Σκέψεις του Σεβ. Μητροπολίτη Μάνης με αφορμή το βιβλίο του σεπτού Ποιμενάρχη μας «Mνημονεύετε των Ηγουμένων Υμών»

Πρόκειται για την υλοποίηση μιάς θαυμάσιας ιδέας, εκείνης της παρουσιάσεως με λιτές γραμμές των μορφών των αειμνήστων προκατόχων Αρχιερέων της Μητροπόλεώς του του εικοστού αιώνα και κυρίως των κληρικών, οι οποίοι εκοιμήθησαν κατά τα σαράντα χρόνια της Αρχιερατείας του, καθ” ότι ο λαμπρός όμορος Ιεράρχης συμπλήρωσε ήδη τεσσαρακονταετία Αρχιερατείας. 

Ανέγνωσα το βιβλίο αυτό και το ευρήκα εξαιρετικά ενδιαφέρον και γι” αυτό διατυπώνω μερικές σκέψεις. 

Εισαγωγικά, ο Πρόλογος, τυγχάνει πάνυ ωφέλιμος και οικοδομητικός για τον καθένα μας είτε είναι κληρικός είτε λαικός. Αναφέρει μεταξύ των άλλων, ο Σεβασμιώτατος κ. Ευστάθιος, ότι: Οφείλουμε «ιδιαίτερη ευγνωμοσύνη να τρέφουμε σ” αυτούς που μας βάπτισαν, μας έθρεψαν με το Μυστήριο της Θείας Ευχαριστίας, που μας υπέδειξαν τις προϋποθέσεις να ζήσουμε αιώνια κοντά στο Θεό». Και συνεχίζει αιτιολογώντας, γιατί γράφει το βιβλίο αυτό, παρουσιάζοντας τους κεκοιμημένους ιερείς της Μητροπόλεώς του και υπογραμμίζει ότι: «Ο κάθε Ιερέας είναι ένας ηγούμενος, ένας καθοδηγητής, ένας διδάσκαλος που μας έδωσε ο Θεός, για να μας καθοδηγήσει και να μας διαφωτίσει. Το πρόσωπό του είναι ιερό, αφού έχει μέσα την Ιερωσύνη, και ιερός ο σκοπός του στη ζωή μας. Είναι ο πατέρας μίας συγκεκριμένης ενορίας και είναι ιδιαίτερα ευνοημένοι αυτοί που έχουν ιερέα και μάλιστα άξιο της αποστολής του. Για τον καθένα είναι το πρόσωπο που μαζί με τους γονείς μας πρωτοείδαμε σ” αυτόν τον κόσμο. Εκείνος μας διάβασε τις σχετικές ευχές την πρώτη ή την όγδοη ημέρα και τις ευχές του σαραντισμού. Αυτός μας βάπτισε και μας ένδυσε όχι με τα καινούρια ρούχα του βαπτίσματος μόνο, αλλά με τον ίδιο τον Χριστό, αφού «όσοι εις Χριστόν εβαπτίσθητε, Χριστόν ενεδύσασθε». Είναι αυτός που μας κατήχησε και μας συμβούλεψε. Στάθηκε κοντά στη χαρά μας και στη δοκιμασία μας ποτέ δεν έλειψε. Είναι αυτός που ένωσε τους γονείς μας με το Μυστήριο του Γάμου και αυτός που συνοδεύει τα προσφιλή μας πρόσωπα στην τελευταία τους κατοικία. Είναι αυτός που άκουσε το πρόβλημά μας, που είδε την πληγή που μας προξένησε η αμαρτία και αγωνίστηκε για τη θεραπεία της χρησιμοποιώντας τα μέσα που έθεσε στη διάθεσή του η Εκκλησία μας. Είναι το πρόσωπο που εμπιστευόμαστε και του λέμε όσα δε λέμε ούτε στα πιο προσφιλή μας πρόσωπα». 

