, διακηρύσσοντας σιωπηλά πως η χαρά της ζωής θα διώξει το σκότος του φόβου και της θανατηφόρας αμφιβολίας»

Μια από τις χαρές που θυμάμαι από τα παιδικά μου χρόνια ήταν ο πολίτικος χαλβάς που με έφτιαχνε η μάνα μου σαν ρεγάλο που είμουνα καλός μαθητής και πρόκοβα στα γράμματα. Άμα πήγαινε να πάρει τους βαθμούς μου του τριμήνου στο σχολείο είχα μεγάλη αγωνία και  περίμενα με άγχος να δω πώς πήγα. Ήθελα να έχω καλούς βαθμούς στα μαθήματα που αγαπούσα αλλά και για τα άλλα είχα αγωνία, όπως τα Μαθηματικά, που ποτέ δεν τα διδάχτηκα όμως σωστά και δεν τα αγάπησα παρά σαν μεγάλωσα και γνώρισα το φίλο μου του Γ. Μ που με μύησε όσο ήταν μπορετό  στην ποίησή τους. Περίμενα λοιπόν έξω απ΄ το σχολείο ή στο σπίτι να δω τί βαθμούς πήρα. Συνήθως, ή σχεδόν πάντα, ήταν καλοί. Έτσι ύστερα εξαφρωμένος πήγαινα να παίξω ποδόσφαιρο, που το λάτρευα κι ακόμα το αγαπώ. Η μάνα μου με έφτιαχνε  για να με ευχαριστή...

«Γιατί, πού να «περ’σσέψουν» λεφτά για καινούριο παντελόνι του παιδιού, τότε που η Λάμια η φτώχεια είχε βγει από τις σπηλιάδες της και κυνηγούσε τους ανθρωπάκους που δεν είχαν στον ήλιο μοίρα, για να τους κατασπαράξει;»

Πού να το ’ξεραν τα  φτωχόπαιδα, τα ξυπόλητα και πεινασμένα παιδιά του παλιού καιρού, πως τα τρύπια και χιλιομπαλωμένα παντελόνια τους θα γίνονταν μόδα στη σημερινή εποχή της αφθονίας και της ισοπέδωσης. Εκείνα τα «παιδιά όλο μάτια», που η ζωή τούς είχε κλέψει τα λουλούδια της χαράς από τον κήπο τους και τον ήλιο της ελπίδας από τον ουρανό τους, εκείνα τα φτωχά παιδιά που δεν χόρτασαν το ψωμί, που δεν έμαθαν τα γράμματα, που «μπήκαν στα κάτεργα» από τα μικράτα τους, εκείνα τα παιδιά που δεν έγιναν ποτέ παιδιά, που το κεραμίδι πάνω απ’ τα κεφάλια τους έβαζε συνέχεια νερό και τα παράθυρά τους άφηναν το αγριοβόρι να «θερίζει» … πού να το ’ξεραν πως η φτώχεια και η δυστυχία τους θα γινότανε μόδα από τους καλοζωισμένους του «σήμερα». Γιατί εκείνα τα φτωχόπαιδα του «κάποτε», πράγματι, «δεν...

«έξι, να σκυταλοδρομώ/ πάντα τη μάσκα να φορώ/ να την κοιτώ να με κοιτά/ κι όλο «τις ει;» να με ρωτά»

Αντίο τώρα SMS   Αντίο τώρα SMS άπραγος κάθομαι που λες ήταν κι αυτά το κατιτίς κι ας μην τα ζήταγε κανείς.   Σφραγίδα και υπογραφή νά ’ρθω στη Σπάρτη την τρανή, ένα, για να με δει γιατρός, δύο, για ψώνια για να τρως, τρία, δεν κάνω προκοπή αχρείαστη διαδρομή, τέσσερα, σπεύδω να βοηθώ σε πεζοδρόμιο ξαπλωτό, πέντε, ορθός στην τελετή με αντισηπτικό βροχή, έξι, να σκυταλοδρομώ πάντα τη μάσκα να φορώ να την κοιτώ να με κοιτά κι όλο «τις ει;» να με ρωτά.   (Γιατ’ είμαι αρχαίος γέροντας και τους αιώνες φέροντας δεν είμαι σ΄ΑΜΚΑ, TAXISNET, μ’ ανάστησε το INTERNET!)   Θεσπιεύς Ατάλαντος 15-5-2021 ...

«Μερικοί μάλιστα, εύχονται στα σκουπίδια καλό ταξίδι επιστροφής στην γη εξ ης ελήφθησαν και καλή επάνοδο μέσα σε άλλες μορφές ζωής»

Από όλα τα πράματα, σε όλα τα πράματα μπορεί ο άνθρωπος να φτιάξει κάτι για να χαράξει ίχνη της ψυχής του στην κτίση. Όχι υποχρεωτικά σπουδαία έργα και τρανά από αυτά που θαμιάζονται και λατρεύονται σε εκθέσεις μουσείων και σε άλλους ναούς των τεχνών. Να, για παράδειγμα μπορεί κανείς να στίψει ένα λεμόνι με τρόπο που ο,τι απομείνει να μείνει εύμορφο και άρτιο χωρίς τσαλακωμένη όψη. Μπορεί άλλος να διπλώσει τα σιδερωμένα ρούχα με τρυφερ?τητα περισσή σα να είναι κειμήλια οικογενειακά και να εναποθέσει σε συρτάρια με τάξη λατρευτική. Μπορεί κάποιος γυρίζοντας στο σπίτι μετά από ημέρα κουραστική στο κυνήγι των αναγκαίων της ζωής να βγάζει τα παπούτσια του με ιεροπρέπεια αληθινή και να τα τακτοποιεί με σέβας ο ένα δίπλα στο άλλο σα να είναι να κοιμηθούν αγκαλιά σαν τρυφεροί παθιασμένοι ερ...

Στην Ελλάδα ένας από τους δυναμικότερους υπερασπιστές του Κοινοτισμού υπήρξε ο Κων/νος Καραβίδας (1890-1973)

Ο Κοινοτισμός ως πολιτειακό σύστημα εφαρμόσθηκε για πρώτη φορά στην αρχαία Αθήνα (508-326πΧ) σύμφωνα με τους Κων. Καραβίδα, Κορνήλιο Καστοριάδη, Χρήστο Γιανναρά και Θεόδωρο Ζιάκα. Στη συνέχεια έχασε σε μεγάλο βαθμό την πρότερη δημοκρατική του διάσταση. Την βυζαντινή περίοδο λειτουργεί μόνο στη πολύ μικρή κλίμακα, ενώ στη περίοδο της Τουρκοκρατίας αρχίζει να ακμάζει μέσα από τις οργανωμένες κοινότητες.  Ο Κοινοτισμός αποτελεί την καθολική λήψη αποφάσεων από τους πολίτες είτε σε σε επίπεδο δήμων, είτε περιφέρειας, είτε κράτους. Οι αποφάσεις στηρίζονται σε θεσμούς που έχουν δημιουργηθεί από τους ίδιους τους πολίτες. Κατά το τέλος του 20 αιώνα, μετά την κατάρρευση του υπαρκτού σοσιαλισμού και την αντικοινωνική ανάπτυξη του φιλελεύθερου καπιταλισμού, ο Κοινοτισμός επανέρχεται στο προσκήνιο κα...

«Γύρνα, μάστορα, το τέρας/ νά ’ναι ανάποδα το πέρας,/ η Κανάτα θα χορτάσει/ που σας κατουράει η πλάση!»

Πενταώροφη Κυρία   Ήρθαν νέα πανωραία για την Περικεφαλαία, σαν μια πολυκατοικία πενταώροφη Κυρία!   Όμως, όποιος την αρμόσει έχει ενός κοκκόρου γνώση. Ποιο να είναι το κεφάλι τόοοσο νά ’ναι αυτή μεγάλη;   Μέτρον άριστον με γδούπο μας τις βρέχει οσονούπω δίκαιη κραυγή θα βγάλει στο λοφίο σαν ξεπροβάλει.   «Γύρνα, μάστορα, το τέρας νά ’ναι ανάποδα το πέρας, η Κανάτα θα χορτάσει που σας κατουράει η πλάση!»   Θεσπιεύς Ατάλαντος 12-5-2021 ...

