Vekrakos
Spartorama | Κορονοϊός: Κίνδυνος βραδείας επιστροφής στην κανονικότητα

Κορονοϊός: Κίνδυνος βραδείας επιστροφής στην κανονικότητα

Spartorama 28/12/2020 Εκτύπωση Άρθρα Ελλάδα Κοινωνία Υγεία
Κορονοϊός: Κίνδυνος βραδείας επιστροφής στην κανονικότητα
Η πολιτική της αποκλειστικής επένδυσης στην παραγωγή των εμβολίων, μοιάζει, παρά το μεγάλο οικονομικό και κοινωνικό τίμημα που καταβλήθηκε, να καταλήγει σε «επιστροφή στην αφετηρία»
Οδός Εμπόρων

Όπου σκοντάφτει η πολιτική, αναλαμβάνει η επίκληση της βιολογίας. Οι ελπίδες για άμεση επάνοδο σε μία μορφή κανονικότητας μετά την πανδημία μοιάζουν να ακυρώνονται μπροστά στο νέο κύμα ανησυχίας που σκορπά διεθνώς ο εντοπισμός του νέου στελέχους B.1.1.7 του κορονοϊού. Όμως η ευαλωτότητα των (δυτικών κυρίως) κοινωνιών και τα πισωγυρίσματα στις προσπάθειες αντιμετώπισης της κρίσης δεν είναι αποτέλεσμα μιας μετάλλαξης, απολύτως προβλέψιμης από την άποψη της ιολογίας, αλλά της ανεπάρκειας των μοντέλων διαχείρισης που έχουν ακολουθηθεί. 

Η πολιτική της εξάλειψης του ιού από την κοινότητα (μέσω της δραστικής μείωσης της κινητικότητας) και της αποκλειστικής επένδυσης στην παραγωγή των εμβολίων που θα αποτελούσαν «το διαβατήριο» προς την κανονικότητα, μοιάζει, παρά το μεγάλο οικονομικό και κοινωνικό τίμημα που καταβλήθηκε, να καταλήγει σε «επιστροφή στην αφετηρία».

 

Ο ΠΟΥ ακροβατεί

Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας, ο οποίος συγκάλεσε έκτακτη σύσκεψη για το ζήτημα της μετάλλαξης του κορονοϊού, αναζητεί μία μέση λύση ανάμεσα στην «αρχή της προφύλαξης», η οποία εν προκειμένω επιβάλλει περιορισμό των διασυνοριακών επαφών μέχρι να ξεκαθαρίσει η κατάσταση, και την ανάγκη αποφυγής ζημιογόνων υπεραντιδράσεων, όπως λ.χ. το κλείσιμο των χερσαίων μεταφορών με τη Βρετανία που αποφάσισε η Γαλλία (επιπλέον της διακοπής των αεροπορικών συνδέσεων που αποφάσισαν περίπου 40 χώρες). 

Και ενώ εκτονωνόταν σταδιακά, μετά από σύσταση της Κομισιόν για άρση της εν λόγω απαγόρευσης, η χαοτική κατάσταση που είχε δημιουργηθεί στο Ντόβερ με τα σχεδόν 3.000 αποκλεισμένα σε άθλιες συνθήκες φορτηγά, οι αξιωματούχοι του ΠΟΥ προσπαθούσαν να κατευνάσουν τις ανησυχίες ως προς το νέο στέλεχος του ιού, υπογραμμίζοντας ότι πρόκειται για φυσιολογικό μέρος της εξέλιξης μιας πανδημίας και επαινώντας τη Βρετανία για τον εντοπισμό της μετάλλαξης. 

Πράγματι, η Βρετανία επικαλείται προς υπεράσπισή της το γεγονός ότι περισσότερο από οποιαδήποτε άλλη χώρα έχει προχωρήσει στη χαρτογράφηση του γονιδιώματος των διαφορετικών στελεχών του κορονοϊού. Η ιδιαιτερότητά της συνεπώς έγκειται στο ότι έχει καλύτερη εικόνα και όχι απαραιτήτως στο ότι αποτελεί την κατεξοχήν εστία μιας νέας κρίσης.

 

Επιστημονικές διαφωνίες

Η μετάλλαξη εντοπίσθηκε στις 20 Σεπτεμβρίου και ευθυνόταν για το 26% των νέων κρουσμάτων τον Νοέμβριο, ποσοστό που εντός του Δεκεμβρίου έφθασε για την περιοχή του Λονδίνου το 60%. Είναι περίπου βέβαιο ότι το νέο στέλεχος B.1.1.7 δεν έχει περιορισθεί στη βρετανική επικράτεια: ήδη οι υπηρεσίες της Δανίας έχουν αναφέρει τον εντοπισμό του. Το κλείσιμο των συνόρων πιθανότατα είναι πλέον μάταιο. 

Από την άλλη πλευρά, είναι ακόμη άγνωστη η επικινδυνότητα της νέας μετάλλαξης. Η φυσική τάση των ιών είναι να μεταλλάσσονται διαρκώς, προς την κατεύθυνση της ευκολότερης διάδοσης, αλλά όχι απαραίτητα της μεγαλύτερης θνητότητας, διότι η εξόντωση των ξενιστών αντιβαίνει στη διαιώνιση του ιού. 