Και προσθέτει ο Σεβ. στον πρόλογό του ότι το πόνημά του αυτό «αφιερώνεται επίσης στους αειμνήστους ιερείς οι οποίοι έλαβαν την Ιερωσύνη με τη συγκατάβαση του Θεού και δυνάμει της Αρχιερωσύνης από τα χέρια της ελαχιστότητάς μου και γι” αυτό δοκίμασα μεγαλύτερη λύπη για την εκδημία τους, όπως δοκιμάζουν οι γονείς όταν φεύγουν για τον ουρανό τα παιδιά τους πριν από αυτούς».

Κατακλείει δε, με τα συγκινητικά λόγια: 

«Ας είναι το ταπεινό πόνημά μου ένα κερί στη μνήμη των προαπελθόντων πατέρων και αδελφών μας και μια ευχή ολόψυχη να τους καταστήσει ο Πανάγαθος Θεός λειτουργούς και στο υπερουράνιο Θυσιαστήριο». 

Τώρα οι σκέψεις που γεννήθηκαν από την ανάγνωση του αξιολόγου αυτού βιβλίου είναι οι εξής: 

Πρώτον, ο κάθε άνθρωπος γράφει ιστορία. Ο καθένας μας με την ζωή του, την θέση του, την διακονία του, την συμπεριφορά του. Έτσι ο κάθε ιερέας στην ενορία του, στην Εκκλησία γενικότερα γράφει και αυτός ιστορία. Τι είδους όμως είναι η ιστορία αυτή; Ποίο το περιεχόμενό της; Είναι αληθώς και όπως πρέπει ιστορία πίστεως, αφοσιώσεως στο Θεό, ιστορία αγάπης και ευλαβείας; Όλοι πάντως οι κληρικοί, οι οποίοι αναφέρονται στις σελίδες του βιβλίου αυτού έγραψαν πραγματικά σελίδες ευσεβείας και ζωής κατά Θεόν. 

Δεύτερον, για μία ακόμη φορά καταφαίνεται η αξία του Έλληνα οικογενειάρχη ιερέα. Από τους 130 κληρικούς τους οποίους παρουσιάζει το βιβλίο οι 48, υπήρξαν πολύτεκνοι και μάλιστα εξ” αυτών ο ένας με 9, άλλος με 10 παιδιά και ο άλλος με 11. Πρόκειται για σημείο λίαν αξιοπρόσεκτο για το μεγάλο δημογραφικό ζήτημα της πατρίδος μας. 

Τρίτη σκέψη είναι η μόρφωση. Καταφαίνεται ο πόθος για την απόκτηση ενός πτυχίου και η εν γένει ανάγκη εκκλησιαστικής παιδείας. Ενδιαφέρον για την ιστορία αλλά και για το μέλλον της εκκλησιαστικής εκπαίδευσης ήταν και η ύπαρξη των διαφόρων Σχολών και Φροντιστηρίων προκειμένου να τύχουν μορφώσεως οι νέοι κληρικοί. Και μόνον οι τίτλοι των Σχολών αποδεικνύει την καλή αυτή διάθεση όπως: Σχολή Ιερατικής Μορφώσεως Σπάρτης, Προπαρασκευαστική Εκκλησιαστική Σχολή Σπάρτης, Ανώτερο Εκκλησιαστικό Φροντιστήριο Καλαμάτας, Εκκλησιαστική Σχολή Κορίνθου κα. 

Επόμενη τέταρτη σκέψη είναι ότι πολλές ενορίες εκτός από τον Μητροπολιτικό Ναό, χαριτώθηκαν να έχουν στην ενοριακή τους ιστορία, το σπουδαίο μυστηριακό γεγονός της χειροτονίας. 