«Όλες οι μανάδες του κόσμου αγκαλιάζουν το παιδί τους και στην χειρότερη πτώση του, το δέχονται ολόκληρο κι ας πονούν για τα στίγματα που σπίλωσαν το φως που εγέννησαν»

Παλιά το 1980, τον Απρίλιο του σωτηρίου αυτού έτους, μετά την Τρίπολη πήγα με πολλούς άλλους κληρωτούς στο Ηρ?κλειο της Κρήτης στην Σχολή εφέδρων αξιωματικών πεζικού για εκπαίδευση. Σκληρή ολοήμερη και ολονύχτια άσκηση και κούραση άφατη. Τις  αργίες για να μη μένει άπραγος, φαντάζομαι,  ο νους μας έβαζαν και κάναμε αποψίλωση εδάφους μέσ’ στον ήλιο. Βλέπαμε τότε τα λεωφορεία με τουρίστες να φεύγουν για τον Άγιο Νικ?λαο και την Ελούντα ή να επιστρέφουν με ευχαριστημένους για το λιμνάνι. Τα έβλεπα όλα αυτά , όμως εγώ  νοσταλγούσα  πιο πολύ την Αθήνα, το κέντρο της πόλης με τις ομορφιές της, παλιές και νέες, τον ξάστερο ουρανό , τον ελαφρό αιθέριο αέρα της, τις χαριτωμένες Άνοιξες, τους λερούς δρόμους, τα σκουπίδια της- στολίδια ακατανόητα λες  μέσα σε  μια μυστική  ακαταστασία-  τους  ζ...

Η συνάντηση θα γίνει στον όμορφο εξωτερικό χώρο του «Οινοκράτη» πάνω στον πεζόδρομο, Κλεομβρότου 38

Συνεχίζεται η συνάντηση του «Κύκλου Γυναικών» στη Σπάρτη, σε συνέχεια της πρώτης συνάντησης που πραγματοποιήθηκε στις 1 Νοεμβρίου 2020.  Η συνάντηση θα γίνει στον όμορφο εξωτερικό χώρο του «Οινοκράτη» πάνω στον πεζόδρομο, Κλεομβρότου 38 , στο κέντρο της Σπάρτης, και ώρα 12.00-13.30,  το Σάββατο 8 Μαΐου 2021 . Μπορείτε να μεταφέρετε επίσης το μήνυμα σε όσες κυρίες γνωρίζετε. Η συνάντηση είναι ανοικτή σε όλες τις γυναίκες. Δεν υπάρχει προαπαιτούμενο γνώσης ή εμπειρίας για τη συμμετοχή. Συναντήσεις γυναικών «ροζ κύκλος» Γυναίκες κάθε ηλικίας προσκαλούμαστε σε Κυριακάτικες συναντήσεις σύνδεσης & ενδυνάμωσης δύο φορές το μήνα. Οι συναντήσεις διαπνέονται από συντροφικότητα, μοίρασμα στον κύκλο, καλλιέργεια ασφάλειας και ζέστης στην καρδιά. Από τους βασικούς στόχους των κύκλων α...

Θα συνεχίσουμε να στηρίζουμε τα δίκαια αιτήματα των εργαζομένων και τους αγώνες τους

Η «Δημοτική Ενωτική Κίνηση Σπάρτης» στηρίζει τους δίκαιους αγώνες των εργαζομένων για την υπεράσπιση των δημοκρατικών και συνταγματικών τους κατακτήσεων. Καλεί όλους τους εργαζόμενους στην απεργιακή εργατική συγκέντρωση που θα γίνει στις 6 Μάη στο Εργατικό Κέντρο Λακωνίας στις 10:30 π.μ.. Η Δημοτική ενωτική κίνηση κατέθεσε την περασμένη εβδομάδα στο Δημοτικό Συμβούλιο Σπάρτης, ψήφισμα καταδίκης των επερχόμενων αντεργατικών μέτρων από την κυβέρνηση, όπως: Κατάργηση του οκταώρου και του πενθημέρου με παράλληλη θεσμοθέτηση της δεκάωρης εργασίας. Κατάργηση των συλλογικών συμβάσεων. Έλεγχο του Μητρώου μελών και των διαδικασιών των συνδικαλιστικών οργανώσεων από το κράτος και τους εργοδότες. Κατάργηση υπερωριών. Παρακώλυση του δικαιώματος της απεργίας. Με λύπη μας όμως δεν στηρίχτηκε...

«Γιατί ήξερε αυτό που αγνοούσε το χαρούμενο πλήθος, δηλαδή πως ο βάκιλος της πανούκλας δεν πεθαίνει ούτε εξαφανίζεται...»

Η πανούκλα είχε τελειώσει και μαζί της ο τρόμος και τα σφιχτοπλεγμένα χέρια βεβαίωναν ότι κάποτε είχε υπάρξει στ΄ αλήθεια εξορία και χωρισμός με τη βαθύτερη έννοια του όρου. Ο Ριέ αναλογιζόταν πως αυτή η χαρά δε θα ήταν ποτέ σίγουρη. Γιατί ήξερε αυτό που αγνοούσε το χαρούμενο πλήθος, δηλαδή πως ο βάκιλος της πανούκλας δεν πεθαίνει ούτε εξαφανίζεται, πως μπορεί να μείνει κοιμισμένος μέσα στα έπιπλα και τα ρούχα και πως ίσως θα ερχόταν μια μέρα που για τη δυστυχία και τη γνώση των ανθρώπων, η πανούκλα θα ξυπνούσε τα ποντίκια της και θα τα έστελνε να ψοφήσουν σε μια ευτυχισμένη πόλη. Αλμπέρ Καμύ Απόσπασμα από το βιβλίο: «Η Πανούκλα» ...

«Μια μελισσούλα ανανοήθηκε/ φίλησε σταυρωτά τα οθόνια/ δε βρίσκουν νεκρό τα μύρα/ κι αναδεύονται»

Αναστασία Κόκκινου, frear . gr Πρώτη δημοσίευση στο ηλεκτρονικό Φρέαρ. ...

«Τις Άνοιξες, όλες τις Άνοιξες να θυμάστε πως αποζητάμε κι εμείς, εμείς οι τσαλακωμένοι τον Κύριο της ταπεινής δόξας, τον Κύριο Ιησού να τον κεράσουμε απόσταγμα άρωμα της βασανισμένης καρδιάς μας…»

Δεν είναι που δεν προσπαθήσαμε, ούτε η επιθυμία και ο πόθος για μια κανονική ζωή μας έλειψε. Το παλέψαμε τίμια. Κρατηθήκαμε μακριά από άνομες ηδονές, δεν ταξιδέψαμε σε αχαρτογράφητα  νερά, δεν ακροβατήσαμε σε απαγορευμένα  αισθήματα, τηρήσαμε με ακρίβεια  τους νόμους των βέβαιων, όσες φορές χρειάστηκε είπαμε όχι στους πόθους της καρδιάς. Δεν καταφέραμε πολλά σε ετούτη την εξορία. Σκληρύναμε περίσσεια την καρδιά, στενέψαμε τα μάτια, μίκρυνε ο ορίζοντας, ζήσαμε σε ασφυξία αισθημάτων χωρίς πείρα των πραγμάτων και των σωμάτων. Τον κόσμο τον ζήσαμε σαν πληροφορία σε δελτία ειδήσεων, από μακριά. Και πέσαμε, και αποτύχαμε συχνά και τσαλακωθήκαμε. Αμαυρώθηκε  η ύπαρξη, τσαλακώθηκε, πτυχώθηκε από σημάδια της πτώσης, από επουλωμένα πρόχειρα τραύματα, από ίχνη άνισης πάλης με το παντοδύναμο...

«Όλοι οι μαθητές του Γυμνασίου Αρρένων Σπάρτης είχαν μια σχέση ζωής με τον αξέχαστο κυρ-Βούλη, τον θρυλικό επιστάτη του Αρρένων, έναν άνθρωπο που δέθηκε όσο άλλος κανείς με την ιστορία και τη ζωή αυτού του σχολείου»

Ήτανε στα 1969, μαθητής της Γ΄ Γυμνασίου Αρρένων Σπάρτης, είχαμε γράψει τα διαγωνίσματα του Ιουνίου και περιμέναμε να βγουν τα αποτελέσματα. Το μόνο που μας ένοιαζε, τότε, δεν ήτανε οι βαθμοί αλλά μόνο αν θα περνούσαμε την τάξη. Έτσι και βλέπαμε το όνομά μας  γραμμένο στις χειρόγραφες, κολλημένες στο τζάμι, κόλλες της αναφοράς, δεν μας ένοιαζε τίποτε άλλο. Ούτε και τους γονείς μας, που το μοναδικό που ρωτάγανε ήτανε: «Βγήκες ή έμεινες»; Εγώ, εκείνη τη χρονιά, δεν είχα πάει καλά στα Μαθηματικά (τα θεωρητικά μού ταίριαζαν καλύτερα) και είχα μεγάλη αγωνία μήπως έμενα «πανεξετάσιμος». Βέβαια, πολλά παιδιά μένανε, τότε, «πανεξετάσιμα» σε ένα ή περισσότερα μαθήματα και γράφανε πάλι διαγωνίσματα στα μαθήματα αυτά τον Σεπτέμβρη, πριν ανοίξουνε τα σχολεία. Έτσι, δεν θα χανότανε, δα, ο κόσμος, α...