Το νέο στέλεχος, όπως και ένα συνδεόμενο το οποίο έχει εντοπισθεί στη νότιο Αφρική, ενδέχεται, σε αντίθεση με ό,τι γνωρίζαμε μέχρι τώρα, να πλήττει τις ηλικίες περισσότερο συμμετρικά, ανακαλώντας μνήμες του δεύτερου κύματος της πανδημίας γρίπης του 1918 που αποδείχθηκε φονικό για τους νέους. 

Σε αντίθεση, πάντως, με τον συναγερμό που έχει σημάνει (για άλλη μία φορά στην καριέρα του) ο καθηγητής Νιλ Φέργκιουσον του Imperial College, άλλοι ειδικοί, όπως ο επικεφαλής επιδημιολόγος της Γερμανίας, Κρίστιαν Ντρόστεν, θεωρούν ότι είναι πολύ νωρίς για να γνωρίζουμε αν δικαιολογείται η ανησυχία και αμφισβητούν εύκολες ποσοτικοποιήσεις, όπως λ.χ. ότι το νέο στέλεχος είναι κατά 70% πιο μεταδοτικό. Υπενθυμίζουν μάλιστα ότι τα ίδια είχαν ειπωθεί για το στέλεχος που εντοπίσθηκε στη βόρεια Ισπανία και γνώρισε ταχεία διάδοση για λόγους όχι μετάλλαξης αλλά ανθρώπινης συμπεριφοράς, λόγω της παροδικής αναζωογόνησης της τουριστικής κίνησης.

 

Σε φόντο Brexit

Οι καχύποπτοι θα συνδέσουν ενδεχομένως τη γαλλική «υπεραντίδραση» με το ανοικτό μέχρι την ώρα που γράφονταν αυτές οι γραμμές διαπραγματευτικό θρίλερ του Brexit – ως πρόγευση του τι μέλλει να συμβεί αν η πρώτη μέρα του νέου έτους βρει τις δύο πλευρές, την Ευρώπη των «27» και το Ηνωμένο Βασίλειο, χωρίς συμφωνία για τη μελλοντική τους σχέση μετά τη λήξη της μεταβατικής περιόδου. 

Όμως η ειρωνεία του πράγματος έγκειται στο ότι η ευρωπαϊκή πλευρά η οποία σπεύδει να απομονώσει ως υγιειονομικό παρία τη Βρετανία, αντιμετωπίζει δικά της αδιέξοδα στην αντιμετώπιση της πανδημίας, για τα οποία δεν μπορεί να ενοχοποιήσει κάποιον τρίτο.

 

Οι αποκαλύψεις του "Der Spiegel"

Η εμφάνιση της μετάλλαξης ρίχνει βέβαια μια σκιά στα εμβόλια στα οποία επενδύθηκαν όλες οι προσδοκίες – μολονότι όλες οι εμπλεκόμενες εταιρείες σπεύδουν να βεβαιώσουν ότι τα σκευάσματά τους πιθανότατα θα καλύπτουν και το νέο στέλεχος. 

Ωστόσο και πριν από τη μετάθεση της συζήτησης στο B.1.1.7, η Ευρώπη των «27» είχε καταφέρει να... «χαθεί στη διαδρομή», σε ό,τι αφορά την συντονισμένη, έγκαιρη, αποτελεσματική και κυρίως σε ικανές ποσότητες παραγωγή και διανομή εμβολίων. 

Ήδη το Σαββατοκύριακο, το γερμανικό περιοδικό "Der Spiegel" προκάλεσε αίσθηση με το ρεπορτάζ του για την αστοχία του σχεδιασμού της Κομισιόν στην προμήθεια εμβολίων. Η επιλογή των Βρυξελλών να βασιστούν το καλοκαίρι σε έξι διαφορετικά υπό ανάπτυξη εμβόλια και να μη βιαστούν για τις αδειοδοτήσεις μπορεί να χαρακτηρισθεί συνετή επιλογή hedging (αν και συνοδεύεται από την υποψία της εύνοιας προς την ατυχήσασα στις προσπάθειές της γαλλική Sanofi), όμως το αποτέλεσμα στα τέλη της χρονιάς δεν αλλάζει: οι εμβολιασμοί θα αρχίσουν στις 28 Δεκεμβρίου, όταν στη Βρετανία άρχισαν από τις 8 Δεκεμβρίου, ενώ οι διαθέσιμες δόσεις θα υπολείπονται τραγικά του ευρωπαϊκού πληθυσμού, με ορατό τον κίνδυνο της στροφής των κρατών-μελών σε μονομερείς κινήσεις «αποθησαύρισης» ή προμήθειας εμβολίων εκτός κοινού πλαισίου. 

Κατά το Eurointelligence, οι επιπτώσεις ενδέχεται να είναι «υπαρξιακές» για το ευρωπαϊκό οικοδόμημα. Μέχρι τώρα, οι ευρωπαϊκές πολιτικές ανταγωνισμού ήταν αποτελεσματικές όχι μόνο για λόγους κλίμακας αλλά και ποιότητας των ακολουθούμενων πολιτικών. Αν το κοινοτικό επίπεδο αποδειχθεί λιγότερο αποτελεσματικό από τις εθνικές κυβερνήσεις σε έναν τομέα, η ευρωπαϊκή ολοκλήρωση σε αυτόν μοιραία θα εγκαταλειφθεί. Πόσω μάλλον όταν το διακύβευμα είναι ανθρώπινες ζωές.


Κώστας Ράπτης, capital.gr


Οδός Εμπόρων