Άλλη σκέψη είναι τα χαρακτηριστικά περιστατικά με διαφόρους ιερείς όπως: η παρουσία και η όλη δράση του παπά-Χρήστου Καστάνη που τον αποκαλούσαν «ο Μωϋσής του Ταύγέτου» (σελ. 148), η ταυτόχρονη εξόδιος ακολουθία του π. Κυριάκου Κουσούλη με την πρεσβυτέρα του (σελ. 175), η ανεύρεση αποκλεισμένων από τα χιόνια από τον π. Ευθύμιο Παπαδόπουλο (σελ. 268), η πεζοπορία του π. Ευστρατίου Μηνακάκη (σελ. 224), η συνέχιση της υπηρεσίας και μετά την συνταξιοδότηση στην «εκκλησιαστική εσχατολογία», της ενορίας Αγγελώνας του π. Ιωάννη Λεκάκη (σελ. 196) και του π. Αποστόλου Καρύδη στην πιο απομακρυσμένη ενορία του Χάρακα (σελ. 143), ή άλλων που διετέλεσαν δάσκαλοι ή καθηγητές, ή στο εξωτερικό ή έγραψαν ποιήματα ή αγωνίστηκαν να μην εισέλθουν στην ενορία τους αιρετικοί και σχισματικοί. 

Άξιο ιδιαίτερης μνείας τυγχάνουν όμως και ωρισμένες πολύ χαρακτηριστικές φράσεις του Σεβασμιωτάτου συγγραφέως. Γράφει για τους ιερείς του: «Υπήρξε αφοσιωμένος στα εφημεριακά του καθήκοντα». «Ήταν άψογος στις ιερές ακολουθίες». «Διακόνησε το Μυστήριο της εξομολογήσεως με φόβο Θεού». «Ήταν ενάρετος κληρικός». «Υπήρξε θεοφοβούμενος». «Είχε ασκανδάλιστο βίο». «Υπήρξε καλοκάγαθος». «Σεβόταν υπερβαλλόντως τους προισταμένους του και αγαπούσε τους κατωτέρους του». «Ήταν πολύ εργατικός». «Τον καμάρωναν για την καλλιφωνία του».« Ήταν άριστος λειτουργός». «Η αρχοντιά του και η φιλοξενία του ήσαν αρετές αξιοθαύμαστες». «Υπήρξε ιεροπρεπής και μεγαλοπρεπής». «Πάντα πρόθυμος». «Πάντα διδακτικός με την συμπεριφορά του». Αυτά όλα είναι τα πνευματικά διαμάντια, οι καλοί κληρικοί της Εκκλησίας μας. 

Μία τελευταία σκέψη είναι η υψηλού επιπέδου αρχιερατική ευαισθησία και συνείδηση του Σεβ. συγγραφέως, όταν υπογραμμίζει στην μεν σελίδα 270 για τον π. Νικόλαο Παπαδόπουλο: «Η εξόδιος Ακολουθία τελέσθηκε στην Γκοριτσά. Είναι η πρώτη νεκρώσιμη Ακολουθία ιερέως της οποίας προέστην και η θλίψη μου και ο πόνος για την εκδημία κληρικού υπήρξε μεγάλη», στην δε σελίδα 285 για τον π. Ηλία Σαρρή: «Είναι η πρώτη χειροτονία μας ως Επισκόπου και ήταν επόμενο η θλίψη να είναι αφάνταστα μεγάλη. Βιώσαμε τον πόνο του πατέρα που συνοδεύει το παιδί του στο Κοιμητήριο. 

Συνηθίζει να λέγει ο Σεβ. Μητροπολίτης Μονεμβασίας και Σπάρτης κ. Ευστάθιος για την σημασία που έχει ο γείτονας. Έτσι ως όμορος Μητροπολίτης διέκρινα στο βιβλίο και την στενή σχέση των δύο Μητροπόλεων, αφού αρκετοί κληρικοί ή είχαν καταγωγή από την Μάνη ή χειροτονήθηκαν στο Μητροπολιτικό Ναό αγίου Γεωργίου Γυθείου ή τους χειροτόνησαν αείμνηστοι Μητροπολίτες της ημετέρας Μητροπόλεως. 

Τω όντι, το 37ο σύγγραμμα του Σεβασμιωτάτου κ. Ευσταθίου αξίζει κάθε έπαινο.

immspartis.gr