«...μια κηδεία επιθυμώ να δω να περνά στεφανωμένη με ελπίδα και χαρά του μέλλοντος αιώνος»

Καμιά φορά επιθυμώ. Επιθυμώ απλά πράγματα που είναι δυσπρόσιτα και εν ολίγοις ανέφικτα. Μια κάμαρα, λόγου χάρη, με ανοιχτά παράθυρα γεμάτη ήσυχες ομίχλες και ολόλευκους ιπτάμενους γλάρους, μια αμμουδία έρημη, ατέρμονη  γεμάτη ήμερη σιωπή, ένα φεγγάρι που λιώνει σε δάκρυα χαμένου έρωτα, ένα χάδι απαλό που βαλσαμώνει την καρδιά πληγή, ένα βλέμμα ίσιο και  καθαρό, δύο περιστέρια λευκά που ερωτοτροπούν σαν κι εκείνα που άφησα πίσω μου μεταναστεύοντας στην Αθήνα παιδί ετών οκτώ. Καμιά φορά επιθυμώ σπάνια πράγματα, ακριβά. Βήματα που σταματούν να τρέχουν κι ανασαίνουν επιστροφή, φύλλα λεύκας στο Φθινόπωρο που αιωρούνται  αβέβαια σε κενό αισθημάτων, μυρουδιά από θειάφι και σπίρτο που ανάβει σε σούρουπο καλοκαιρινό ζεστό, ίχνη από πατημασιές στην μουσκεμένη άμμο του πρωϊού, μια κηδεία επ...

«Για τούτο ο Σταυρός ως σημείο είναι συμβατική μορφή χωρίς σαφές περιεχόμενο και έτσι μπορεί να χρησιμοποιηθεί ποικιλότροπα ως σημείο της πρόσθεσης ή ως διακοσμητικό μοτίβο ή και οπωσδήποτε αλλιώς»

Μια φορά στην σκοτεινή τουρκοκρατία ήτανε ένας πασάς που ήθελε να στεναχωρέσει και να ταπεινώσει τον παπά του χωριού. Τον κάλεσε λοιπόν μια Κυριακή στο κονάκι του αφού πρώτα  σκόρπισε  παντού στην είσοδο ξύλινους σταυρούς ώστε ο παπάς να πατήσει πάνω τους και να βεβηλώσει έτσι το ιερό σύμβολο. Ο παπάς, είτε γιατί ήταν σοφός, είτε γιατί τον φώτισε το Πνεύμα, αμα βρέθηκε μπροστά στο δίλημμα αυτό,  έσκυψε πήρε ένα σταυρό, τον ασπάστηκε και ύστερα πάτησε επάνω στους υπόλοιπους σταυρούς και μπήκε στο αρχοντικό. Ο Τούρκος αποσβολώθηκε και τον ερώτησε πως και το έκανε αυτό. Ο παπάς του αποκρίθηκε πως ο σταυρός που κρατά είναι ο σταυρός του Χριστού, ενώ  οι άλλοι, είπε,  δεν είναι τίποτα για μένα, τίποτα περισσότερο από απλά σχήματα.   Με τη λαϊκή του σοφία έδωσε σωστή απάντηση. Ο Σταυρό...

«…παραλληλίζουν την Επανάσταση του 1821 με τον δικό τους αγώνα για υπεράσπιση των δικαιωμάτων τους!»

Και ο εορτασμός για τα 200 χρόνια από την Επανάσταση του 1821 συνεχίζεται: Οι ΛΟΑΤΚΙ Ελλάδας (αρκτικόλεξο από τις λέξεις: Λεσβία, Ομοφυλόφυλος, Αμφιφυλόφυλος, Τρανς και Ιντερσέξ άτομα) παραποίησαν  στο διαδίκτυο τον γνωστό πίνακα «Όρκος των Αγωνιστών» του ζωγράφου Θεόδωρου Βρυζάκη, ο οποίος χρονολογείται από το 1865 και φιλοξενείται στην Εθνική Πινακοθήκη, αντικαθιστώντας τη Σημαία της Επανάστασης που ευλογεί ο Παλαιών Πατρών Γερμανός  με τη σημαία των ΛΟΑΤΚΙ! Μαζί με την παραποιημένη, βλάσφημη και βέβηλη εικόνα ανέβασαν κι ένα μήνυμα με το οποίο, ουσιαστικά, παραλληλίζουν την Επανάσταση του 1821 με τον δικό τους αγώνα για υπεράσπιση των δικαιωμάτων τους! Και το «καλύτερο»; Μέσα σε 19 ώρες η ανάρτηση είχε πάρει 8.541 like! Πώς αντέδρασαν τα πολιτικά κόμματα; «Άκρα του τάφου σιωπή...

«Στην εποχή μας όμως ανεξάρτητα από τη συμπλήρωση διακοσίων ετών από το ’21, είναι απόλυτη ανάγκη ν’ ακουμπήσουμε στο ένδοξο ιστορικό μας παρελθόν για να έχουμε ως κράτος κι ως έθνος παρόν και μέλλον»

Η πορεία της ζωής μας φέτος συναντά την ιστορική συγκυρία των διακοσίων ετών από τη λάμψη της εθνεγερσίας του ’21 που ξανάφερε τη λευτεριά του γένους  μετά την πολυετή σκλαβιά. Είμαι υπέρ της άποψης ότι δεν θα πρέπει να περιμένουμε τέτοιες ιστορικές συγκυρίες για να πλησιάσουμε με την καρδιά, την ψυχή και το μυαλό μας όσο γίνεται πιο πολύ το νόημα και της θρησκευτικής εορτής αλλά και της θυσίας των προγόνων μας. Η προσπάθεια της κατανόησης των νοημάτων που προκύπτουν από τέτοια θρησκευτικά και ιστορικά γεγονότα θα πρέπει να είναι καθημερινή και αδιάλειπτη. Στην εποχή μας όμως ανεξάρτητα από τη συμπλήρωση διακοσίων ετών από το ’21, είναι απόλυτη ανάγκη ν’ ακουμπήσουμε στο ένδοξο ιστορικό μας παρελθόν για να έχουμε ως κράτος κι ως έθνος παρόν και μέλλον. Πριν να προσεγγίσουμε το ιστο...

Όλοι κάτι καρτερούν από ένα φως που αχνοφέγγει σε ένα μέλλον απροσδιόριστο και για τούτο μάλλον γοητευτικό

Όλοι, θαρρώ, καρτερούν. Όλοι προσδοκούν κάτι. Ξενιτεμένους αιώνιων ερώτων, ένα μπάρκο λύτρωση απ΄ τη ναυτία της στεργιάς, τη μετάνοια των βέβαιων περιμένουν οι άγγελοι, τους χαρταετούς να χορτάσουν οι ουρανοί καθαρή λευτεριά προσμένουν τα ισόβια δέντρα. Όλοι κάτι καρτερούν από ένα φως που αχνοφέγγει σε ένα μέλλον απροσδιόριστο και για τούτο μάλλον γοητευτικό. Γεώργιος Κόρδης, kordis.gr Φωτο άρθρου: Οι Χαρταετοί. Αυγοτέμπερα σε ξύλο, 120x160 εκ. 2007 ...

«Ποιος θα τολμήσει να βγει από το σπήλαιο; Ποιος θα τολμήσει να σκίσει το πλέγμα για να μπει το λυτρωτικό φως;»

ΕΛΕΝΗ: Εγώ δεν πήγα στην Τρωάδα, ένα είδωλο μου ήταν (στ. 582). ΑΓΓΕΛΙΑΦΟΡΟΣ: Τι λες; Ώστε για μια νεφέλη τραβήξαμε του κάκου τόσα βάσανα; (στ. 706).   ΣΕΦΕΡΗΣ: Τίποτε στην Τροία - ένα είδωλο. Έτσι το θέλαν οι θεοί. Κι ο Πάρης, μ’ έναν ίσκιο πλάγιαζε σα να ήταν πλάσμα ατόφιο· κι εμείς σφαζόμασταν για την Ελένη δέκα χρόνια. Για ένα πουκάμισο αδειανό. Για το είδωλο μιας Ελένης. Για έναν ίσκιο. Για μια ιδέα. Για ένα πλέγμα ψευδαίσθησης και απάτης. Που όμως ήταν πιστευτό σαν πλάσμα ατόφιο. Δηλαδή σαν πραγματικότητα. Δέκα χρόνια σφάζονταν στην Τροία οι Αχαιοί χωρίς να πάρουν χαμπάρι ότι η ωραιοπλόκαμη Ελένη ήταν μια κούφια ιδέα. Η είδηση της αρπαγής της «ένωσε» όλη την τότε Ελλάδα σε έναν σκοπό απάτης και καταστροφής. Ένα πλέγμα εικονικό, κάτω από το οποίο έγιναν πράγματα και θ...

