Σάββατο, 18 Οκτωβρίου 2025
Σπαρτιατικό Ήθος: λιτότητα στα λόγια, πληρότητα στο πνεύμα, αλήθεια στη στάση
Ο Λυκούργος, ο θρυλικός νομοθέτης (9ος ή 8ος
αι. π.Χ.), θεωρείται ο πατέρας του Σπαρτιατικού ήθους. Ο Πλούταρχος γράφει πως
ο Λυκούργος «εποίησε την πόλιν ολόκληρον παιδευτήριον αρετής» δηλαδή έκανε όλη
την πόλη ένα σχολείο αρετής. Χωρίς Σπαρτιατικό Ήθος, Άλκη και Ευψυχία,
χάνεται η ουσία του να είσαι Σπαρτιάτης. Το Σπαρτιατικό ήθος δεν είναι απλώς μια φράση
ή ένα κομμάτι του παρελθόντος. Είναι τρόπος σκέψης και στάσης ζωής. Είναι η πειθαρχία, η ευψυχία, το μέτρο, η
λιτότητα των λόγων και η καθαρότητα της ψυχής. Να ενεργείς πάντοτε με πολιτισμένο τρόπο, με
σεβασμό, αξιοπρέπεια και ήθος. Μακριά από ύβρεις, ακρότητες και άγονες
αντιπαραθέσεις, αυτά δεν ταιριάζουν σε άνθρωπο με Σπαρτιατική παιδεία. Αυτά τα λόγια αποκτούν σήμερα ακόμη μεγαλύτερη
αξία. Σε μια εποχή όπου κυριαρχούν η ένταση, η
ειρωνεία και η έλλειψη διαλόγου, η υπενθύμιση του Σπαρτιατικού ήθους είναι πιο
επίκαιρη από ποτέ. Η πραγματική δύναμη δεν βρίσκεται στη φωνή ή
στη σύγκρουση, αλλά στην αυτοκυριαρχία, στο μέτρο και στην ευγένεια του λόγου. Αυτό είναι το Σπαρτιατικό ήθος, που πρέπει να
αναβιώσει ξανά στη σημερινή Σπάρτη. Στον τρόπο που μιλάμε, που κρίνουμε, που
συμμετέχουμε στα κοινά. Γιατί μόνο έτσι μπορούμε να λέμε, με
υπερηφάνεια και αλήθεια, πως είμαστε Σπαρτιάτες όχι μόνο κατά τόπο, αλλά και κατά
ήθος. Σήμερα, με την έλλειψη Σπαρτιατικού ήθους,
Άλκης και Ευψυχίας, στη Σπάρτη οφείλουμε να αναρωτηθούμε όλοι μας, αν είμαστε
άξιοι να λεγόμαστε Σπαρτιάτες και να μένουμε στη Σπάρτη. Γιατί η Σπάρτη δεν
είναι απλώς τόπος. Είναι στάση ζωής. Και το όνομα «Σπαρτιάτης» δεν
κερδίζεται με τα λόγια, αλλά αποδεικνύεται με το ήθος. Άλλη μια πολύτιμη παρότρυνση και πρόκληση -μετά
από σχόλιο σε προηγούμενη ανάρτηση μου, που μου έδωσε το κίνητρο να αναζητήσω
περισσότερες πληροφορίες- από τον καθηγητή μου στην Ιστορία όταν ήμουν στο
Λύκειο, τον κ. Ατσαβέ Γεώργιο. Ακόμα και σήμερα, με τον δικό του τρόπο,
συνεχίζει να ΜΑΣ κάνει μάθημα Ιστορίας της Αρχαίας Σπάρτης, υπενθυμίζοντας σε
όλους ΜΑΣ αξίες, παραδείγματα και αλήθειες που δεν πρέπει να ξεχαστούν. Ένα μάθημα για να θυμούνται οι παλιοί και να
μαθαίνουν οι νέοι. Τον ευχαριστώ ειλικρινά για τη διαρκή του
παρουσία, το ήθος και το πάθος του για τη Σπαρτιατική Ιστορία. Βασίλης Λαδάς