«Περιφερειακό Αναπτυξιακό Συνέδριο Πελοποννήσου - Μέρος ΙΙΙ: η Γεωργία», από τον Χρόνη Πολυχρονίου

Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Τροφίμων (FAO) η ζήτηση για αγροτικά προϊόντα αναμένεται να αυξηθεί πάνω από 50 μέχρι το 2050 εξαιτίας των αλλαγών στις διατροφικές συνήθειες. Μεγάλη αναμένεται να είναι η αύξηση της ζήτησης σε προϊόντα υψηλής ποιότητας, ασφάλειας, με τοπική ταυτότητα και παραγόμενα με καλλιεργητικές πρακτικές φιλικές στο περιβάλλον. Δηλαδή πιστοποιημένα προϊόντα ονομασίας προέλευσης, γεωγραφικής ένδειξης, βιολογικά και τοπικής ταυτότητας. Μέχρι τώρα το παραγωγικό πρότυπο της Λακωνίας είναι προσανατολισμένο προς βασικά οπωροκηπευτικά του αγροδιατροφικού τομέα, ο οποίος μάλιστα ταιριάζει περισσότερο στις γεωμορφολογικές συνθήκες της.

Στο χώρο όμως της παραγωγής τροφίμων συντελείται εξαιρετική πρόοδος της επιστήμης και της τεχνολογίας με νέες καινοτόμες εφαρμογές στην παραγωγική διαδικασία (κάθετες υδροκαλλιέργειες κλπ.). Χρειάζεται λοιπόν ο επιστημονικός επαναπροσδιορισμός της αγροτικής παραγωγής. Απαιτείται δηλαδή η χρήση νέων εργαλείων και μεθόδων τόσο στην οργάνωση της παραγωγής, διακίνησης και εμπορίας όσο και στη προσέγγιση του καταναλωτή. Γνώση, κατάρτιση, καινοτομία και δικτύωση είναι απαραίτητες προϋποθέσεις για την επιτυχία κάθε εγχειρήματος.

Εκτός των οπωροκηπευτικών, τα βασικά για την Λακωνία αγροτικά προϊόντα είναι κυρίως το λάδι, οι βρώσιμες ελιές, το κρασί και το μέλι, για τα οποία διαθέτει ένα τεράστιο συγκριτικό πλεονέκτημα. Τα ως άνω προϊόντα της έχουν κατακτήσει διεθνή βραβεία ποιότητας. Ωστόσο, στην πρωτογενή παραγωγή και στη μεταποίηση αυτών των προϊόντων υπάρχουν προβλήματα παραγωγικότητας και κόστους, που περιορίζουν την ανταγωνιστικότητα και τις εξαγωγικές δυνατότητες. Οι επιχειρήσεις εμπορίας είναι κυρίως μικρού-μεσαίου μεγέθους με έλλειμμα ανάληψης κοινών δράσεων προώθησης, απουσία στρατηγικής εξωστρέφειας, προβλήματα ρευστότητας, ανεπαρκή κατάρτιση σε θέματα εξαγωγών, χαμηλό ποσοστό τυποποίησης, διακίνηση προϊόντων χύδην, χωρίς αναγνωρισιμότητα και διάθεση σε χαμηλές τιμές. 

Η στρατηγική για την αναβάθμιση της συνέργειας και της αποτελεσματικότητας των λειτουργιών της εμπορίας και εξωστρέφειας, με υποχρέωσαν να γράψω το πρόσφατο άρθρο μου «λάδι – μέλι – κρασί». Στο άρθρο αυτό υποστήριζα την ανάγκη καθιέρωσης ενός κοινού σήματος ποιότητας, το οποίο θα αποδίδεται βάση διασφαλισμένης διαδικασίας πιστοποίησης και θα διακρίνει χαρακτηριστικά αυτά τα συγκεκριμένα τρία μαζί Λακωνικά προϊόντα στις διεθνείς αγορές. Το σήμα και το λογότυπο SPARTA, μεγάλης παγκόσμιας εμβέλειας brand name, θα μπορούσε να είναι ένα από αυτά. Ο τρόπος αυτός συνεργασίας δεν αποβλέπει απλώς στην αύξηση του όγκου και της αξίας των εξαγωγών του αγροδιατροφικού τομέα, αλλά στη μεγιστοποίηση και της εγχώριας παραγόμενης προστιθέμενης αξίας. Προς την κατεύθυνση αυτή και ιδιαίτερα λόγω του μικρού κλήρου, θεωρείται εκ των ουκ άνευ η ενίσχυση του ρόλου των συνεταιρισμών και άλλων συλλογικών μορφών, Ομάδες κλπ. Απαραίτητες επίσης και επείγουσες θεωρούνται και οι αλλαγές στην εκπαίδευση, την έρευνα, τις συμβουλευτικές υποστηρικτικές υπηρεσίες για την μεταφορά της γνώσης στους αγρότες.

Χρόνης Πολυχρονίου

Υ.Γ. Από την παλιά μας (2007) πρόταση, επαναφέρουμε αυτήν, για την δημιουργία ορισμένων τεχνικών αποταμιευτήρων – λιμνοδεξαμενών κατά μήκος του Ευρώτα, πριν το πρόβλημα της λειψυδρίας για την περιοχή καταστεί ζοφερό.