Θα ζήσεις με όση ζωή κατόρθωσες να ενώσεις, με όση ζωή μπόρεσες να αγκαλιάσεις

Κάθε στιγμή της ζωή είναι μια στάση, μια αντίσταση, μια υπόσταση, μια κατάσταση. Κάθε στιγμή κάπου στέκεσαι και η καρδιά σου ολοένα αλλιώτικα χτυπά, άλλα διαρκώς ζητά, άλλα επιθυμεί, αλλά διώκει κι άλλα φεύγει, άλλα νοσταλγεί και σε άλλα προστρέχει. Όλα μια στάση είναι και μια κατάσταση δυναμική της καρδιάς. Και στο τέλος, όταν πιά δεν θα μπορείς να αλλάξεις τίποτα στέκεσαι και κρίνεσαι. Μόνος ενώπιον του εαυτού, ενώπιον των όλων άλλων, ενώπιον της ζωής. Και γεύεσαι όσα κατόρθωσες στην πορεία, όσα άγγιξες κι όσα δεν πρόφτασες. Κι άμα θαρετά μπόρεσες να ακολουθήσεις την στενωπό της δύσκολης επιλογής και πλάτυνες την καρδιά απωθώντας την γοητευτική επιλεκτική πρόσληψη της ζωής, και ελεύθερα διάλεξες να αγκαλιάσεις όλη την ζωή με όσα αυτή απρόσμενα φέρει, θα δείς φως και θα γευτείς χαρά...

Μετά το πέρας της ομιλίας, ο σεπτός Ποιμενάρχης μας θα απαντήσει σε απορίες επί του θέματος

Την Κυριακή 7 Μαρτίου 2021 και ώρα 19.00 , μέσω της πλατφόρμας ΖΟΟΜ, θα πραγματοποιηθεί η 12η Συνάντηση των «Πνευματικών Διαδικτυακών Συζητήσεων».  Κεντρικός ομιλητής θα είναι ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης μας κ. Ευστάθιος , ο οποίος θα ερμηνεύσει το ευαγγελικό ανάγνωσμα της ημέρας, που περιγράφει την Τελική Κρίση.  Η εσχατολογία ανέκαθεν απασχολεί τον άνθρωπο. Τι μας είπε ο Χριστός για τα έσχατα; Ποιος ο Παράδεισος και ποια η κόλαση; Πως θα κερδίσουμε τον Παράδεισο;  Μετά το πέρας της ομιλίας, ο σεπτός Ποιμενάρχης μας θα απαντήσει σε απορίες επί του θέματος.  Για συμμετοχή οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να στέλνουν μήνυμα στην ηλεκτρονική διεύθυνση  kyklosimspartis@outlook.com ή να καλούν στο τηλέφωνο  του υπευθύνου των «Πνευματικών Διαδικτυακών Συζητήσεων», Πανοσ. Αρχ. Ραφαήλ Τσάλτα,...

«Εκείνος έβγαλε τα ρούχα του και έφτιαξε όρια και έχτισε αποστάσεις και διαστάσεις ξανά»

Το έβαλαν σε τιμωρία. Τη χειρότερη που μπορούσαν να φανταστούν. Σε τετράγωνο λευκό κελλί, άδειο. Εκείνος δυσκολεύτηκε στην αρχή αλλά άρχισε μετά να κοιτάζει τις γωνίες και ισορροπούσε μετρώντας αποστάσεις, ελλείψεις, παρουσίες. Όταν εκείνοι το κατάλαβαν τον μετέφεραν σε άδειο λευκό σφαιρικό κελλί όπου δεν είχε γωνίες. Εκείνος έβγαλε τα ρούχα του και έφτιαξε όρια και έχτισε αποστάσεις και διαστάσεις ξανά. Τον έγδυσαν ύστερα και το άφησαν γυμνό σε άδειο λευκό σφαιρικό κελλί. Εκείνος έκοψε το χέρι του και έβαλε σημάδια με το αίμα του και έφτιαξε ξανά έναν κόσμο με όρια και ζούσε με το ελάχιστο των σχέσεων. Εκείνοι απελπισμένοι έκλεισαν τα φώτα να μη βλέπει  να μην ημπορεί ούτε αυτό να κάνει. Και τότε εκείνος μέσα στο σκοτάδι  βρήκε την προσευχή και γέμισε χαρά με την παρουσία όλων...

«Τα πρόσωπα φτάνουν σε μεγάλη ευμορφία όταν συμφιλιωθούν στοιχειωδώς με τον εαυτό τους καταρχάς και με τον κόσμο όλο στην συνέχεια»

Τα πρόσωπα των ανθρώπων είναι επιφάνειες και φανερώνουν, εκφαίνουν πολλά του έσω και του έξω ανθρώπου. Τα πρόσωπα είναι σύνθεση άλλων στοιχειωδών σχημάτων και συστήνονται άπαξ αλλά και διαρκώς αναλόγως των κινήσεων του ανθρώπου μέσα στον κόσμο αλλά και ανάλογα με τις κινήσεις της ψυχής. Η σύνθεση των προσώπων αλλάζει ολοένα και τρέπεται μένοντας όμως η ίδια γι’ αυτό και αναγνωρίσιμη. Αυτό που δίνει ευμορφία στα πρόσωπα δεν είναι οι συμμετρικές σχέσεις του ζευγών των χαρακτηριστικών ούτε τόσο το ωραίο σχήμα των επιμέρους στοιχείων όσο οι σχέσεις που παράγονται στην προσπάθεια εκάστου ανθρώπου να συνάψει σχέση ενότητας με τον έσω και το έξω κόσμο. Τα πρόσωπα φτάνουν σε μεγάλη ευμορφία όταν συμφιλιωθούν στοιχειωδώς με τον εαυτό τους καταρχάς και με τον κόσμο όλο στην συνέχεια. Η συμφι...

Την προηγούμενη Κυριακή 7 Φεβρουαρίου, το λόγο πνευματικής οικοδομής έλαβε ο καθηγούμενος της Ιεράς Μονής των Αγίων Αναργύρων πατήρ Γρηγόριος Βαλτογιάννης

Την Κυριακή 14 Φεβρουαρίου στις 7:00 μ.μ. θα πραγματοποιηθεί η 9η κατά σειρά συνάντηση των Πνευματικών Διαδικτυακών Ομιλιών. Με αφορμή το Ευαγγελικό ανάγνωσμα της ημέρας που αφορά στην θεραπεία της κόρης της Χαναναίας από τον Χριστό θα πραγματοποιηθεί ομιλία από τον διακεκριμένο παιδίατρο κ. Παρασκευά Κουτσοβίτη που θα πραγματευτεί το σπουδαίο θέμα της διαπαιδαγωγήσεως των παιδιών και συγκεκριμένα σε ζητήματα που προκύπτουν από τις σύγχρονες προκλήσεις που αντιμετωπίζουν οι γονείς.  Η Κραυγή της Χαναναίας, η Ευθύνη των Γονέων  και οι σύγχρονες προκλήσεις.   Μια άκρως ενδιαφέρουσα παρουσίαση και ένας γόνιμος διάλογος που θα βοηθήσει όλους τους γονείς μικρών και μεγαλύτερων παιδιών.  Για συμμετοχή επικοινωνήστε με email στο: kyklosimspartis@outlook.comή με τηλ. στο 6947 965170.   ...

«Βρίσκω ξύλα της θάλασσας διάφορα που ταξίδεψαν από μακρυά και έφτασαν στην ακτή με στίγματα επάνω τους από νόστο και πόθο βαρύ»

Σχεδόν πάντα τα καλοκαίρια περιδιαβαίνω τις έρημες από ηδονικούς περαστικούς και αδιάφορους  τουρίστες ακτές σκυφτός κοιτάζοντας εταστικά ή θωπευτικά τη βρεμένη άμμο και τον αφρό των κυμμάτων να φτάνει και να αναχωρεί αενάως δίχως λόγο και σκοπό. Κοιτάζω και θεωρώ τη ροή των πραγμάτων, τους τρόπους που αυτά συναντώνται και σμίγουν, πώς σμιλεύονται μέσα στις σχέσεις τους και πώς θηλυκώνουν σε ενότητα όμορφη, ειρηνική και μυστική. Βρίσκω πέτρες ωραία γεγλυμένες, αληθινά γλυπτά της φύσης, σκουπίδια που κάποτε πέταξαν αδιάντροπα οι άνθρωποι που τώρα έγιναν τίμια  λείψανα, ωραία, μισοθαμένα ευλαβικά στο χώμα. Βρίσκω ξύλα της θάλασσας διάφορα που ταξίδεψαν από μακρυά και έφτασαν στην ακτή με στίγματα επάνω τους από νόστο και πόθο βαρύ. Ξύλα που φανερώνουν στο κορμί τους περιπέτειες ακατονό...

«Το θεατρικό γεγονός θεραπεύει πρωτίστως την βασική αρρώστεια της ψυχής, που είναι η αδυναμία διαρκούς ανακεφαλαίωσης της ζωής στο παρόν»

Η μοναδικότητα του θεατρικού γεγονότος δεν είναι η αναπαραστατική του δύναμη και η δημιουργία της ψευδαίσθησης στους θεατές πως βλέπουν μπρός στα μάτια τους μιαν άλλη πραγματικότητα που, παρότι απούσα, μοιάζει να είναι παρούσα. Την δύναμη και την αδυναμία αυτή την έχει ο κινηματογράφος. Το θέατρο έχει άλλη μοναδικότητα που είναι πολύ πιο σημαντική. Στην θεατρική σκηνή δεν αναπαρίσταται κάτι που συνέβη αλλού και άλλοτε, ακόμα κι αν η υπόθεση του έργου αφορά άλλες χωροχρονικές συντεταγμένες. Στην θεατρική σκηνή γίνεται κάτι, συμβαίνει κάτι ενώπιον θεατών που αποτελούν τον λόγο και το σημείο αναφοράς της δράσης και που είναι εξαιτίας τούτου μέτοχοι και με το δικό τους τρόπο συνδημιουργοί. Για τούτο το θέατρο είναι δρώμενο κι όχι αναπαράσταση. Και για τούτο και έχει βαθύ καθαρτικό χα...

«Στην βυζαντινή δεν υπάρχει απόπειρα αναπαράστασης του εξεικονιζομένου αλλά μάλλον προσπάθεια καταγραφής μιας σχέσης, της σχέσης που έχει το εικονιζόμενο με τον θεατή, με την εκκλησία, τον δήμο»

Κάθε πολιτισμός, δηλαδή κάθε πρόταση για το πώς των σχέσεων αποτελεί ένα ιδιαίτερο λόγο που παράγει συστήματα αναφοράς και σχέσεων που φανερώνονται με μορφές και έργα τέχνης. Συχνά οι μορφές αυτών των έργων ομοιάζουν κι αυτό οδηγεί πολλούς να επιχειρούν συσχετισμούς και συνδέσεις μεταξύ των μορφών των διαφόρων πολιτισμών παραβλέποντας τον  εσώτερο λόγο που παρήγαγε αυτές τις μορφές. Αυτό έγινε και με την λεγόμενη Βυζαντινή ζωγραφική όταν αυτή «ανακαλύφθηκε» ξανά στα τέλη του 19ου και στις αρχές του 20 αι. από ρώσους διανοητές και δυτικοευρωπαίους ακαδημαϊκούς και καλλιτέχνες. Ακόμα και ο δικός μας ο Φώτης Κόντογλου αρχικά  είδε  στην Βυζαντινή ζωγραφική μια μοντέρνα ζωγραφική  κι έτσι γοητεύτηκε όταν την συνάντησε σε επίσκεψή του στο Άγιος όρος στα 1923. Αυτό που είδαν στην βυζαντι...

Ο πρώτος κύκλος των ομιλιών του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτη μας στις «Πνευματικές Διαδικτυακές Συζητήσεις» θα ολοκληρωθεί την προσεχή Κυριακή 17 Ιανουαρίου στις 7:00 το απόγευμα

Ιδιαίτερο ενδιαφέρον είχε και η δεύτερη παρουσία του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτη μας κ. Ευσταθίου στις «Πνευματικές Διαδικτυακές Συζητήσεις», το απόγευμα της Κυριακής 10 Ιανουαρίου 2021.  Πρόκειται για μία προσπάθεια που έχει ξεκινήσει εδώ και λίγες εβδομάδες η Ιερά Μητρόπολή μας, με τη βοήθεια της τεχνολογίας, με στόχο να στηριχτεί πνευματικά το χριστεπώνυμο πλήρωμα της τοπικής Εκκλησίας, σε μία ιδιαίτερα δύσκολη εποχή για την κοινωνία μας.  Ο σεπτός Ποιμενάρχης μας απάντησε σε ένα ευρύ φάσμα ερωτήσεων, που είχαν συγκεντρωθεί κατά την πρώτη του ομιλία, αλλά και σε νέες ερωτήσεις που τέθηκαν από τους συμμετέχοντες. Οι ερωτήσεις αφορούσαν, μεταξύ άλλων, την χριστιανική διαπαιδαγώγηση, τον εκκλησιασμό, τις σχέσεις Θεολογίας - Επιστήμης, τη Θεία Κοινωνία και την προσευχή.  Ο πρώτος κύκλ...

«Έλεγε ωραία λόγια για τους ανθρώπους, κληρικούς και λαϊκούς που γνώρισε και έδειχνε μια πλατειά αγάπη γι΄αυτούς»

Με τον πόνο του αδελφού και επιστήθιου φίλου επί σαράντα ολόκληρα χρόνια, αλλά και με τη βέβαιη ελπίδα, ότι ο αοίδιμος και τιμημένος  ιεράρχης Καστορίας Σεραφείμ «αυλίζεται εν σκηναίς δικαίων», χαράσσω τις λίγες αυτές γραμμές, αφού οι καταθλιπτικές  ημέρες εξαιτίας  της πανδημίας δεν επέτρεψαν, ούτε να παραστώ στη Νεκρώσιμη Ακολουθία, ούτε ευλαβικά να ασπασθώ το σεπτό λείψανο του πανάρετου ιεράρχη.  Γνωρίζοντας ότι είναι πολύ δύσκολο να επαινέσεις με λόγια εκείνον που διακρίθηκε στα έργα και ότι είναι ακόμη δυσκολότερο να επαινέσει ένας ελάχιστος εκείνον που ήταν μέγιστος, δε θα επιχειρήσω να περιγράψω τον αείμνηστο, ούτε είναι ανάγκη.  Οι επικήδειοι λόγοι των Σεβ. Μητροπολιτών και των επισήμων του Στρατού και της τοπικής Αυτοδιοίκησης, πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας, ήταν πηγαίοι, ...

«Κι άμα η θροφή περισσεύει προσπαθείς να βρεις τρόπους να ομορφύνεις τα περισσεύματα, να μην νοιώθουν περιφρονημένα που δεν τα τίμησαν τα στόματα των ανθρώπων»

Τέχνη που ενσυνειδήτως προορίζεται μοιραία να καταστραφεί σχεδόν με την γέννηση της. Συχνά γευματίζοντας  ή το πιο πολύ δειπνώντας με φίλους και γνωστούς παραμένεις στο τραπέζι επί μακρόν. Κι άμα η θροφή περισσεύει προσπαθείς να βρεις τρόπους να ομορφύνεις τα περισσεύματα, να μην νοιώθουν περιφρονημένα που δεν τα τίμησαν τα στόματα των ανθρώπων. Αλλά  και τα ευτελή της ταβέρνας τραπεζομάντηλα που ευπρεπώς υποδέχτηκαν τις θροφές μας καλούν κι αυτά για ένα άγγιγμα φιλικό, για ένα χάδι τρυφερό και ποιητικό που θα τα μεταμορφώσει για λίγο σε μα ομορφιά του κόσμου πέρα από το άσημο καταφρονεμένο  χρηστικό αντικείμενο. Τότε επιχειρείς να μεταπλάσεις και δώσεις σε όλα ετούτα ωραία εύσχημη μορφή για να αισθανθούν κι αυτά και εμείς καλύτερα, να νοιώσουμε πως όλα, και τα περισσεύματα, όσα ...

«Τελικά τα Χριστούγεννα δεν είναι πρώτα και κύρια ούτε στα πολυάριθμα φώτα των πόλεων, ούτε σε κάθε λογής απαστράπτουσες εικόνες των ημερών αυτών»

Πριν βιώσει όλη η ανθρωπότητα την νέα πραγματικότητα του κορωνοϊού τα Χριστούγεννα για τους πιο πολλούς από εμάς ήταν λίγες ημέρες μακριά από την καθημερινότητα, συντροφιά με τα αγαπημένα μας πρόσωπα. Φυσικά αυτές τις ημέρες προτεραιότητα έχουν τα παιδιά. Όσοι ,λίγοι είναι η αλήθεια, είχαν την οικονομική δυνατότητα προτιμούσαν να κάνουν Χριστούγεννα μακριά από το σπίτι τους στην Ελλάδα ή στο εξωτερικό. Η σημερινή πραγματικότητα όμως μας περιορίζει τη δυνατότητα μετακινήσεων. Οι συναναστροφές εκμηδενίζονται και οι οικογένειες περνούν το χρόνο τους στο σπίτι. Τα Χριστούγεννα ως οικογενειακή γιορτή από τη φύση τους κάνουν θελκτική την παραμονή στο σπίτι. Όμως ο παρατεταμένος λόγω καραντίνας εγκλεισμός ίσως για κάποιους να δημιούργησε την ανάγκη τα φετινά Χριστούγεννα να βγουν από το σπί...

Μια ιδιάζουσα και αρκετά δύσκολη να αποδοθεί, σχέση. Ωστόσο, άκρως γοητευτική

Η πιο λαμπρή ποίηση που δόθηκε ποτέ στον κόσμο, δεν είναι παρά μια αδύναμη σκιά της αρχικής σύλληψης. Σέλλεϋ   Η ιδέα έρχεται αιφνίδια, αστραπιαία («Είναι η αστραπή που κρατάει σπαθί», θα πει ο Σέλλεϋ). Έρχεται και μετεωρίζεται γύρω από το κεφάλι του ποιητή, επίμονα. Ξέρει ότι όπου και να πάει, ό,τι και να κάνει, είναι εκεί, δίπλα του και πολλές φορές κρούει πάνω του ενοχλητικά. Ακόμα και τότε που φαίνεται ότι μάλλον τον ξέχασε, αυτή επιμένει να ασχοληθεί μαζί της.  Πώς ο γλύπτης επιλέγει το λαμπρότερο μάρμαρο για το έργο του; Έτσι και ο ποιητής επιλέγει την πιο φωτεινή ιδέα του και την καμαρώνει σαν ατόφιο μάρμαρο. Την κοιτάει, την ξανακοιτάει και προσπαθεί να ανακαλύψει τα μυστικά της. Η εξόρυξη, η γέννα του ποιήματος πρέπει να γίνει τελετουργικά και επιδέξια. Άρτια. Ο ποιητή...

(Σημείωμα συγγραφέως: Το κείμενο που ακολουθεί και έχει γραφτεί πριν δέκα πέντε χρόνια στην πρώτη επίσκεψή μου στο Άγιο Όρος, αφιερώνεται στη μνήμη του κοιμηθέντος προ ολίγων ημερών γέροντα Επιφάνιου, Αγιορείτη μοναχού επιφανούς όχι μόνον κατ’ όνομα αλλά και κατά τα έργα και τας ημέρας της «μοναστικής βιοτής του» στο περιβόλι της Παναγιάς).

Ακουμπισμένος στο παραπέτο της πλώρης, αντίκρισα στο βάθος του ορίζοντα τον πράσινο όγκο του ιερού βουνού, βουτηγμένον μέσα στο αιγαιοπελαγίτικο ατλάζι. Ότι και να είχα ακούσει, όσα και να είχα διαβάσει, ωχριούσαν μπροστά στο θέαμα πού ξετυλιγόταν μπροστά στα μάτια μου. Μόνον χέρι θεϊκό θα μπορούσε να σμιλέψει τούτο τον επιβλητικό ορεινό όγκο, πού βυθισμένος μέσα στο βαθυγάλανο θαλασσινό τοπίο, ατενίζει περήφανα τον ελληνικό ορίζοντα και πέρα απ’ αυτόν… Σιγά-σιγά, όσο πλησιάζαμε, το βουνό άρχισε να σχηματοποιείται, να παίρνει μορφή. Καταπράσινες δασωμένες πλαγιές, πού καταλήγουν σε απόκρημνες ακτές. Πού και πού κάποια αμμουδερή παραλία, έσπαγε την βραχώδη μονοτονία. Και ξαφνικά μπροστά σε μάτια έκπληκτα, παρουσιάστηκε η πρώτη επιβλητική φιγούρα μοναστηριού. Η Μονή Δοχειαρίου. Παραπλέοντα...

«Πρέπει το κάθε τμήμα, κάθε στοιχείο να γίνει ενεργό γεγονός που αναπτύσσει σχέσεις υγιείς με το περιβάλλον του, με τα άλλα στοιχεία»

Λέγαμε εψές στην ωραία σύναξη μας για το πως χτίζουμε τις ζωγραφικές σχέσεις σε μιαν εικόνα. Λέγαμε πως η διαδικασία μοιάζει με την κανονική ζωή όπως αυτή προτείνεται στην παραβολή του Καλού Σαμαρείτη. Η πρόταση δεν είναι να διορθώσεις μεμιάς και γενικώς και αορίστως το σύνολο των πραγμάτων του κόσμου αλλά απλώς να θεραπεύσεις με αγάπη και τρυφεράδα τον πλησίον, αυτό που είναι δίπλα σου χωρίς καμμιά διάκριση και εξαίρεση.  Ύστερα ο άλλος θα κάνει το ίδιο στον τόπο και χώρο του με τους πλησίον του. Κι άλλος ύστερα κι ο άλλος, κι ο άλλος. Έτσι σαν μια φλογίτσα αυτό θα εξαπλώνεται στα πέρατα του κόσμου και η ζωή θα χτίζεται μέσα από υγιείς σχέσεις αγάπης και ελευθερίας. Έτσι κάνουμε και στην εικόνα όταν την γράφουμε εξαρχής και δεν αντιγράφουμε τις σχέσεις που έφτιαξε κάποιος άλλος. ...

Ένα Διήγημα…

Φθινόπωρο του 2020, ο Μάθιου Ελ-Αλ-ά βρίσκεται στην «νύφη του Θερμαϊκού» την αγαπημένη του Θεσσαλονίκη. Είναι τώρα πέντε χρόνια που εγκατέλειψε την Γενεύη, όπου εργάστηκε σαν Λοιμωξιολόγος ερευνητής, αρχικά στο πανεπιστήμιο της πόλης, και για 20 χρόνια μετά σε φαρμακευτικές εταιρίες από τις μεγαλύτερες της οικουμένης. Γεννήθηκε μετά τον δεύτερο μεγάλο πόλεμο, πριν 70 χρόνια στην Καλαμαριά. Ο πατέρας του ήταν Εβραίος Ρωμανιώτης, ο οποίος  πριν το μεγάλο προγκρόμ σε ηλικία 18 ετών φυγαδεύτηκε στα Γιάννενα, σε Ελληνική οικογένεια, κόρη της οποίας ήταν η Ελληνίδα μητέρα του. Μετά τον χαλασμό ο πατέρας του, παρότι είχαν εξοντωθεί όλοι οι συγγενείς του από μητέρα και πατέρα, ξαναγύρισε στην Θεσσαλονίκη, αρνούμενος να μετεγκατασταθεί στο Ισραήλ. Ο Μάθιου ήταν ένα πανέξυπνο παιδί, φοίτ...

«Το ωραίο δεν είναι αφηρημένη αισθητική, δεν είναι ιδέες και ιδεώδη μεταφυσικά αλλά λειτουργία, δηλαδή ενέργεια που χαρίζεται σε όλους και παράγει, χτίζει ζωή»

Μού έλεγε κάποιος που με αγαπούσε πως το ωραίο έχει σχέση με την ώρα, με τον μετρημένο  και υπαρκτό δηλαδή χρόνο. Ωραίο σε εμάς, έλεγε, είναι κάθε τι που είναι στην ώρα του, που φτάνει σε μια κατάσταση δηλαδή στην οποία έχει τη μέγιστη δυνατή  λειτουργία του για να υπηρετήσει τη ζωή. Να δες τους καρπούς των δέντρων, μονολογούσε. Όταν φτάσουν στην ώρα τους, όταν ωριμάσουν, μοσχομυρίζουν, έχουν χρώμα με διακριτό, λαμπερό  βάθος και σχήμα εύμορφο και μπορούν να δώσουν σε όποιον τους φάγει τα μέγιστα. Το ωραίο δεν είναι αφηρημένη αισθητική, δεν είναι ιδέες και ιδεώδη μεταφυσικά αλλά λειτουργία, δηλαδή ενέργεια που χαρίζεται σε όλους και  παράγει, χτίζει ζωή. Έτσι κάνουμε κι εμείς που ζωγραφίζουμε με τον ελληνικό-βυζαντινό τρόπο. Έτσι οικονομούμε τις γραμμές και σχετίζουμε τα χρώματα,...

«Επιτυχία είναι θαρρώ να νοιώσεις πως δεν υπάρχει αγώνας ν? αγωνιστείς και μάχη να κερδίσεις, πως όλα είναι κοινή απάτη και ψευδαίσθηση πρόκλησης ανουσίου ενδιαφέροντος...»

Τα χρόνια περνούν, τα χρόνια πέρασαν. Δεν κατάφερα ακόμα να μάθω, να βρω το μυστικό της επιτυχίας. Τί κι αν δούλεψα σκληρά κι ακατάπαυστα, τί κι αν εργάστηκα  διαρκώς με αφιέρωση και πάθος για όσα έκανα. Τί κι αν εκουσίως από ανθρώπους αποκόπηκα, τί  κι αν θυσίασα παρέες φίλων και γνωστών παρηγορητικές, τί κι αν απαρνήθηκα τις συνήθεις των κανονικών ανθρώπων, ηδονές κι έζησα στερημένος κοινής χαράς. Τίποτα δεν έφτασε, τίποτα από όλα αυτά δεν στάθηκε αρκετό για να αγγίξω την επιτυχία. Και μην πάει ο νους σας σε τίποτα σπουδαία και τρανταχτά πράγματα. Απλά πράγματα συστήνουν στο νου μου την επιτυχία. Ένα ενδιαφέρον από τους εδικούς μου, μια καλή κουβέντα από φίλους και ένας λόγος επαινετικός της προσπάθειας έστω από ομοτέχνους. Μα πάνω απ΄ όλα επιτυχία είναι θαρρώ να ξυπνήσεις ένα πρωί κ...

«Είναι σχεδόν σίγουρο πως οι γενιές του μέλλοντος θα ζήσουν την Κόλαση εδώ στη Γη. Τα σημάδια και τα μηνύματα τα λαμβάνουμε καθημερινά αλλά, ως άφρονες, τα αγνοούμε»

«Ποιος είδε ψάρι σε βουνό και θάλασσα σπαρμένη» έλεγε το παλαιό δημοτικό τραγούδι της «Αρκαδιανής», θέλοντας  να δώσει - με τα όμορφα αυτά λόγια - την έννοια του «αδύνατου». Εμείς θα μπορούσαμε να βάλουμε έναν ακόμα αυθαίρετο στίχο, για να φέρουμε το τραγούδι στο «Σήμερα»: «Ποιος είδε ψάρι σε βουνό- Και θάλασσα σπαρμένη… Και πορτοκαλιά ανθισμένη Στη μέση του Νοέμβρη;» Διότι, ναι. Τα «καταφέραμε», τελικά, ΕΜΕΙΣ οι άνθρωποι να εξαφανίσουμε ακόμα και τις 4 εποχές, πάνω στην Αρμονία και τη  Σοφία των οποίων στηρίχτηκε, εξελίχθηκε και αναπτύχθηκε η ζωή και η ομορφιά πάνω στη γη, αυτό που οι αρχαίοι ονόμασαν «Κόσμο» δηλαδή «Ομορφιά, τάξη, ευπρέπεια, αρμονία, ευταξία, πειθαρχία». Η καταστροφή του περιβάλλοντος είναι η μεγάλη ντροπή  ΟΛΩΝ μας, αφού υποθηκεύει τη ζωή και τ...

«Καθεμέρα τα πρωινά κοιτάζω με ευλάβεια τον άδειο ουρανό, τα δέντρα θωρώ με τρυφερότητα, χαϊδεύω τακτικά τα αγριολούλουδα, ακούω προσεκτικά τις φωνές των ποταμών...»

Συχνά περνούν μέρες που δεν βλέπω άνθρωπο, περνούν ημέρες που δεν επιδιώκω να δω άνθρωπο ούτε να  ομιλήσω μαζί του. ΟΙ μέρες κυλούν ήσυχα κι απλά. Φροντίζω όμως τα λίγα πράγματα που βρίσκονται αναιτίως κοντά μου. Προσπαθώ να μην τα πληγώσω και περιμένω να έρθει το σούρουπο να ησυχάσω κι εγώ, να ξαπλώσω να ξεκουραστώ από όσα έκαμα στην διάρκεια μιας μέρας. Έτσι περνά η ζωή. Χωρίς σπουδαία επιτεύγματα, χωρίς τίποτα το ιδιαίτερο, χωρίς κατορθώματα και συμβολές τρανταχτές και ξακουστές στον ανθρώπινο πολιτισμό. Για όλα ετούτα όμως οι φίλοι μου με έχουν για τιποτένιο, για  χαμένο κορμί όπου τίποτα σημαντικό δεν έκανα στην ζωή μου, ούτε τα στοιχειώδη δεν πέτυχα, ούτε τα βασικά. Χωρίς λόγο, με λένε,  βίωσα λαθραίως την ζωή διήλθα ματαίως πηαίνοντας προς την κοινή μοίρα, τον θάνατο. Αν όμω...

«Το παράπονό μου από την πολιτική και πνευματική ηγεσία των μαθητικών μου χρόνων είναι γιατί να μη γνωρίζω από ‘κείνα τα χρόνια για την ύπαρξη του φωτεινότατου αυτού σημείο στον δήμο Σπάρτης;»

Πρέπει να ήταν στα 27 μου όταν διάβασα για πρώτη φορά από μια «άθλια» μετάφραση την Πολιτεία του Πλάτωνος, είχαν προηγηθεί διαβάσματα (και συμμελέτες) στα Ευαγγέλια καθώς και στις επιστολές του Θεμελιωτού και κήρυκα του Χριστιανισμού Αποστόλου Παύλου. Είχα πειστεί διαισθητικά κι’ όχι από επιστημονική μελέτη ότι ο Χριστός είχε φέρει την Πίστη στο Αγαθό και στην Αλήθεια που περιγράφει ο Πλάτων στα έργα Του. Αυτήν την άποψή μου περιέγραφα και υπεστήριζα στην αγαπημένη Β.Λ., η οποία σνόμπαρε τις απόψεις μου ίσως εξαιτίας «αριστερών» πεποιθήσεών της. Αυτό όμως μέχρι που είδε σε μια πρωινή εκπομπή την Λιάνα Κανέλλη με φιλοξενούμενο τον Στέλιο Ράμφο να περιγράφει την εικονογράφηση των Ελλήνων Κλασικών σε μοναστήρια και Ναούς! Με παίρνει αμέσως τηλέφωνο, ήμουν στις ΗΠΑ, κι’ ενθουσιασμένη μου λέε...

«Η νύχτα είναι θηλυκιά, είναι γυναίκα και ζητά την πληρότητα, θέλει να γίνει κάτι οπωσδήποτε, να γεμίσει, να γεννήσει, να ζήσει, να φέρει ζωή, να υπάρξει, να πεθάνει έστω»

Η νύχτα είναι έλλειψη. Είναι λειψή, μισή κενό, μισή ελπίδα και προσμονή. Είναι σαν τα κορίτσια έτοιμα, έτοιμα να... Να θυσιάσουν την καρδιά τους για κάτι ολόκληρο, γεμάτο, πλήρες, αληθινό σαν εκείνα που δεν παίρνουν άλλο ανάπτυξη και γέμισμα. Η νύχτα είναι θηλυκιά, είναι γυναίκα και ζητά την πληρότητα, θέλει να γίνει κάτι οπωσδήποτε, να γεμίσει, να γεννήσει, να ζήσει, να φέρει ζωή, να υπάρξει, να πεθάνει έστω.  Η νύχτα είναι λειψή, είναι δυνατή και παλεύει να φτάσει στο φως η κάπου εκεί κοντά, να σταματήσει, να φωλιάσει, να αντικρύσει τον έρωτα, το τέλος της ελπίδας και της προσμονής. Την ίδια τη ζωή. Η νύχτα είναι θηλυκιά, είναι γυναίκα.  Οι άνδρες αλαφιάζονται τη νύχτα. Αγριεύουν και θυσιάζουν. Αισθήματα, υποσχέσεις, όνειρα και σπιτικά. Ακολουθούν την έλλειψη όχι για να την πληρώσο...

«Από όσα διάβασα στην ζωή μου δεν θυμάμαι τίποτα άλλο από τον εναγώνιο ήχο των σελίδων να γυρίζουν ψάχνοντας, ματαίως βεβαίως, κάποια λύση, κάποια τελική κάθαρση, ένα τέλος»

Από όσα έχω διαβάσει στη ζωή μου ελάχιστα θυμάμαι. Σχεδόν τίποτα. Και δεν είναι πως δεν έχω καλή μνήμη. Ίσως, υποπτεύομαι,  συμβαίνει το εξής παράδοξο. Διαβάζοντας αφήνομαι ασυναισθήτως στις εικόνες που γεννιούνται μέσα στο νου, και κυρίως στην ατμόσφαιρα που απλώνεται στην καρδιά και την καταλαμβάνει. Είτε διαβάζω ευχάριστα είτε δυσάρεστα πράγματα το ίδιο μου συμβαίνει. Παθαίνω κάτι. Τίποτα δεν κυλά εύκολα κι ανώδυνα επάνω μου. Όλα αφήνουν σημάδια, ουλές, ίχνη απτά.  Έτσι στο τέλος δεν θυμάμαι τίποτα, δε μπορώ σχεδόν να αφηγηθώ τί διάβασα, αλλά έχω πάθει εν τω μεταξύ πολλά, έχω γίνει σχεδόν ένας άλλος άνθρωπος καλύτερος, θαρρώ, από πριν αφού είμαι πλέον πρόθυμος να εγκαταλείψω την περιπέτεια της ηδονής των λέξεων και να ασχοληθώ σοβαρά με την τέχνη της ήττας, η οποία συνίσταται στην...

«Τι είναι η μάσκα τελικά/ υγείας προστασία;/ ή μήπως είναι σπάνια/ μετάνοιας ευκαιρία;»

Η Μάσκα της Ψυχής κι η Μάσκα του Προσώπου     Ήλθε λοιπόν η εποχή η μάσκα για να φορεθεί κι όποιος δηλώνει αποχή πρέπει για να τιμωρηθεί   Κρύβουμε το πρόσωπο από τον Δημιουργό μας μάσκα οι αμαρτίες μας στο δρόμο το δικό μας   Όσο κι αν μας στενοχωρεί υπάρχει μια αλήθεια στης μάσκας την εμφάνιση στους δρόμους και στα σπίτια   Μάσκα πάντα φορούσαμε μάσκα της αμαρτίας μάσκα της ιδιοτέλειας και της υποκρισίας   Έγινε η μάσκα της ψυχής μάσκα και του προσώπου και τώρα όλοι σκέπτονται τι άλλο πρέπει να συμβεί μέσ’ τη ζωή τ’ ανθρώπου   Νιώθουμε απομάκρυνση τη μάσκα όταν φοράμε μα χρόνια τώρα όλοι εμείς της αμαρτίας συγγενείς δίπλα μας δεν κοιτούσαμε το δρόμο μας τραβάμε   Έγινε πέτρα η ψυχή χώρισε απ’ την αγάπη κι έγινα...

«Η Αγία Σοφία και η Μονή της Χώρας είναι βέβαια σήμερα μνημεία της παγκόσμιας κληρονομιάς. Πριν απ’ όλα όμως είναι η καρδιά και η δύναμη του πολιτισμού μας, η καρδιά της χριστιανοσύνης, μα και γνήσια έκφραση της εθνικής ψυχής»

Ο Ερντογάν μετέτρεψε την Αγία Σοφία και τη Μονή της Χώρας σε τζαμιά. Πράξη βέβηλη. Τους Τούρκους, είτε ως Οθωμανούς είτε ως Νεότουρκους τους γνωρίσαμε και τους γνωρίζουμε. Τίποτε το καινούργιο. Επιστροφή στον Μεσαίωνα. Αντί άλλων μαρτυριών και αναλύσεων, ο αναγνώστης μας ας διαβάσει όσα είπε ο Γεώργιος Σχολάριος προς τους Ορθοδόξους που συνόδευαν τον αυτοκράτορα στη Σύνοδο της Φλωρεντίας (1439): « …Δεν πρέπει να ξεχνά κανείς μας τους σκοτωμένους, τους πληγωμένους, τις αλαζονικές προκλήσεις, την πείνα, τη δίψα, τους ανθρώπους που περιφέρονται χωρίς έλεος από τόπο σε τόπο (την οικτροτάτην περιαγωγήν), την αβάσταχτη δουλεία, το βίαιο σούρσιμο κατά γης των νηπίων, τη σφαγή των γερόντων, τον σπαρακτικό χωρισμό αγαπημένων προσώπων, τη βεβήλωση των ιερών (ιερών ατιμίαν), τις βλάσφημες κραυγές...

Οι συνάδελφοι που επιθυμούν να υποβάλουν υποψηφιότητα μπορούν να το δηλώσουν με ηλεκτρονική επιστολή ή αυτοπροσώπως με έγγραφη αίτησή τους

Το  ΔΣ  του  Συνδέσμου  Φιλολόγων  Λακωνίας   καλεί  τα  μέλη  του  σε  επαναληπτική εκλογοαπολογιστική συνέλευση ενόψει των εκλογών για  την  ανάδειξη  του  νέου  Διοικητικού  Συμβουλίου  (ΔΣ)  και του νέου Εποπτικού Συμβουλίου (ΕΣ) του Συνδέσμου.  Λόγω  έλλειψης  απαρτίας  κατά  την  προγραμματισθείσα για την 17η  Οκτωβρίου  2020  συνέλευση  η  εκλογοαπολογιστική  συνέλευση  θα  πραγματοποιηθεί  σύμφωνα  με  το  καταστατικό  του  Συνδέσμου  με  τα παρόντα  μέλη  το Σάββατο  24  Οκτωβρίου  2020,  ώρα  11:00  στο 1ο Λύκειο Σπάρτης . Οι συνάδελφοι που επιθυμούν να υποβάλουν υποψηφιότητα για το ΔΣ  και  το  ΕΣ  μπορούν  να  το  δηλώσουν  με  ηλεκτρονική  επιστολή  στην  ηλεκτρονική  διεύθυνση filolak@yahoo.gr  ή  αυτοπροσώπως  με έγγραφη  αίτησή  τους  κατά  την  ημέρα της  εκλογοαπολο...

Ναι, στην Ελλάδα, το πολίτευμα είναι η πρωθυπουργική θεσμική απολυταρχία

Ακόμα και την εμπλοκή σε πόλεμο (τη θυσία της ζωής άγνωστου αριθμού πολιτών και την καταστροφή μικρού ή μεγάλου μέρους της κοινωνικής περιουσίας) την αποφασίζουν οι επαγγελματίες της εξουσίας, όχι η κοινωνία των πολιτών. Αποκλείεται θεσμικά να είναι η δημοκρατία αυτοδιαχειριζόμενη συλλογικότητα. Συνεχίζουμε να αποκαλούμε «δημοκρατία» την πρωθυπουργική θεσμική απολυταρχία (συνεχίζουμε το ξίδι να το λέμε γλυκάδι): λογαριάζουμε σαν «πρόοδο» και «εκσυγχρονισμό» την υποταγή της πολιτικής στη λογική (νόμους – αναγκαιότητες) των Αγορών .  Με αυτά τα δεδομένα δεν θα συνιστούσε υπερβολή η επίμονη, συνεχής υπενθύμιση: Ναι, στην Ελλάδα, το πολίτευμα είναι η πρωθυπουργική θεσμική απολυταρχία: Ο πρωθυπουργός επιλέγει και επιβάλλει τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, τον Πρόεδρο της Βουλής, τον Πρόεδρο του...

Στο τέλος φτάνει η πραγματικότητα, δηλαδή η συσσώρευση ακίνητων αντικειμένων, να είναι ένα απλό σκηνικό μπροστά από το οποίο συμβαίνει η θεατρική παράσταση των φανταστικών ζωών των ανθρώπων

Οι πλείστοι των ανθρώπων είναι πολυμήχανοι ωσ?ν τον Οδυσσέα. Εφευρίσκουν μηχανές και ξεγελούν τον χρόνο και τοιουτοτρόπως τον πλαταίνουν ώστε να χωρέσουν μέσα στις συμβατικές διαστάσεις του πολλές ζωές. Οι περισσότεροι των ανθρώπων έχουν αυτό που καλείται κανονική ζωή. Μεγαλώνουν σε μια οικογένεια, σπουδάζουν τις τυπικές γνώσεις της εκάστοτε κοινωνίας, αντιδρούν όσο και καθώς πρέπει στα νιάτα τους, αλητεύουν ολίγον και ύστερα υπανδρεύονται, νυμφεύονται ή ζευγαρώνουν όπως θεωρούν καλύτερα για αυτούς. Ζουν ευτυχισμένοι για λίγο, κάνουν παιδιά κάποιοι εξ αυτών, έχουν καλές δουλειές, κάποιοι λιγότερο καλές, όλοι παραπονούνται, πηγαίνουν διακοπές, επιζητούν την ευτυχία και τες ηδονές και τελικώς φεύγουν από τη ζωή με γεύση πως δεν πραγμάτωσαν τα όνειρά των που συνήθως αδυνατούν να περιγρά...

«Η απώλεια της αίσθησης του κέντρου οδηγεί αναπόφευκτα, αργά ίσως αλλά σταθερά, σε πνευματικό θάνατο και αφανισμό»

Έλεγε παλιά ο Τσαρούχης, σε κάποια συνάφεια, πώς δεν μπορεί να περιμένεις πολλά από μια χώρα όπου μέτρο και κριτήριο είναι το «εφάμιλλον του ευρωπαϊκού». Αυτό είναι επαρχιωτισμός. Δεν έχει να κάνει με τον τόπο αλλά με την νοοτροπία όσων έχουν απωλέσει την αίσθηση πως  βρίσκονται στο «κέντρο» της ζωής, πως είναι «οντολογικά» σημαντικοί, που έχουν απωλέσει συνεπώς  τα δικά τους πολιτισμικά κριτήρια και διαρκώς ετεροαναφέρονται σε μια άλλη μακρυνή, επέκεινα πραγματικότητα που μπορεί να είναι μια άλλη πόλη, ένα άλλο κράτος, ένας άλλος πολιτισμός, ένας άλλος τρόπος. Όλη η Ελλάδα εδώ και δυο τουλάχιστον αιώνες είναι επαρχία. Διαρκώς μετριέται με όσα συμβαίνουν  στο «κέντρο» που είναι η εσπερία και ο πολιτισμός της. Έτσι πιθηκίζει προτάσεις, γλώσσες, χορούς και μουσικές, φόρμες και νόρμες. ...